واژه درخت فندق با توجه به جثه ای که دارد کمی دور از ذهن است که به آن درخت اطلاق کنیم, چراکه این درخت حدود 5/1 تا 5/2 متر رشد می کند و بیشتر به درختچه شبیه است و درخت فندق درختچه زیبا و پرخاصیتی است که معمولا از سال پنجم به بعد بار می دهد.
آشنایی و مشخصات درخت فندق
این مغز پرخاصیت و کروی شکل, دارای پوسته چوبی است که مغز آن در داخلش قرار دارد و برای خوردن آن باید حتما شکسته شود.
برگ های سبز و نوک تیز دندانه داری دارد که به رنگ سبز است بهمراه گل هایی که به صورت نر و ماده که تولید می کند.
گل های فندق به شکل سنبله آویزان شده است که در اواخر تابستان و اوایل پاییز ظاهر می گردد و باروری آن به نسبت بالاست.
درخت فندق بومی اروپا, قفقاز و آسیای صغیر است.
ریشه آن افشان و پاجوش های زیادی دارد که از فرسایش خاک جلوگیری می نماید و در مجموع گیاه سازگار و کم توقعی است.
میزان گلدهی آن 3 تا 4 سال است و معمولا از سال پنجم و ششم شروع به باردهی می کند.
گرده افشانی این میوه مغذی از طریق باد, پرندگان و حیوانات انجام می شود.
- بیشتر بخوانید: فندق با پوست
قبل از تشکیل برگ شکوفه های زیبای فندق بر روی شاخه نمایان می شوند.
گل های نر و ماده با لقاح در این گیاه بوجود می آیند.
میزان دمای متعادل برای این میوه 13 تا 18 درجه سانتی گراد است که در مقابل گرما و سرمای هوا مقاوم می باشد.
درخت فندق در ایران
درخت فندق در ایران در مناطق آب و هوایی معتدل سرد رشد و نمو می کند ودر مقابل سرما مقاوم است.
سطح زیر کشت باغ های فندق در ایران مطابق با آمار سال 1387 , 1057 هکتار است که از این میزان سطح غیربارور 481 هکتار بوده و سطح بارور آن 1636 هکتار بوده است.
البته در سالهای اخیر در برخی از مناطق نظیر شهر قم نیز فندق کشت می شود و این آمار افزایش یافته است.
در ایران بیشترین درختان فندق مربوط به استان گیلان شهرستان رودسر منطقه اشکورات است که بعنوان پایتخت فندق ایران تلقی می شود.
پس از آن استان مازندران , استان قزوین بیشترین درختچه های فندق را دارد.
در ایران در جاهایی که شرایط آب و هوایی مساعد بوده ارتفاع درختچه ها به ارتفاع 6 متر هم رسیده است و لذا از واژه درخت برای این میوه ارزشمند استفاده می کنند.
درخت فندق از طریق حیواناتی مثل سنجاب نیز افزایش می یابد.
این حیوان زیرک میوه های فندق را برای ذخیره زمستانش برداشته و در زیر خاک پنهان می نماید و این چنین سبب تکثیر این میوه می گردد.
به همین خاطر در جنگلهای طوالش , ارسباران و زنجان نیز دیده شده است.
- بیشتر بخوانید: فندق پوست کنده
از دیگر مناطقی که این درخت مورد کاشت و پرورش قرار گرفته است می توان به آذربایجان, کلبیر, اهر, قره داغ, آستارا, اردبیل, آسپینا واقع در طالش, جواهرده و رامسر اشاره کرد.
نکاتی راجب کاشت درخت فندق
برای کاشت درخت فندق روش هایی وجود دارد که در این مقاله به اختصار به هر یک از این روش ها می پردازیم.
- کاشتن درخت به روش جوانه گیری از بذر فندق
- کاشتن فندق به روش جداسازی پاجوش های درخت
- کاشتن درخت با استفاده از روش خوابانیدن
- کاشتن درخت با روش پیوند زدن
روش اول: کاشتن درخت به روش جوانه گیری از بذر.
کاشتن درخت با استفاده از بذر برای کسانی که برای برداشت فندق صبر و حوله دارند گزینه بسیار خوبی است.
در این روش فندق تازه را پوست گرفته و در آب می اندازیم و فندق هایی را که به سطح آب می آیند را دور ریخته و بقیه مغز فندق ها را در دستمال مرطوب قرار می دهیم.
بعد از اینکه بذرها جوانه زدند و به ارتفاع 20 تا 25 سانتی متر رسید در اوایل پاییز آن ها را در خاک به فاصله 5/4 متر می کاریم.
عمق لازم برای کاشت جوانه حدود 8 متر است.
برای نگهداری از بذر در زمستان آنرا با یک لایه مالچ می پوشانیم.
روش دوم: کاشتن فندق به روش جداسازی پاجوش های درخت.
از آنجا که درخت فندق پر ریشه است, پاجوش هایی از ریشه آن معمولا به سطح خاک می آید.
در این روش می توانیم برای تکثیر آن از پاجوش ها استفاده کنیم و اطراف آنرا کنده, پاجوش را می کنیم و سریعا در فاصله 5/4 متر می کاریم.
نکته آنکه برای این کار از فصل زمستان که درخت فندق در خواب زمستانی است استفاده می کنیم.
روش سوم: کاشتن درخت با استفاده از روش خوابانیدن.
در این روش به دو شکل خوابانیدن کپه ای و کنده ای انجام می دهیم که در هر دو می بایست از نهالی که آنرا از پایه مادر انتخاب می کنیم.
سال اول از روی خاک کف برنموده و پای پاجوش هایی که رشد کرده را توسط خاک ریشه دار می کنیم و بعد در محل اصلی که می خواهیم می کاریم.
روش چهارم: کاشتن درخت با روش پیوند زدن
در این روش از سایر درختان میوه استفاده می کنیم.
به این صورت که با پیوند زدن درخت اصلاح شده بر پایه های بومی و اینکه اصلاح شده باشد؟ آنرا تکثیر می کنیم.
جالب است بدانید در فندق چنانچه گرده های یک رقم با مادگی رقم دیگر سازگار باشد باردهی خوبی می دهد.
علت بار ندادن درخت فندق
همانطور که در سطور بالا گفته شده معمولا از سال پنج به بعد درخت فندق شروع به باروری می کند اما ممکن است که در این میان بار ندهد.
زمان کاشت درخت فندق اوایل پاییز شروع و تا پایان زمستان است.
باردهی درخت فندق به سن, قدمت, عملیات آماده سازی خاک ,فاصله کاشت ونگهداری درست از آن بستگی دارد.
از کاشتن درخت فندق در مناطق پستی که هوای سرد در آنجا باقی می ماند جلوگیری کنیم.
