سیستم اعلام حریق سیستمی است که هشدار وقوع آتش را می دهد. سیستمهای اعلام حریق اهمیت زیادی دارند زیرا در صورت وقوع آتش در کمترین زمان ممکن هشدار وقوع آتش را می دهند و از خسارات جانی و مالی در اثر آتش جلوگیری می کنند.
سیستم های اعلام حریق دو نوع دستی و اتوماتیک دارند.سیستم های اعلام حریق اتوماتیک خود سه دسته هستند، ادرس پذیر، متعارف و بی سیم. سیستم های اعلام حریق ادرس پذیر علاوه بر هشدار وقوع آتش ادرس محل اتش را نیز مشخص می کنند.
طراحی سیستم اعلام حریق آدرس پذیر هوشمند و مزایای مهم آن به این صورت است که هر دتکتور یاشستی آدرس منحصر به فرد دارندو در موقع هشدار آدرس دتکتور روی صفحه نمایشگر مرکزی نشان داده می شود.
طراحی سیستم اعلام حریق
سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر در طول زمان تکامل یافته اند و به شکل امروزی درآمده اند. سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر اولیه از روش دهدهی برای آدرس دادن استفاده می کردند به این صورت که یا در موقعیت هشدار قرار دارند یا موقعیت عادی است.
در سیستمهای اعام حریق آدرس پذیر هر یک از حسگرها و شستیها و تجهیزات ورودی خروجی دارای آدرس منحصر به فرد هستند که در روی نماشکر مرکزی نشان داده می شوند.
در صورت بروز حوادث و یا هشدار آدرس محل مشکل نمایش داده می شود با استفاده از آدرس خیلی سریع می توان مشکل را کشف و به حل آن اقدام کرد.
سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر مزایا و معایبی دارند و با توجه به این مزایا و معایب می توان سیستم اعلام حریق مناسب محل مورد تجهیز را انتخاب کرد تا بازدهی بهتری برای ما داشته باشد.
از مزایای سیستم اعلام حریق ادرس پذیر میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- نسبت به بقیه سیستم ها سیم کشی کمتری نیاز دارد.
- یافتن مشکل و محل آن به سرعت انجام می پذیرد.
- ارتباط بین ورودی ها و خروجی ها انعطاف بیشتری دارد.
- به منظور مدیریت و کنترل سیستم میتوان از نرم افزارهای کارآمد استفاده کرد.
- نسبت به بقیه سیستم های اعلام حریق از دقت بیشتری برخوردار است.
- از این سیستم بیشتر برای پروژه های بزرگ و متوسط میتوان بهره برد.
از معایب سیستم اعلام حریق آدرس پذیر میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- استفاده از سیستم اعلام حریق آدرس پذیر در محل های کوچک به صرفه نیست.
- راه اندازی مشکل است و نصب آن نیازمند برنامه ریزی است.
- سیستمی پیچیده است که حتما باید یک متخصص با آن کار کند افراد عادی ساکن در ساختمان نمی توانند با آن کار کنند.
- تجهیزات مورد استفاده باید از یک برند باشند و برند های مختلف با هم سازگاری ندارند.
سیستم اعلام حریق آدرس پذیر
سیستم های اعلام حریق دو نوع هوشمند و غیر هوشمند هستند. سیستمهای اعلام حریق غیر هوشمند از روش دهدهی استفاده می کنند.
سیسیتم های اعلام حریق هوشمند یا آنالوگ با استفاده از نرم افزارهای کاربردی بین حسگرها و تجهیزات و کنترلگر مرکزی وجود دارد از موقعیت یگدیگر اطلاع دارند.
کاشفها عملکرد سیستمها زیر نظر می گیرند و کنترل گر مرکزی با استفاده از اطلاعاتی که از کاشف ها می گیرد اقدام به تصمیم گیری در مورد وضعیت سیستم می کند. طراحی و نقشه کشی سیستمهای ادرس پذیر هوشمند و غیر هوشمند مانند هم است و از این نظر تفاوتی ندارند.
در سیستم های آدرس پذیر هوشمند هشدار آتش سوزی و هشدار مربوط به آلودگی های محیطی و تجهیزات با هم تفاوت دارد و به راحتی میتوان تشخیص داد که مشکل مربوط به چیست.
استاندارد های سیستم های اعلام حریق موارد زیر است.
EN
EVPU
LPCB
54_Ul
NFPA72
BS5839
- بیشتر بخوانید: سیستم اعلام حریق ساختمان
در زمان طراحی سیستم و تجهیزات معرفی یکی از این استاندارد ها توسط کارفرما یا پیمان انجام می شود. تجهیزات سیستم اعلام حریق آدرس پذیر موارد زیر می باشد. اجزای اصلی سیستم اعلام حریق آدرس پذیر کنترل گر مرکزی حسگرها و هشدارها می باشند.
دود، حرارت، شعله و گاز ورودی هایی هستند که حسگرها به آن حساس هستند و بعد از رخ داد یکی از عوامل ورودی حسگرها با استفاده از آژیر و هشدار که خروجی سیستم هستند اعلام می کنند که مشکلی بوجود آمده است.
اجزای اصلی در سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر غیر هوشمند یا متعارف، آدرس پذیر، آدرس پذیر هوشمند و بی سیم یکی است و تفاوتی با هم ندارند.
کنترل گر مرکزی وظیفه بررسی وضعیت محیط و سیستم را دارد و خروجی متناسب با آن را دارد. ورودی ها و خروجی حرارت، شعله و گاز هستند که در اثثر ان خروجی آژیر هشدار، تلفن کننده، رله ها هستند که اعلام خطر می کنند.
- بیشتر بخوانید: سیستم اعلام حریق خانگی
یک منبع تغذیه داریم که ورودی بزق ۲۲۰ ولت دارد. انرژی التریکی سیستم بوسیله باتری و یا سایر منابع تغذیه کمکی تامین می شود. تجهیزات و منبع تغذیه به کنترلگر مرکزی متصل می شوند. تجهیزات با استفاده از کنترلگر مرکزی به برق مورد نیاز خود دسترسی پیدا می کنند.
دتکتور یا آشکار ساز بسته به نوع حساسیت به چنددسته تقسیم می شوند؛ دتکتورهای دودی، دتکتورهای حرارت، دتکتور شعله، دتکتور منواکسید کربن و دتکتور ترکیبی که با وقوع حساسیت مربوط به خود هشدار می دهند.
کنترلگر اعلام حریق اعلام های حسگر را مورد بررسی قرار می دهد و یا هشدار به صدا در می آید و یا نیاز به دخالت انسان اعلام می شود.
امروزه این سیستم به یک کامپیوتر وصل می شود و بوسیله نرم افزار های مناسب خود عملیات لازم زا اجرا می کند. یکی دیگر از وظایف این سیستم انتخاب نوع خروجی است که می تواند زنگ زدن به اتش نشانی،هشدار خاص، هشدار همگانی و سایر هشدارها باشد.
ماژول خروجی نوع هشداری است که بعد از کشف خطر و با توجه به نوع خطر اتنخاب می شود. ماژول خروجی بسته به نوع خطر میتواند زنگ زدن به اتش نشانی، روشن کردن نمایشگر خروجی اضطراری، قفل کردن و یا باز کردن دربهای خروجی اضطراری، فعال کردن آتش خاموش کن و هشدار خطر باشد.
ماژول ورودی سیم کشی ها داخل سیستم هستند. این سیم کشی ها دو دسته هستند سیم کشی حلقوی و ستاره ای. مانیتورینگ معمولا در اتاق های نگهبانی می باشد بیست و چهار ساعته تحت نظر قرار می گیرد و اعلام حریق را انجام می دهد و به میمیک پنل گفته می شود.
- بیشتر بخوانید: سیستم اعلام حریق متعارف اتوماتیک
ممکن است سیستم اعلام حریق به درستی کار نکند و تمام تلاش ها بی نتیجه بماند برای اینکه این اتفاق نیافتد پیشگیری هایی لازم است انجام شود.
طراحی سیستم اعلام حریق بسیار مهم است و لازمه آن فردی خبره در امور اعلام حریق و استانداردهای ان است. پیاده سازی سیستم اعلام حریق توسط افرادی که با استاندارها و نحوه سیم کشی و نصب آشنایی ندارند امکانپذیر نمی باشد.
انتخاب سازنده مناسب با شرایط محیطی مکانی که سیستم در آن پیاده سازی می شود بسیار مهم است. قطعات این سازنده باید با شرایط محیط انتخابی سازگار باشد.
برای مثال دمای محیط، کوچکی و بزرگی، قابلیت گسترش پذیری، ضمانت، کاربر پسند بودن، وجود نرم افزار های لازم و امکان متصل شدن به بقیه تجهیزات را باید در نظر گرفت.
نصب و راه اندازی سیستم های اعلام حریق بسیار مهم است. ممکن اندازه راه اندازی نادرست موجب مشکلاتی در موقع بهره برداری شود. پس از راه اندازی باید سیستم تست شود و مشکلات احتمالی حل شود. آموزشهای لازم باید به کارگران در موقع ساخت و ساکنین آینده ساختمان داده شود.
تعمیر و نگهداری سیستم مانند تعویض باتری و تعمیر تجهیزات و تمیز گردن دتکتورها و... هم باید به موقع انجام شود و از هشدارهای ناخواسته و زیاد که باعث آزار ساکنین می شود و در نهایت به قطع برق کل سیستم منجر می شود جلوگیری شود.
