قراردادهای تجاری و اصول تنظیم آن ها

قرارداد بازرگانی با سلام؛ دستوریان هستم مدیر استراتژیک مجموعه آراد برندینگ. امروزه معامله ها در دنیای تجارت بسیار سخت و پیچده شده و تنها چیزی که می تواند از سختی آن بکاهد، پیروی معامله گران از اصول و قوانین قراردادهای بازرگانی در معاملات تجاری خود می باشد. به همین دلیل بازرگانانی موفق تر هستند که قبل از شروع یک معامله پرسود، با اصول و قواعد حاکم و قراردادهای بازرگانی آشنا باشند. در بخش های سنتی، افراد عموما بر اساس «اعتبار» با همدیگر معامله می کردند و معتقد بودند که حرف طرف مقابل سند است؛ تا این که به مرور زمان با پیشرفت دنیای تجارت، مشکلات و اختلاف مالی زیادی بر این عقیده قدیمی حاکم شد و افراد به انعقاد قراردادهای بازرگانی رو آوردند. [remusics src="https://s3.eu-1.jeyserver.com/aradbranding-fa-wp-content/uploads/2022/03/gharar-dad.mp3" pic="https://s3.eu-1.jeyserver.com/aradbranding-fa-wp-content/uploads/2022/03/WhatsApp-Image-2022-02-23-at-11.20.50.jpeg" desc="قرارداد بازرگانی" title="استاد دستوریان"] مهم ترین اصول در قرارداد اصول قراردادهای بازرگانی یکی از مهم ترین اصول در قرارداد بوده و تنظیم قراردادهای تجاری کتبی، مستلزم یک سری شرایط و قواعد می باشد. لازم به ذکر است قراردادهای بازرگانی و تجاری تقسیم بندی مدونی ندارند و بر همین اساس، مذاکره کنندگان و معامله گران بر سر یک دسته بندی مشخص تصمیم گیری و معامله نمی کنند. برای ایجاد یک رابطه حقوقی امن بین دو طرف در یک قرارداد تجاری و تنظیم قرارداد، اصول و قراردادهای بین المللی حاکم است. نکات تنظیم قرارداد بازرگانی برای تنظیم یک قرارداد، نکات حقوقی زیادی وجود دارد که اساسی ترین نکته، موضوع تنظیم قرارداد و انعقاد آن است و در رابطه با نوع پیمان، توافق، معاهده، عقد، کنترات، مقاطعه، عهد نامه و بسیاری از مسائل دیگر هم صادق است. دسته بندی قراردادها اقدام یا مشارکت در حمل و نقل از طریق آب و خاک و هوا، فعالیت های دلالی و کمیسون کاری و برخی از فعالیت های ارائه خدمات مثل بنگاه های املاک و دفاتر خدماتی، فعالیت های بانکی و صرافی، راه اندازی انواع کارخانه (که به منظور نیازهای شخصی فرد تاسیس نشده باشد)، فعالیت های حراجی، خرید اموال معقول به نیت فروش یا اجاره، برگزاری نمایشگاه های عمومی و معاملات برواتی (که فرد می تواند تاجر یا غیر تاجر هم باشد)، کشتی سازی و کشتی رانی، معامله های مربوط به کشتی و خرید و فروش آن، فعالیت های مربوط به بیمه بحری و غیر بحری و ... از انواع و اقسام قراردادها می باشد. این نکته را باید توجه داشته باشید که «تنظیم قرارداد» به منزله ثبیت و تضمین حقوقی توافقات شفاهی طرفین معامله از انواع قراردادهای بازرگانی است. شرایطی که در قراداد تجاری باید ذکر شود این امکان وجود دارد که به دلیل زیرکی یکی از طرف ها یا سهل انگاری آن هنگام تنظیم قرارداد، شرطی مغایر با توافقات شفاهی حین مذاکره در متن قرارداد درج شود که منجر به تضییع حقوق یکی از طرف ها گردد. به همین خاطر باید در تنظیم کلمه به کلمه قرارداد وسواس و دقت زیادی را به خرج بدهید. در عقد قراردادها ممکن است یک طرف مذاکره از کم تجربگی طرف مقابل سوء استفاده کرده و یک پیش نویس از آن قراردادی که می خواهد امضاء شود را از پیش تهیه کرده و برای امضاء ارائه دهد. معمولا شرکت های بزرگ دارای قرارداد استاندارد با قید و شرط های خاصی هستند که می توانند به میزان قابل توجهی حقوق طرف مقابل را تحت تأثیر قرار بدهند. انواع قراردادهای تجاری در ایران انواع قراردادهای تجاری در ایران به قراردادهای «تجاری و بازرگانی» تقسیم بندی می شود که از تنوع بالایی هم برخوردار هستند و با توجه به پیشرفت ارتباطات بین المللی انواع جدیدی نیز با گذر زمان به فهرست این قراردادها اضافه می شود. اگر در حقوق داخلی ایران به دنبال فهرستی از معاملات تجاری باشیم، باید به ماده 2 قانون تجارت ایران رجوع کنیم. در این ماده قانونی اعمالی مانند خرید اموال منقول به قصد فروش یا اجاره آن ها، تصدی به حمل و نقل، انجام فعالیت های دلالی، حق العمل کاری، تسهیل معاملات ملکی، عملیات های بانکی، صرافی، تصدی به فعالیت های حراجی، تصدی به هر قسم از نمایشگاه های عمومی راه اندازی هر قسم از کارخانه، انجام معاملات برواتی، کشتی سازی و عملیات بیمه های بحری و غیر بحری از جمله قراردادهای تجاری هستند که این ها در دسته بازرگانی بین الملل قرار می گیرند. تقسیم بندی عمده قراردادها اگر بخواهیم به صورت عمده قراردادها را تقسیم بندی کنیم، در سه دسته می توانیم این کار را انجام دهیم. این سه دسته قرادادهای «بین الملل خرید و فروش کالا»، «حمل و نقل» و «بیمه» هستند و هر کدام از آن ها دارای ویژگی هایی هستند که سعی می کنم جز به جزء آن را در مباحث بعدی اعلام کنم اما کلیّاتش به این برمی گردد که قراردادهای بین الملل خرید و فروش هستند که به این قراردادها در اصطلاح حقوقی، «قرارداد بین الملل» هم گفته می شود. شرایط حمل و نقل در قراردادهای بین الملل این قراردادها چگونگی حمل کالا را مشخص می کنند و در آن علاوه بر مقدمات قرارداد که شامل مشخصات طرفین و موضوع قرارداد است، تعهدات صاحب کالا، حمل کننده آن و چگونگی حمل کالا و تحویل آن در توافق قرار می گیرد. دسته بعدی قراردادهای بین الملل هستند. این قراردادها در راستای چگونگی پوشش بیمه ها در مقابل ریسک های مربوطه و عملیات تجاری بین المللی منعقد می شود. قرارداد بیمه زمانی وصف بین المللی پیدا می کند که طرف های قرارداد فراتر از مرزهای کشور باشند. مثلا اگر بیمه گر و بیمه گذار در کشورهای مختلفی باشند و نیاز به انعقاد قرارداد و بیمه کردن کالا یا دیگر اشیاء معاملات تجاری باشد، این به همان موضوع صادرات و مبحث بیمه ای مربوط می شود که من در چند پادکست اخیر خدمت دوستان ارائه کردم. قرارداد جوینت ونچر چیست؟ اما یک نوع دیگر قرارداد با عنوان قراردادهای جوینت ونچر داریم. تعریف این قراردادها به فارسی همان سرمایه گذاری مشترک است و می تواند بر نوعی قالب قرارداد مشارکت و همکاری دلالت می کند. این قراردادها به گونه ای به همکاری تجاری می پردازد و طی آن طرفین، انجام فعالیت های خاصی را مشترکا به عهده می گیرند و با دخالت فعالانه در آن فعالیت، در سود و زیان آن به نفع اشتراکی سهیم می شوند. نمونه دیگری از این قراردادها، تامین مالی بین الملل است. به زبان ساده قراردادهای تامین مالی، قراردادهایی هستند که طبق آن یک بانک یا موسسه تجاری خارجی یا یک سرمایه گذار، اعتباری را در قالب وام برای انجام عملیات معینی به کشور یا شرکت یا شخص مورد نظر پرداخت می کند که در واقع کنترلی روی هزینه کردن آن ندارد. بنابراین تعهدی نیز متوجه آن شرکت وام دهنده نیست و در نهایت بانک یا موسسه تجاری خارجی در سر رسیدهای تعیین شده در قرارداد، اصل مبلغ یا سود وام را از طرف قرارداد یا بانک تضمین کننده قرارداد دریافت می کند. قرارداد فرانشیزی بین الملل چیست؟ قراردادهای فرانشیزی بین الملل هم نوع دیگری از این قراردادها هستند که در حوزه های صادراتی و تجارت بین الملل دارای اهمیت خاصی است. برای شناخت این قرارداد تعاریف متعددی ارائه شده که به طور خلاصه و در مجموع می شود گفت که این نوع قراردادها توافقی هستند که در آن یک طرف فرانشیز دهنده قید می شود و اجازه دارد از برخی از مالکیت های فکری خود که ممکن است شامل علامت تجاری مانند برند، نظام تجاری خاص، نقشه های فنی و تجاری یا امکانات تخصصی برای تولید و توزیع محصولات یا ارائه خدمات تحت نظارت خود و اغلب در قالب دریافت مبلغی به طرف دیگر که فرانشیز گیرنده باشد، ارائه دهد. به بیان دیگر در قراردادهای فرانشیزی شامل نوعی حمایت غیرمالی مانند آموزش و تبلیغات و مجوز انجام کسب و کار با روش های کارآمد، در ازای دریافت مبلغی بین طرفین مبادله می شود.