این فلز از عناصر شیمیایی است که آن را با نماد na نشان می دهند و عدد اتمی آن 11 می باشد، سدیم نرم، نقره ای رنگ و واکنش پذیری بالایی دارد، سدیم در گروه 1 جدول تناوبی قرار دارد و از فلزات قلیایی محسوب می شود.
تنها ایزوتوپ پایدار آن na23 است، این فلز به صورت آزاد در طبیعت وجود ندارد و آن را باید از ترکیبات اماده کنند. اگرچه از فلز سدیم شش ایزوتوپ رادیواکتیو وجود دارد ولی فقط دو مورد از آنها خاصیت تجاری دارند، این فلز ششمین عنصر فراوان در پوسته زمین است که در بسیاری از مواد معدنی مانند: فلدسپار، سولفیت و هالیت وجود دارد.
تاریخچه عنصر سدیم
با توجه به این که این فلز به صورت آزاد در طبیعت وجود ندارد اگر سری به تاریخچه عنصر سدیم بزنید، این فلز اولین بار در سال 1807 از هیدروکسید سدیم جدا شد، از ترکیبات رایج این عنصر: هیدرکسید سدیم که در ساخت صابون استفاده می شود، کلرید سدیم (نمک خوراکی) که از مواد مغذی برای انسانها و حیوانات محسوب می شود.
این عنصر از آب سبک تر است و در دمای اتاق می توان با چاقو آن را برش داد ولی در دمای پایین شکننده است، از مهم ترین ترکیبات سدیم، کلرید سدیم و یا نمک معمولی می باشد دیگر ترکیبات سدیم به طور مستقیم و یا غیر مستقیم از همین کلرید سدیم به وجود می اید، مقادیر بالای سدیم کلرید برای تولید مواد شیمیایی صنعتی و به طور مستقیم برای آب کردن برف و یخ، تهویه آب و در مواد غذایی استفاده می شود.
کاربرد عنصر سدیم
این فلز در صنعت کابرد زیادی دارد که برخی از کاربرد عنصر سدیم را در این قسمت بیان می کنیم:
- از این فلز به عنوان کاتالیزور در ساخت لاستیک مصنوعی استفاده می شود.
- از سدیم برای ساخت فلزاتی همچون تیتانیوم استفاده می شود (سدیم در واکنش تتراکلرید تیتانیوم شرکت کرده و باعث تولید تیتانیوم می شود)
- در برخی اوقات از این فلز برای یک محیط مبادله کننده گرما در نیروگاه های هسته ای استفاده می شود. به طوری که سدیم مایع در اطراف قلب راکتور در لوله ها وجود دارد، گرمایی که تولید می شود توسط سدیم جذب شده و از طریق لوله در مبدل های حرارتی که می توانند برق تولید کنند منتقل می شود.
- سدیم در ساخت الکیل سولفاتس سدیم که ماده اصلی شوینده های سنتزی است نقش دارد.
- سدیم بسیار واکنش پذیر است و ترکیبات زیادی با آنیون های آلی تشکیل می دهد.
- یکی دیگر از کاربردهای عنصر سدیم، استفاده از آن برای تولید کلر و هیدروکسید سدیم از طریق تجزیه الکترولیتیک و تولید کربنات سدیم اط ریق فرآیند سولوی.
- الکترولیز کلرید آبی سدیم هیپوکلرید که ترکیبی از عناصر سدیم، اکسیژن و کلر است و در مقادیر بالا به عنوان ماده سفیدکننده کلرین خانگی استفاده می شود را تولید می کند.
- سولفات سدیم، ماده ای جامد است که به صورت پودر کریستالی سفید نیز هست و از آن برای ساخت کاغذ کرافت، مقوا، شیشه و مواد شوینده و همچنین برای تولید مواد شیمیایی مختلف به عنوان ماده خام مورد استفاده قرار می گیرد.
- تیو سولفات سدیم، برای ثابت کردن نگاتیوهای توسعه یافته و اثرانگشت توسط عکاسان استفاده می شود.(برای انجام این کار بخشی از نمک نقره که روی فیلم پوشش گرفته حل می شود و با قرار دادن در مقابل نور بدون تغییر باقی می ماند).
- نیترات سدیم به عنوان کود نیتروژن استفاده می شود و جزعی از دینامیت را تشکیل می دهد.
- سدیم هیدروکسید به عنوان یه جامد کریستالی سفید خورنده معرفی می شود که می تواند به راحتی رطوبت را جذب کند نا موقعی که حل شود.(سدیم هیدروکسید به عنوان پرکاربردترین قلیایی صنعتی یاد می شود).
- سدیم بی کربنات یا سدیم هیدروژن کربنات و همچنین بی کربنات سودا به عنوان منبع دی اکسید کربن معرفی می شود، به همین دلیل یک نوع ماده برای پودر پخت، نمکهای افزودنی، نوشیدنیها و همچنین اصلی از کپسول آتش نشانی خشک محسوب می شود، اگر بی کربنات سودا مقدار اندکی قلیایی باشد می تواند در درمان معده یا هیپراسیدیته و همچنین اسیدوز ادرار مفید باشد.
- علاوه بر اینها سدیم بی کربنات در بعضی از فرایندهای صنعتی نظیر: دباغی و اماده کردن پشم نقش دارد، سدیم کربنات در طبیعت به طور زیادی وجود دارد و از اجزای تشکیل دهنده آبهای معدنی هستند علاوه بر این، این نمک قلیایی در ساخت موادی همچون شیشه، مواد شوینده و پاک کننده ها نقش دارد.
- فرم مونوهیدرات سدیم کربنات در زمینه عکاسی به طور گسترده ای استفاده می شود.
- سدیم23 و سدیم 24 دو ایزوتوپ رادیو اکتیو سدیم هستند که در زمینه پزشکی مورد استفاده قرار می گیرند مثال:سدیم 23 برای تصویر برداری هسته ای برای توموگرافی نشر پوزیترون استفاده می شود.
خواص عنصر سدیم
در این قسمت به کلیدی ترین خواص عنصر سدیم اشاره خواهیم کرد:
- واکنش انفجار سدیم با آب بسیار واکنش پذیر است.
- این فلز به رنگ نقره_سفید با ظاهر مومی می باشد سطح این فلز صاف و براق است ولی واکنش سدیم با اکسیژن در هوا به دلیل ایجاد فیلم اکسید سدیم کند است.
- تراکم ذرات عنصر سدیم نسبت به آب کمتر است.
- این فلز رسانای الکتریسیته خوب محسوب می شود.
- سدیم با اکسیژن در دمای اتاق واکنش می دهد.
- این عنصر با اسیدها برای تولید گاز هیدروژن واکنش می دهد.
- در گرما به سرعت می سوزد و شعله ی زرد_طلایی درخشانی دارد.
- شرکت ما تمامی ترکیبات سدیم و همچنین فلز آن را در کشور تولید و توزیع می کند که از نظر کیفیت جزو بهترینها محسوب می شود که شما مشتریان برای دریافت خدمات مشاوره ای جهت اطلاع از قیمت و دیگر سوالات می توانید با مشاوران مجموعه ارتباط بگیرید که شماره های آن در سایت قرار دارد.
