حمیدرضا دستوریان یکی از مدیران استراتژیک تجاری مجموعه آرادبرندینگ، در این پادکست نکاتی را برای ورود موفقیت آمیز به صادرات بیان کردند.
تولید و تدارک محصول در صادرات
دستوریان بیان نمود: بحث صادرات به سه موضوع کلی تقسیم می شود. [aparat src="ehD9x"] موضوع اول: تولید و تدارک محصول مورد نظر است که شامل مسائل مربوط به تولید و تدارک و فراهم کردن محصول است.
باید ویژگیهای فنی کالا را بشناسیم، خیلی از افراد نمی دانند چه آنالیزی از محصول را باید به مشتری بدهند و چه اصولی را باید رعایت کنند تا بتوانند راحت تر محصول را در بازار به فروش برسانند. اگر ویژگیهای فنی کالا را ندانیم، این نشان دهنده این است که به این مسئله آگاه نیستیم و همین موضوع باعث می شود که مشتری به ما اعتماد نکند. خیلی از مشتریها اطلاعات کامل کالا را می خواهند و حتی ممکن است که بخواهند محل تولید و یا دفاتر شما را ببینید.
پس تدارک و تولید کالا از گامهای مهم است؛ مسائل مربوط به بسته بندی، کیفیت و مجوزها نیز بسیار تاثیرگذار است. به عنوان مثال: اگر برای تامین یک کالا می خواهید وارد بازار شوید، باید بدانید که چه مجوزها و چه کیفیتی مد نظر بازار هدف یا جامعه هدفتان است. در واقع باید تعریف درستی از کیفیت مربوط به کالای مد نظر مشتری داشته باشید؛ به صورت کلی میزان انطباق ویژگیهای کالا با نیاز مصرف کننده بسیار مهم است. وی اذعان داشت: ما طی بیست سال گذشته در بسته بندی یک مقدار مشکل داشتیم ولی در حال حاضر در این زمینه پیشرفتهای بسیار خوبی داشته ایم.
امروزه صنایع بسته بندی ما تبدیل به یکی از بهترین صنایع بسته بندی شده است و شرکتهایی هستند که می توانند بسته بندیهای خوبی را برای محصول صادراتی ارائه دهند. نوع بسته بندی در بخش تدارک و تولید محصول بسیار حیاتی است و باید به این موضوع توجه و عنایت ویژه ای داشته باشیم. چیزی که در بسته بندی بسیار مهم است، علامت گذاری و برچسب زنی و شاخصه های مربوط به بسته بندی است که باید رعایت شود. ایشان خاطر نشان کرد: خیلی از کشورها برچسب دو زبانه می خواهند که باید به زبان خود آن کشور نیز برچسبی تهیه شود.
در بحث مجوزها نیز باید دقت کنید که مجوز صادرات برای ایران یا برای ورود به بازارهای هدفتان است، اگر برای ورود به کشور دیگر است می توانید الزامات آن را از مشتری مورد نظر سوال کنید و بر اساس نیاز آنها صنایع بسته بندی خود را تدوین کنید و یا از طریق استاندارد مجوزهای لازم را کسب کنید.
لجستیک و حمل و نقل بین المللی
موضوع دوم: بحث لجستیک بین الملل است؛ شما در ایران به یک کارت بازرگانی نیاز دارید که بر اساس واردات و صادرات پیش بینی شده است. دستوریان عنوان کرد: باید بدانید که الزاما در شروع کار نیاز به کارت بازرگانی ندارید و تا شش ماه بدون کارت بازرگانی می توانید صادرات را انجام دهید، پس این موضوع نشان دهنده این است که کارت بازرگانی جزء اولویتها نیست. برای گرفتن کارت بازرگانی سایتی با عنوان cscs وجود دارد که می توانید در این سایت تقاضای صدور کارت بازرگانی دهید. در حمل و نقل بین المللی باید اطلاعاتی از کالای خود را در اختیار شرکت حمل کننده قرار دهید. مانند: دمای نگهدارنده، الزامات کالا و اعداد و ارقامی که روی آن نوشته می شود، به عنوان مثال: چه تعداد از این کالا را می شود روی هم حمل کرد و علامتهای دیگری که باید در حین حمل رعایت شود. انجمن کشتیرانی، خدمات وابسته و مسائل مربوط به حمل و نقل را آموزش می دهد و کلاسهای خوبی دارد که بهتر است در صادرات این مسائل را آموزش ببینید تا ریسکهای حمل و نقل را به حداقل برسانید. ایشان با اشاره به این موضوع که در حمل و نقل بین المللی بازرسی بسیار مهم است، افزود: حتی اگر خریدار نمی خواهد، سعی کنید خودتان یک بازرسی داشته باشید و یک گواهی تهیه کنید که کالا در حین تحویل کیفیتهای مورد نظر را داشته است. در نظر داشته باشید که همیشه باید پشتیبان خریدار نیز باشید و سعی کنید مشکلات وی را دوستانه حل کنید. نیاز نیست خیلی به دنبال این موضوع بروید که کدام یک از طرفین کوتاهی کرده است و مسئولیت کوتاهی از جانب کدام یک از طرفین بوده، چرا که این موضوع شاید در تجارت به شما کمک چندانی نکند؛ بنابراین سعی کنید که همیشه مشکل گشا باشید نه مشکل آفرین. در بازرسی باید با نمونه برداری و روشهای نمونه برداری آشنا باشید تا بعدها جلوی ضرر و زیانهای احتمالی را بگیرید.
بیمه باربری و دریافت و پرداختها
وی در ادامه تصریح کرد: بحث بیمه باربری نیز مهم است؛ در خیلی از قواعد اینکوترمز بیمه کالا با فروشنده نیست، مثلا وقتی شما تحویل کالا روی شناور دارید، اگر بعد از تحویل کشتی غرق شود قانونا به شما ارتباطی ندارد ولی اگر پولتان را نگرفته اید ممکن است در عمل نشود این مبلغ را از خریدار خارجی دریافت کنید. پس اگر حتی پول بیمه با شما نیست، کالای خودتان را بیمه کنید و این ریسک را از روی دوش خود بردارید، حتی اگر مشتری چنین نیازی نداشته باشد. در این زمینه بیمه اعتباری کمک زیادی می تواند انجام دهد، صندوق نظارت صادرات ممکن است مشتری شما را بیمه کند که اگر مشتری مبلغ را پرداخت نکرد بتوانید از این محل دریافت کنید. این صندوق در کشورهای دیگر بسیار زیاد است و لیدر ایران نیز خوب است و پوشش خوبی دارد، می توانید از آنها استفاده کنید. دستوریان افزود: دریافتها و پرداختها هم باید مورد توجه قرار گیرند اما متاسفانه ما در جامعه بین المللی مشکلات و محدودیتهایی را داریم. اگر شناختی نسبت به مشتری ندارید روشهای پرداختی است که به شما یک حاشیه امن می دهد. نباید هر روش پرداختی را قبول کنید، تا حد امکان با شرکتهای حمل و نقل صحبت کنید که تا پولی را پرداخت نکردید کنترل بار و بارنامه را در اختیار بگیرد و حتی در بعضی از شرایط کپی بارنامه را نیز به مشتری ندهید. در بعضی از کشورها با کپی بارنامه نیز می توان کالا را ترخیص کرد، در حمل ریلی و هوایی نیز با کپی بارنامه کالا ترخیص می شود. می توانید بار را به شرکت حمل تحویل دهید و از آنها گواهی انبار دریافت کنید که به اصطلاح به آن FWR می گویند. می توانید آن را به مشتری تحویل دهید و بگوید کالا در انبار است و بعد از تسویه کامل، شرکت حمل برای شما ارسال می کند. دستوریان عنوان کرد: در موضوع حمل و ارتباط آن با انبار خیلی احتیاط کنید و یک نکته بسیار مهم این است که اگر به صورت اقساطی می فروشید، مثلا 50 درصد آن را قرار است سه ماه بعد از مشتری دریافت کنید، باید توجه کنید از زمانی که بار به مقصد رسید، نباشد. در خیلی از قواعد رسیدن یا نرسیدن بار به مقصد ربطی به فروشنده ندارد، به جای آن بگویید مثلا سه ماه و نیم از تاریخ بارنامه، باید توجه داشته باشید که تاریخ بارنامه را ملاک قرار دهید و تا مقصد نروید، البته اگر در قاعده D اینکوترمز نباشد؛ اگر در این قاعده بودید رساندن کالا تا مقصد با شما است. برای برگردانندن یا باید در یک جای دیگر دفتر داشته باشید و یا باید با یک صراف مطمئن صحبت کنید که ممکن است از سه تا چهار درصد از شما بابت تبدیل ارز این مبالغ دریافت کند. اینکه در چه کشورهایی می شود حساب بانکی ایجاد کرد، بستگی به خودتان دارد. در کشورهای عربی با داشتن یک کفیل یا یک شریک بومی می توانید حساب باز کنید ولی یک مقدار ریسک دارد. کشورهای شمال ایران نیز خوب است، به شخصه ترکیه را ترجیح می دهم، چرا که بازار خوبی دارد و در دراز مدت نیز پوششهای بهتری را برای شما ایجاد می کند.
شناخت اسناد و قواعد اینکوترمز
وی در خصوص اسناد و قواعد اینکوترمز اظهار نمود: شناخت اسناد، فاکتورها، بارنامه دریایی و اسناد دیگری که در تجارت مهم است لازم می باشد. گمرگ و ترخیص نیز در هر دو کشور مهم است؛ اینکه تعرفه کالا چقدر است؟ چه مجوزهایی برای ترخیص لازم است و کشور مبدا چه اثری دارد را باید شناسایی کنید. اینکوترمزها نیز برای شناخت قاعده FOB و CRF می باشند. بدانید که چه مسائلی را باید در نظر بگیرید و در قواعدی که گاها تدوین می کنید، شرایط آن را نیز باید بپذیرید. در مورد موضوع قراردادهای بین المللی نیاز نیست خیلی حرفه ای باشید، می توانید به مشاوران و یا وکلایی که در موضوع تجارت و صادرات توانمند هستند مراجعه کنید. شرکتهای حمل، شرکتهای بیمه، شرکتهایی هستند که شما با آنها طرف حساب هستید و باید با آنها کار کنید. اما لازم است بدانید که چه می خواهید، باید یکسری مبانی اولیه را بدانید. ایشان افزود: یک نکته مهم در این خصوص، قراردادهایی است که با تامین کننده یا با مشتری تنظیم می کنید، ترجیحا اگر می توانید با طرف قراردادهای ایرانی به صورت نمایندگی انحصاری برای بازار ببندید. دستوریان در خاتمه بیان کرد: موضوع سوم بازاریابی و فروش است که به دلیل طولانی بودن ترجیح می دهم در پادکست بعدی خدمت شما بیان کنم؛ به این مباحث توجه کنید و منتظر پادکست بعدی بنده باشید.