احتمال اینکه یک شرکت سودهای کمتر از پیش بینی داشته باشد و یا زیان را شناسایی کند وجود دارد که به این مورد ریسک تجاری گفته می شود؛ در این مقاله نحوه محاسبه و عوامل موثر بر ریسک تجاری را برای شما عنوان خواهیم کرد.
عوامل موثر بر ریسک تجاری
ریسـک تجاری تحت تاثیر عوامل زیادی قرار دارد که شامل حجم فروش، قیمت به ازای هر واحد، هزینه های ورودی، رقابت، شرایط کلی اقتصاد و قوانین دولتی می شود. یک شرکت با ریسک تجاری بالا باید ساختاری انتخاب نماید که بدهی کمتر و سودآوری بالاتری داشته باشد تا بتواند با اطمینان تعهدات مالی خود را در همه زمانها محقق سازد. 
عوامل مختلفی ریسک تجاری را تحت تاثیر قرار می دهد که عبارت اند از: 1. ذائقه مشتریها و مسائل مربوط به عرضه و تقاضا 2. قیمت تمام شده محصولات برای مشتری 3. رقابتهای اقتصادی 4. شرایط کلی اقتصاد یک کشور 5. تصمیمات سیاسی و اقتصادی مسئولان دولتی برای هر یک از عوامل بالا می توان نمونه هایی را بیان کرد تا بهتر مفهوم ریسک تجاری را متوجه شوید. نمونه اول ویروس کرونا می باشد که تقریبا تمام بازارهای مالی جهان را تحت تاثیر قرار داده است. با به وجود آمدن طرحهای قرنطینه، تقریبا تمام کسب و کارها و بازارها دچار وقفه و رکود شدند، چرا که در شکل کلی، انسانها به اجبار از نظر الگوی مصرف دچار تغییر شدند، بنابراین تمام بورسهای جهان دچار ریزش شد. 
نمونه دیگری از عوامل موثر بر ریسک تجاری، تصمیمات سیاسی و اقتصادی دولتها است. فرض کنید سهام هر شرکتی که محصولاتش به طور انحصاری در کشور تولید می شود یا واردات آن تعرفه های بسیار سنگینی دارد را خریده اید؛ آن شرکت تنها تولید کننده محصول مورد نظر است و خریدار داخلی چاره ای جز خرید کالای آن شرکت ندارد. بنابراین برای محصولات این شرکت همیشه تقاضا بیشتر از عرضه است؛ در نتیجه سهامداران آن شرکت همواره سود می برند و روزگار خوشی را می گذرانند. حال اگر سایه سیاستهای حمایتی دولت از روی آن کالای خاص برداشته شود و تعرفه واردات کالای مشابه نیز لغو گردد، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ شرکت مورد نظر دیگر به اندازه گذشته مشتری نخواهد داشت. فروش شرکت کم خواهد شد و سود کمتری به سهامدارانش تعلق می گیرد یا حتی ممکن است به مجموعه ای زیان ده تبدیل شود. به عنوان مثال: صنعت خودروسازی در ایران چنین وضعیتی دارد؛ یکی از ریسکهای تجاری محتمل برای سهامداران شرکتهای خودروسازی ایرانی از جانب سیاست گذاریهای جدید خواهد بود. 
نحوه محاسبه ریسک تجارتی
محاسبه ریسک تجاری بر مبنای دو فاکتور اصلی صورت می گیرد: یک: چقدر احتمال بروز مشکلی خاص وجود دارد. دو: اگر مشکل به وجود آمد تا چه حد می تواند آسیب برساند. درباره فاکتور اول، پیش بینی بر اساس گذشته حوزه کسب و کار مورد نظر صورت می گیرد؛ برای تعیین این فاکتور باید پرسید که مشکلات یک نوع کسب و کار خاص هر چند وقت اتفاق می افتد؛ هر سال یکبار یا هر ماه یکبار. به میزانی که دفعات بروز مشکل در تاریخچه یک فعالیت اقتصادی بیشتر باشد، ضریب نهایی ریسک سنجی افزایش خواهد یافت و باعث بالا رفتن ریسک کسب و کار می شود. اما فاکتور دوم مربوط به توانایی، امکانات و منابع لازم یک تجارت برای مقابله با تهدیدات است؛ محاسبه این فاکتور نیز بر اساس توان مقابله با تهدیدات ریسک صورت می گیرد. 
اینگونه محاسبه می شود که اگر مشکلی در یک زمینه خاص برای مجموعه پیش بیاید، آسیب پذیری تا چه حد است؛ معیار ارزیابی برای این پارامتر، هم می تواند عددی باشد و هم کیفی. موسسات ریسک سنجی و اقتصادی در دنیا، پارامترهای مختلفی را برای محاسبه ریسک سرمایه گذاری یا تجارت در یک کشور در نظر می گیرند. بنابراین ممکن است نتایج آنها کمی با یکدیگر متفاوت باشد، اما در مجموع برای تصمیم گیری سرمایه گذاران تعیین کننده هستند.
اهمیت ارزیابی ریسک تجاری
ارزیابی میزان ریسک تجاری، برای مدیران و سهامداران بااهمیت است؛ تجارتهایی که زمینه های به وجود آمدن خطرات احتمالی را برای خود در نظر نمی گیرند و برای مقابله با آنها برنامه ریزی نمی کنند، مانند کشورهایی هستند که هیچ ایده ای برای مواقع بحران ندارند. 
در این موقعیت، سهامداران اولین کسانی هستند که ضربه می خورند؛ به عنوان یک سهامدار می توانید با بررسی وضعیتهای مالی، گزارشهای سالانه و پیگیری اخبار مربوط به حوزه ای که در آن سرمایه گذاری کرده اید، تهدیدات آینده را پیش بینی کنید تا در صورت نزدیک بودن حادثه زودتر از بقیه سرمایه خود را نجات دهید. ریسکهای تجاری منابع مختلفی دارند که به دو دسته کلی داخلی و خارجی تقسیم می شوند. بعضی از آنها حاصل شرایط بیرونی هستند و بعضی دیگر نتایج تصمیمات، عملکردها و ساختارهای داخلی مجموعه می باشند. همانطور که زندگی معمول در دنیا حتی در آرام ترین نقاط ریسکهایی را در پی دارد، سرمایه گذاری در یک بنگاه اقتصادی نیز ریسکهای خاص خودش را به دنبال خواهد داشت. بنابراین نباید بی جهت از فعالیت اقتصادی ترسید، بلکه باید با کسب آگاهی لازم دست به اقدامات مطلوب زد. نویسنده : وحید خدابنده مشاور تجاری
