هنر چاپ بر روی انواع پارچه را که به شکل دستی و ماشینی صورت می پذیرد به قلمکار معروف است. سفره قلمکار صنایع دستی اصفهان و تاریخچه این هنر مربوط به دوران شاه عباس صفوی می باشد و جزو هنرهای شناخته شده در ایران و جهان نیز است که ظاهری زیبا و چشم نواز را به خود اختصاص داده است.
ابعاد سفره قلمکار اصفهان مختلف می باشد و در رنگهای گوناگونی از جمله آبی، زرد، قهوه ای، نخودی، قرمز، سیاه، سفید، کرم، سبز نیز تهیه و تولید می گردد.
سفره قلمکاری صنایع دستی
شهر اصفهان از جمله شهرهایی می باشد که دستی توانا در تولید سفره قلمکاری و دیگر هنرهای دستی را به خود اختصاص داده است. سفره قلمکاری و صنایع دستی مردمان این مرز و بوم در رنگها، نقوش و ابعاد مختلفی تولید شده تا چشم هر بیننده ای را به خود جلب نماید.
اشکال نقش زده شده بر روی این سفره های زیبا مختلف می باشد که از جمله ی آنها می توان به اشعار ادبی شاعران، نقوش عشاق، طرحهای زور خانه، نقش وقایع تاریخی و همچنین طرح گل و بوته، طرح مرغ، طرح بته جقه، طرح مینیاتوری و غیره را در بر می گیرد.
رنگهای مختلفی برای ایجاد نقش بر روی سفره قلمکاری مورد استفاده قرار می گیرد که از جمله رنگ اصلی به کار برده شده در تولید این محصول می توان به زرد، عنابی، سبز، آبی و قرمز اشاره نمود و علاوه بر آن از رنگ قهوه ای نیز جهت زیبا تر نشان دادن سفره نیز بهره گیری شده است.
- بیشتر بخوانید: سفره قلمکار خام
پارچه به کار برده شده در ساخت و تولید این هنر دستی زیبا به مدت 5 شبانه روز درون آب قرار می گیرد تا آهار خود را از دست داده و مواد و ناخالصی آن خارج گردد . بعد از آبخور نمودن پارچه استاد کار با کمک پوست انار رنگ زمینه ی پارچه را رنگرزی می نماید و پس آن با کمک قالبهای چوبی محکم و انعطاف پذیری که از چون درختانی مانند زالزالک و همچنین گلابی به دست آمده است اقدام به نقش زدن بر روی پارچه می کند.
بعد از این مرحله اقدام به شستشوی پارچه جهت از بین بردن رنگهای اضافی و زائد آن می نمایند و پس از آن پارچه ای یکدست و عالی به دست می آید. و بعد از انجام مرحله تثبیت رنگ، خشک نمودن پارچه و ریشه تابی سفره قلمکار جذاب و زیبا آماده فروش و عرضه به بازار مصرف می شود.
رنگهای طبيعی مختلفی در تولید این سفره های زیبا مورد استفاده قرار می گیرد که از جمله ی آنها می توان به زاج سیاه، روغن کرچک، کتیرا، زردچوبه، گل سرخ، پوست انار و غیره اشاره نمود. روغن کنجد و زاج سفید نیز از دیگر ترکیبات به کار برده شده در تهیه و تولید سفره قلمکاری محسوب می شوند.
تاریخچه سفره قلمکاری اصفهان
کشور ما تولید کننده انواع مختلفی از صنایع دستی از جمله سفره قلمکاری است و تاریخچه سفره قلمکاری اصفهان به قرون گذشته بر می گردد. صنعتگران و هنرمندان اصفهان علاوه بر تولید سفره قلمکاری زیبا در ساخت وسایل تزئینی همچون ظروف مسی، منبت و معرق کاری و غیره بسیار توانمند و ماهر می باشند و از این جهت خرید هنر و صنایع دستی این شهر علاوه بر ایجاد رونق اقتصادی سبب ایجاد جلوه و نمای زیبا در محیط مورد نظر شما نیز می شود.
پارچه های مختلف به کار برده شده در تولید سفره قلمکاری اصفهان از کتان اصل، متقال، کرباس، ابریشم، پنبه، ململ حاجی علی اکبری و چلوار می باشد که در خلق این هنر زیبا و دیدنی مورد استفاده قرار می گیرد.
این پارچه ها با توجه به پذیرش رنگ بالایی که در خود جای داده اند جزو انتخابهای خوب و مناسب جهت استفاده در تولید سفره قلمکاری محسوب می شوند. در دوره شاه عباس صفوی این هنر در اصفهان رواج بیشتری یافت و علت آن حمایت فراوانی بود که این شاه در قبال هنرمندان انجام می داد.
صنایع دستی از جمله هنر قلمکاری و تابلو خاتم کاری از زیباترین هنرها محسوب می شود که در دوره صفویان رشد خوبی پیدا کرد. هنر قلمکاری در لباس زنان و مردان و همچنین اشراف زادگان در دوره صفوی مشاهده می شود و علاوه بر آن در زین اسب و یراق آنها نیز این هنر مشاهده شده است. بازار اصفهان در قرن 10 هجری قمری با توجه به رونق فراوانی که این هنر یافته بود به صحنه هنرمندی استادان و صنعتگران زیادی تبدیل شده بود.
صنایع دستی اصفهان و سفره های قلمکاری این شهر به کشورهای دیگر صادر می گردد و علت آن کیفیت بالا و مرغوبیت بی نظیر آن می باشد. در دوره های گذشته یعنی دوره ی ساسانیان، تیموریان و همچنین غزنویان هنر چاپ و قلم زنی بر روی پارچه وجود داشته است اما شکل امروزی هنر چاپ با دوران گذشته فرق می کند. در شهرهای مختلف دیگری غیر از اصفهان نیز مانند یزد، همدان، شیراز، گناباد، مشهد و غیره هنر قلمکاری و چاپ بر روی پارچه وجود دارد.
برخی از مورخان و پژوهشگران هنر چاپ یا چیت سازی را مربوط به دوره 4 و همچنین 5 هجری و عصر غزنویان می دانند. هنر قلمکاری زر یا اکلیل، جیگرنات بنفش و همچنین قرمز و قلمکاری خمره ای جزو معروف و مشهورترین آنها به شمار می رود که مورد استقبال افراد علاقمند به این هنر نیز قرار گرفته است.
برخی از نمونه های پارچه و سفره های قلمکاری شده مربوط به دوره صفویان در موزه ها نگهداری و حفاظت می شود و برخی از کارشناسان و پژوهشگران در زمینه تاریخی هنر قلمکاری را به دوره ایلخانی ربط داده اند و این امر نشان از قدمت بسیار زیاد این هنر چشم نواز در کشور ما دارد. هنر قلمکاری اصفهان همچون پارچه ترمه تاریخچه ای طولانی دارد و به دلیل موقعیت خوب اقلیمی و شرایط مناسب رشد این هنر شهر اصفهان یکی از مهمترین شهرها در تولید و ساخت سفره قلمکاری به شمار می رود.
خرید و سفارش کلی سفره های قلمکاری شده با نقوش مختلف و بسیار زیبا در ابعاد مختلف به اشکال گرد و همچنین مربع و مستطیل از طریق اینترنتی برای علاقمندان به این هنر زیبا فراهم می باشد. علاقمندان به سفره قلمکاری اصفهان می توانند بعد از مشاهده ی قیمت و اطلاع از خصوصیات موجود در این محصول نسبت به خرید عمده و یا جزئی آن از طریق این سایت و مجموعه سفارش خود را انجام داده و با توجه به حذف دلالان و خریدی مستقیم مبلغ مناسب و مقرون به صرفه تری را بابت سفارش خود پرداخت نمایند.
