یکی از مهم ترین مسائل در ارسال محصول به کشورهای دیگر، که بی توجهی به آن از دلایل عقب ماندن ما در صادرات به کشورهای توسعه یافته میباشد، بسته بندی است. [av_notification title='' color='orange' border='dashed' custom_bg='#444444' custom_font='#ffffff' size='large' icon_select='no' icon='ue800' font='entypo-fontello' admin_preview_bg=''] کشورهای خاصی مثل ترکیه به دلیل پیشرفته بودن صنعت بسته بندی، رکورد صادرات خیلی خوبی دارند. [/av_notification] نه این که ما کالایی که مشتریان میخواهند را نداشته باشیم یا محصول ما بی کیفیت باشد، فقط بسته بندی محصولات ما فاکتورهای مدنظر تجار اروپایی و کشورهای خاصی مثل چین و سنگاپور را ندارد. اگر هدف داشته باشیم، بسته بندی را در طرح ها و سایزهای گوناگون، حتی اگر مستلزم هزینه بالایی باشد، به راحتی انجام میدهیم؛ چرا که از علت آن آگاهیم.
۵ ویژگی بسته بندی خوب محصول صادراتی
- محافظت کامل از محصول تا مقصد یکی از مهم ترین دلایل بسته بندی، محافظت از محصول است. سالم رسیدن جنس برای مشتری خیلی مهم است. باید مطمئن باشیم محصولی که ارسال میکنیم، سالم به مقصد میرسد. اگر انواع میوه را در همین جعبه های پلاستیکی و چوبی که در ایران، میوه در آن ها خرید و فروش میشود؛ صادر کنید، زمانی که به کشوری مثل هلند یا روسیه برسد، دیگر چیزی از آن باقی نمیماند و قابل فروش نخواهد بود.
هر وقت به بسته بندی محصولات دقت کرده ایم، شرایط صادرات ما تفاوت کرده است و کشورهای خواهان محصولی خاص، رغبت بیشتری به محصول ما نشان داده اند. 
یک بار از ایتالیا با ما تماس گرفتند و خرمای مضافتی خواستند. مشتری ایتالیایی یک بسته بندی خاص با کارتن ۵ لایه و ضخیم به رنگ شفاف میخواست که باید بعد از بسته بندی شیرینک (shrink) میشد؛ آن بسته بندی شکیل و محکم باعث میشد محصول در انتقال به عرشه کشتی دچار آسیب نشود. بسیاری از سردخانه های بم را گشتیم ولی از آنجا که کارتن ها آن موقع نهایت دو لایه بودند؛ بسته بندی مورد نظر را پیدا نکردیم. بعدها شخصی در اصفهان، با ایجاد چنین بسته بندی توانست فروش خوبی به کشورهای اروپایی داشته باشد.
- مقاوم در جا به جایی یک بسته بندی خوب باید در جا به جایی ها مقاوم باشد. اگر در گمرک بارگیری کانتینرها را دیده باشید، میدانید محصولات کمی با سلیقه و محافظتی خاص جا به جا میشوند و محصولاتی که کمی سفت و سخت هستند و به راحتی نمی شکنند، به درستی بسته بندی نمی شوند.
خیلی مهم است که بسته بندی به گونه ای باشد که در نقل و انتقالات آسیب نبیند. چنانچه محصول بسته بندی مقاومی نداشته باشد و یک بار درب کارخانه بارگیری شود، مسافتی طولانی را از قم تا بندرعباس یا سردشت طی کند، آن جا تخلیه شود، به کانتینر انتقال یابد و در گمرک به کشتی منتقل شود، به احتمال زیاد آسیب می بیند. یکی از کارخانه ها به ما مایع ظرفشویی داده بود؛ مایع های ظرفشویی در پلاستیک بودند، به کارتن انتقال یافتند و سپس بارگیری شدند. موقع جا به جایی در مرز عراق، تمام کارتن ها از گوشه کنده شدند؛ خود من از دیدن فیلمی که از آن صحنه برایم فرستاده بودند، خنده ام میگرفت؛ دیگر بماند تاجری که آن طرف بود چه احساسی داشت. 
- شکیل بودن مسئله خیلی مهم دیگری که در دنیا بر سر آن رقابت است، شکیل بودن است. واقعا بعضی کشورها علاوه بر دقت به کیفیت محصول، به نوع چیدمان محصول در بسته، طرح و رنگ بسته و نوع چینش آن در وسیله حمل خیلی دقت دارند. مشتری داشتم که سفارش آجیل صادراتی داشت؛ میخواست به شکل ۵۰۰ گرم و ۱۲۰ گرم بسته بندی شود و حساسیت خیلی خاصی روی بسته بندی داشت. میگفت داخل بسته متالایز باشد، کرافت پاکت ها ۱۲۰ باشد و ... . وقتی بررسی کردم، دیدم در ایران اصلا شرکتی نیست که با این شرایط بسته بندی انجام دهد.
- قابلیت رقابت در بازارهای بین المللی این که قیصی ترکیه را میخرند و قیصی ایران را نمیخرند، آدامس و شکلات ترکیه گران تر از آدامس و شکلات ایران فروش میرود، کشوری مثل امارات که اصلا تولید ندارد، انواع محصولات فله خریداری شده از ایران را به نام خود بسته بندی میکند و فقط از صنعت بسته بندی درآمد کلانی بدست می آورد، مشخص میکند بسته بندی به تنهایی در بازاریابی بین المللی موثر است.
- مطابق خواست مشتری اکثر مواقع خود مشتری نوع بسته بندی را مشخص و اعلام میکند. یک بار یک آلمانی در کارتن ۵ لایه که روی آن براق باشد و نوشته های آن فلان فونت و رنگ را داشته باشد کشمش میخواهد؛ یک بار هم یک عراقی میگوید در کارتن سه لایه ۵/۴ کیلویی به من کشمش دهید.
به طور مثال این که خشکبار به صورت فله بهتر است یا بسته بندی، کاملا به نظر مشتری بستگی دارد. ما باید چیزی که مشتری میخواهد را تامین کنیم؛ در تجارت شما باید همان چیزی را به مشتری تحویل دهید که از شما میخواهد؛ یکی در گونی جنس میخواهد، یکی در کارتن، یکی با بسته بندی فوق العاده شکیل، یکی با آرم خود و ... . شما چیزی را ارائه دهید که مشتری خواهان آن است.
اعلام قیمت به مشتری
طبیعتا هر چه مشتری جنس و بسته بندی سطح پایین تری بخواهد، قیمت هم برای ما پایین تر درمیاید و همان را به او اعلام میکنیم؛ زمان‌هایی هم که طبق خواست مشتری، باید محصول به طور ویژه ای بسته بندی شود، از قبل قیمت را با او در میان می گذاریم. 
به طور مثال وقتی محصول کیلویی ۵٫۰۰۰ تومان است و قیمت بسته بندی سفارشی یک کارتن ۱۰ کیلویی، ۲۰٫۰۰۰ تومان؛ به مشتری بگویید کیلویی ۲٫۰۰۰ تومان هزینه بسته بندی به محصول اضافه میشود. یا مشتری میپذیرد و با شما کار میکند؛ یا به دلیل این که گران تمام شدن بسته بندی در این کشور، برای او نمی صرفد، نمی پذیرد و برای نگه داشتن او موفق نمی شوید. در هر صورت، قبل از معامله، همه موارد از جمله قیمت را صادقانه به مشتری بگویید.
بسته بندی مناسب در صادرات
باید به داشتن بسته بندی خوب در صادرات توجه داشت و برای آن تلاش کرد. این طور نیست که مشتری به شما بگوید فلان بسته بندی را میخواهم و چون یک تامین کننده شما ندارد، به او بگویید ندارم. یک کم بررسی کنید؛ با شرکت های بسته بندی صحبت کنید، کمی با مشتری حرف بزنید و او را به بسته بندی که دارید راضی کنید. 
بارها اتفاق می افتاد که مثلا مشتری بسته بندی ۵ کیلویی میخواست و ما ۵ کیلویی نداشتیم و ۵/۴ کیلویی داشتیم و با مشاوره ای که به او میدادم نظرش تغییر میکرد؛ یا از ما خرمای ۵۰۰، ۶۰۰ گرمی میخواستند؛ در بم اصلا خرمای ۵۰۰، ۶۰۰ گرمی پیدا نمیشود و همه خرماها ۶۵۰ گرمی یا بالای ۷۰۰ گرم است. با یک مقدار توضیح بیشتر، معامله صورت گرفت. گاهی اوقات خود من با تامین کننده صحبت میکردم و به او ایده میدادم که مثلا لایه رویی بسته به این شکل باشد و به این صورت کار پیش میرفت. خود ما می‌توانیم به مشتری و تامین کننده کمک کنیم تا سفارش را از دست ندهیم ولی لازمه آن واقف بودن به اهمیت بسته بندی است.