ﭘﻨﺒﻪ ﯾﮑﯽ از ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻋﻤﺪه ﮐﺸﺎورزی ﺟﻬﺎن و ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ و ﺑﺎ ارزشﺗﺮﯾﻦ ﻟﯿﻒ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻧﺴﺎﺟﯽ اﺳﺖ .اﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮل از ﻣﻌﺪود ۱۰۰ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ، ﻣﺼﺮف، صادرات پنبه و واردات آن در ﻫﻤﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﺟﻬﺎن ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد .ﮐﺸﺖ ﭘﻨﺒﻪ در بیشتر ﮐﺸﻮرهای ﺟﻬﺎن رواج دارد و در ﮐﺸﻮر ﻣﺎ، 5 روش ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺗﺠﺎرت جهانی آن در ﺳﺎلﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﺑﺴﯿﺎری داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
ﯾﮑﯽ از ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﻬﻢ ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﺎدرات ﻏﯿﺮ ﻧﻔﺘﯽ و رﻫﺎﯾﯽ از اﻗﺘﺼﺎد ﺗﮏ ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ، ﭘﻨﺒﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ .ﭘﻨﺒﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﺼﺎرف ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن در دﻧﯿﺎی اﻣﺮوز، اﻫﻤﯿﺖ اﻗﺘﺼﺎدی و ﺗﺠﺎری ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدی دارد .ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﮐﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮل، ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﻫﻤﯿﺖ اﻗﺘﺼﺎدی زﯾﺎد آن، ﻟﻘﺐ ﻃﻼی ﺳﻔﯿﺪ داده اﻧﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ اﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﺎده اوﻟﯿﻪ ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻧﺴﺎﺟﯽ را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﺪ و اﯾﻦ ﺻﻨﺎﯾﻊ از ﻧﻮع ﺻﻨﺎﯾﻊ اﺷﺘﻐﺎلزا اﺳﺖ، اﻫﻤﯿﺖ ﭘﻨﺒﻪ در ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﮐﺸﻮر، ﺑﯿﺶ از ﭘﯿﺶ آﺷﮑﺎر ﻣﯽﮔﺮدد. ﭘﻨﺒﻪ ﻣﺤﻠﻮج، اﻟﯿﺎف ﭘﻨﺒﻪ و روﻏﻦ ﭘﻨﺒﻪداﻧﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﭘﻨﺒﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
پنبه (Cotton) در گمرک جهانی با کد تعرفه (HS Code) به شماره ۵۲۰۱۰۰ شناخته می شود.
وضعیت بازار جهانی
آمار صادرات پنبه
رقم کل صادرات: ۱۵,۸۵۳,۵۲۲,۰۰۰ دلار میزان رشد پنج ساله ارزش هر واحد: ۴ درصد میزان رشد یکساله ارزش هر واحد: ۱۶ درصد میانگین فاصله از کشور وارد کننده: ۹,۰۸۷ KM
آمار واردات پنبه
رقم کل واردات: ۱۵,۷۶۱,۴۷۱,۰۰۰ دلار میزان رشد پنج ساله ارزش هر واحد: ۲ درصد میزان رشد یکساله ارزش هر واحد: ۱۲ درصد میانگین فاصله از کشور صادر کننده: ۹,۲۸۱ KM
کشورهای صادرکننده پنبه
امریکا با در دست داشتن سهم ۴۱ درصدی و ۶,۵۴۵,۹۳۳ هزار دلار بیشترین میزان صادرات پنبه در جهان را داراست. بعد از آن کشورهای هند با ۱۴ درصد و استرالیا با ۱۱ درصد بیشترین صادرات را دارند. در مقابل کشورهای چین، ویتنام و بنگلادش بیشترین وارد کننده ی این محصول کشاورزی می باشند.
کشورهای دارای رشد در واردات پنبه
بازار صادراتی این محصول در کشورهای پاکستان، ویتنام، بنگلادش و اندونزی دارای رشد مثبت طی پنج و یک سال گذشته بوده است. چین نیز دارای رشد مثبت در یکسال گذشته می باشد. پنبه مانند شکر وگندم نیست که ما در بعضی از آنها هنوز وارد کننده هستیم؛ پنبه محصولی است که اسباب توسعه است و ایجاد ارزش افزوده میکند. تمام کشورها مثل استرالیا فارغ از اینکه بنیه اقتصادیشان خوب است یا کشورهای کمتر توسعه یافته مثل هند و پاکستان حمایت خاصی از محصول پنبه میکنند، زیرا ایجاد ثروت، فرصت و ارزش افزوده به علت فرایند بسیار متنوع صنعتی و تقاضای روز افزون برای کیفیت الیاف طبیعی است.
پنبه یکی از چند محصولاتی است که تمام تکنولوژیهای کشاورزی را دارد و این نشان میدهد باید به این محصول توجه کرد، همچنین فراوانی ارز و عدم توجه به تولید داخلی و عدم بینش مناسب به توسعه کشور موجب شده به طور جدی به این امر نپردازیم. بهترین مقصدهای صادرات پنبه از ایران با توجه به میزان پتانسیل صادراتی و آسان بودن روابط تجاری دو کشور را کشورهای کویت، قزاقستان، روسیه هند و سوئیس دارا هستند.