تاثیر مناطق آزاد تجاری در رشد ظرفیت های اقتصادی کشور

سلام اصلانی یکی ازمدیران فروش مجموعه هستم. امروز می خواهم در مورد تاریخچه و اهداف تاسیس مناطق آزاد تجاری صنعتی ایران صحبت کنم.

آغاز تاسیس مناطق آزاد تجاری ایران

تاسیس مناطق آزاد تجاری صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی ایران سابقه چندان طولانی ندارد. در قالب نخستین برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی کشور از سال 1368 تا 1372 تاسیس مناطق آزاد تجاری صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی پیش بینی شده بود. در راستای اجرای این برنامه، دولت تاسیس سه منطقه آزاد تجاری صنعتی به نام های منطقه آزاد تجاری کیش، منطقه آزاد تجاری صنعتی قشم و منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار را در سال 1370 اعلام کرد. در سال 1371 منطقه ویژه اقتصادی سیرجان ایجاد شد و با فاصله چند سال منطقه آزاد تجاری صنعتی انزلی تاسیس گردید. منطقه آزاد تجاری صنعتی سرخس، منطقه آزاد اروند در شمال غربی خلیج فارس و جنوب غربی استان خوزستان در شهرستان های آبادان و خرمشهر نیز به جمع مناطق آزاد تجاری صنعتی کشور اضافه شده‌اند. [remusics src="https://s3.eu-1.jeyserver.com/aradbranding-fa-wp-content/uploads/2022/04/ALIASLANI.mp3" pic="https://s3.eu-1.jeyserver.com/aradbranding-fa-wp-content/uploads/2022/03/Aslani1216-Player.jpg" desc="هدف از تاسیس مناطق آزاد تجاری صنعتی" title="علی اصلانی"]

دوری از تشریفات اداری و تزریق سرمایه

از آنجا که سرمایه گذار های بین المللی به دنبال پیدا کردن بهترین فرصت ها و مکان های سرمایه گذاری در سراسر جهان هستند؛ لذا جریان سرمایه به سمت نقاطی که کمترین مقررات تشریفات اداری و هزینه های بالا سری مانند: عوارض، حقوق گمرکی، مالیات و...دارند، سوق پیدا می کند. تجربه های نیم قرن اخیر نشان می دهد که تامین چنین شرایطی برای جذب سرمایه ها و دانش فنی روز، در مناطق آزاد تجاری صنعتی میسر است. این مناطق می توانند نقش کلیدی در انتقال فناوری و دانش فنی به درون مرز های ملی و سرزمین اصلی داشته باشد. لذا تاسیس مناطق آزاد تجاری صنعتی ایران، با هدف جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی، ایجاد و تاسیس صنایع نوین و انتقال فناوری و دانش فنی به این مناطق و از آنجا به درون اقتصاد ملی، صورت گرفته است.  

مناطق آزاد تجاری به مثابه گذرگاه پردازش صادرات

توسعه صادرات برای دست یابی به رشد اقتصادی پایدار در بسیاری از کشور های رو به رشد جهان به عنوان بهترین شیوه برای شکستن حلقه فقر و عقب افتادگی مد نظر قرار می گیرد. مناطق آزاد تجاری می توانند در این زمینه بسیار تاثیر گذار بوده و گذرگاه پردازش صادرات باشند.

هدف اصلی تاسیس مناطق آزاد تجاری

از اهداف عمده در تاسیس مناطق آزاد تجاری صنعتی ایران، استفاده از مجموعه استعداد های اقتصادی کشور به علاوه سرمایه و دانش فنی برای تولید کالا های صادراتی و حضور فعال و موثر در بازار های بین المللی بوده است. از دیگر اهداف تاسیس این مناطق‌، رونق تجارت خارجی و ترانزیت کالا، به ویژه برای کشور های تازه استقلال یافته آسیای مرکزی است.  

توان ایران در استفاده از ظرفیت های مناطق آزاد تجاری

سازمان های اداره کننده این مناطق توانسته اند با تلاش های متعدد، کار های زیر بنایی را تا حدود بسیار زیادی پیش ببرند و زمینه را به صورت کامل برای جذب سرمایه گذاران خارجی و ایرانی فراهم کنند. کارشناسان زیادی بر این باور هستند که مناطق آزاد ایران قادرند اهداف مورد نظر شان در زمینه تجهیز منابع سرمایه گذاری، رونق تولید و حضور موثر در بازار های بین المللی را تامین کنند. مخصوصا با این شرایط خوبی که مناطق آزاد تجاری ایران از بابت زیر ساخت های مناسب مانند: خدمات زیر بنایی، آب، برق، ارتباطات زمینی، هوایی، دریایی، مخابرات، انرژی و نیروی کار فراوان و ارزان دارد، این مناطق برای کمک به تجارت و صادرات کشور بسیار کمک کننده است.

بررسی جامعی از مناطق آزاد تجاری فعال ایران

• جزیره کیش

جزیره کیش با مساحتی بالغ بر 91 کیلومتر مربع که از نزدیک ترین بندر ایران 18 کیلومتر فاصله دارد؛ به مروارید خلیج فارس مشهور است. این جزیره از ویژگی های جالب توجهی برخور دار بوده که دسترسی به بازار های سرزمین اصلی، کشور های حاشیه خلیج فارس و همین طور جمهوری آسیای مرکزی از مهم ترین و شاخص ترین آنها می باشد.

• جزیره قشم

مناطق آزاد تجاری صنعتی قشم در وسعت 300 کیلیومتر در جزیره قشم قرار دارد. بزرگ ترین جزیره خلیج فارس بوده و با مشرف بودن بر تنگه هرمز، از منابع غنی، گاز طبیعی و مواد معدنی مختلف برخوردار است و جزء مناطق تجاری صنعتی تاثیر گذر برای کشور مان محسوب می شود.

• جزیره چابهار

از مهم ترین ویژگی منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار، اتصال به سرزمین اصلی است. این منطقه در کنار دریای عمان، آبراه های بین المللی و خارج از تنگه هرمز قرار دارد. این منطقه با مساحتی بالغ بر 145 کیلومتر مربع در مجاورت شهر چابهار و در مسیر کشتی رانی بین المللی قرار دارد و دسترسی به جاده ها و راه آهن سبب شده تا نقش موثری در جذب سرمایه گذاران برای راه اندازی فعالیت های اقتصادی ایفا کند. نزدیکی به کشور های پاکستان، افغانستان و جمهوری آسیای مرکزی، بازار وسیعی را در دسترس سرمایه گذاران در این نواحی قرار داده است.

• منطقه ویژه اقتصادی سیرجان

منطقه ویژه اقتصادی سیرجان به لحاظ واقع شدن در فصل مشترک چهار استان کشور اعم از فارس، کرمان، یزد و هرمزگان و فاصله 300 کیلومتری با بزرگ ترین پایانه دریایی کشور در بندر عباس، هم جوار بودن با مراکز اقتصادی، کشاورزی، صنعتی و خدماتی فعال، قرار گرفتن در مسیر تبادل و توزیع کالا های وارده از طریق جنوب و شرق کشور، از مناطق فوق العاده مهم کشور است. این منطقه با وجود امکانات حمل و نقل جاده ای، راه آهن و هوایی، ارتباط با منطقه ویژه اقتصادی بندر عباس و شهید رجایی، یقینا می تواند نقش به سزایی در ذخیره سازی کالا ها و انتقال به بازار های مصرف در حاشیه خلیج فارس و آسیای مرکزی ایفا کند.

• منطقه آزاد تجاری سرخس

منطقه آزاد تجاری سرخس که همزمان با راه اندازی خط راه آهن ابریشم در منطقه سرخس استان خراسان تاسیس شده، می تواند نقش به سزایی در تجهیز منابع مالی سرمایه گذاران برای راه اندازی فعالیت های تولیدی و خدماتی در قلب منطقه اکو یا همان سازمان همکاری های اقتصادی داشته باشد. سرخس به بازار 330 میلیون نفری اکو دسترسی داشته و می تواند با قرار گیری امکانات اقتصادی منطقه و کشور های هم جوار در رفع نیازمندی های مردم در ده کشور عضو اکو، گام های بسیار موثری بر دارد.

• بندر انزلی

منطقه ویژه اقتصادی انزلی در ساحل دریای خزر قرار دارد و در رونق تجارت منطقه، دسترسی آسان تر کشور های آسیای مرکزی به آب های آزاد از طریق این بندر و امکانات ارتباطی داخل ایران موثر است.

• منطقه آزاد تجاری صنعتی اروند

منطقه آزاد تجاری صنعتی اروند در شمال غربی خلیج فارس و جنوب غربی استان خوزستان در شهرستان های آبادان و خرمشهر با وسعت 37 هزار و 400 هکتار در محل اروند رود و کارون واقع شده و هم جوار با کشور های عراق و کویت است. این منطقه بر اساس طرح غیر مردمی تهیه شده و شامل سه بخش اصلی شهرک های صنعتی خرمشهر و آبادان، شلمچه و مینو شهر است. از کل مساحت اراضی این منطقه 8600 هکتار به فعالیت های صنعتی، 4800 هکتار به سایر بخش ها در زمینه بازرگانی، گردشگری و اداری، 3800 هکتار به بخش های بندری، انبار داری و ترانزیت اختصاص یافته است.