بوقلمون گونه بزرگی از پرندگان است که از جنس ملیگریس و بومی آمریکای شمالی می باشد. بوقلمون ها در راسته ماکیان سانان قرار دارد همچنین از بوقلمون در مراسم های خاص مردم آمریکا و اروپا به خصوص روز شکرگزاری اهمیت زیادی پیدا می کند. باید گفت به طور کلی گوشت آن مانند گوشت مرغ طرفداران زیادی دارد؛ به همین دلیل صادرات بوقلمون، هم ارز آوری خوبی برای کشور و هم تجارت پرسودی برای تاجرین است.
بوقلمونها با یک ریش گوشتی که از زیر نوک آویزان است و با یک برآمدگی گوشتی که از بالای نوک آویزان است و اسنود (snood) نامیده میشود، متمایز میگردنند. با طول بالی از ۱٫۵ تا ۱٫۸ متر، بوقلمونها بزرگ ترین پرندگان جنگل های محل زندگی خود هستند و همچون بسیاری از دیگر گونه های راسته ماکیان سانان، بوقلمون نر بزرگ تر و رنگارنگ تر از بوقلمون ماده است.
گوشت این پرنده حاوی هر دو نوع گوشت سفید و قرمز است و می توان گفت ۶۵ درصد گوشت بوقلمون سفید و در ناحیه سینه و ۳۵ درصد آن تیره و در ناحیه ران ها قرار دارد. هر یک از این گوشت ها از نظر طعم و مزه با هم متفاوت هستند به طوری که گوشت سینه و بال ها سفید بوده و گوشت قرمز آن اغلب در ران ها یافت می شود.
بوقلمون زنده (Live Turkey) در گمرک جهانی با کد تعرفه (HS Code) به شماره ۰۱۰۵۱۲ شناخته می شود.
وضعیت بازار جهانی
آمار صادرات بوقلمون [table id=16 /] رقم کل صادرات: ۱۸۲,۵۸۸,۰۰۰ دلار میزان رشد پنج ساله ارزش هر واحد: ۳ درصد میزان رشد یک ساله ارزش هر واحد: ۱- درصد میانگین فاصله از کشور وارد کننده: ۱,۳۰۵ KM آمار واردات بوقلمون [table id=17 /] رقم کل واردات: ۱۵۱,۱۲۶,۰۰۰ دلار میزان رشد پنج ساله ارزش هر واحد: ۲ درصد میزان رشد یک ساله ارزش هر واحد: ۲- درصد میانگین فاصله از کشور صادر کننده: ۱,۳۶۹ KM
نمودار کشور های صادرکننده بوقلمون
کشور آلمان با ۲۵ درصد از سهم بازار جهانی بیشترین میزان صادرات بوقلمون در جهان را دارد؛ اما این بازار به صورت انحصاری در دست هلند نیست و فرانسه و اتریش با ۱۷ درصد و ۱۶ درصد در رتبه های بعدی صادرات این محصول قرار دارند. در واردات بوقلمون لهستان ۲۱ درصد از واردات آن را در دست دارد. آمریکا و مراکش رتبه دوم و سوم واردات این پرنده را دارند.
کشورهای دارای رشد در واردات بوقلمون
مراکش دارای بازار رو به رشد بسیار مناسبی در پنج سال اخیر است همچنین کشور های فرانسه، اسپانیا، دانمارک، اوکراین و لهستان نیز دارای رشد مثبت بوده و می توانند مورد توجه تاجران قرار گیرند.
فواید و مضرات گوشت بوقلمون
گوشت بوقلمون به دلیل بافت ویژه ای که دارد هنگام طبخ حجم خود را از دست نمی دهد و به دلیل داشتن پروتئین بالا، حداقل چربی اشباع، کمترین سطح کلسترول و فقدان چربی میان بافتی در مقایسه با گوشت قرمز از اهمیت بسیاری برخوردار است.
همچنین گوشت بوقلمون منبع مناسبی از ویتامین های A, B1، B3، B6، B12 و املاحی چون سلنیوم، منیزیم، مس، آهن، روی، پتاسیم و اسید آمینه تریپتوفان به شمار می رود. گوشت بوقلمون دارای مقدار کمی اگزالات است؛ بنابراین بیماران مبتلا به سنگ کلیه اگزالاتی باید در مصرف آن محتاط باشند. این گوشت به دلیل حاوی بودن اسید آمینه پورین در مبتلایان به نقرس باید به میزان بسیار کم مصرف شود.
پتانسیل صادراتی بوقلمون
کشور های سوریه، افغانستان، چین، عراق، تایلند، پاکستان، ترکیه، اندونزی، ویتنام، بنگلادش، عمان و هند در آسیا بیشترین میزان پتانسیل صادراتی بوقلمون را دارند. ترکمنستان، ارمنستان، ازبکستان، آذربایجان، روسیه، تاجیکستان، قزاقستان، گرجستان و اوکراین در شرق اروپا و آسیای مرکزی دارای ظرفیت خوبی برای صادرات بوقلمون زنده می باشند.
هنگامی که این پرنده مضطرب یا هیجان زده می شود پوست برهنه در ناحیه گلو و سر می تواند از خاکستری به رنگ های قرمز، سفید و آبی تغییر رنگ دهند، به همین علت در زبان فارسی به آن بوقلمون می گویند. بوقلمون نوعی از پارچه دیبا است که با تغییر جهت تابش نور به آن از رنگی به رنگی دیگر در می آید. مردم اروپا در نخستین برخورد با بوقلمون در شمال آمریکا آن را به اشتباه گونه ای از پرنده گینی دانستند که از راه ترکیه وارد مرکز اروپا شده بود.
با این حال نام کشور ترکیه بر روی این پرنده در زبان انگلیسی باقی ماند و نیز این اشتباه موجب شد که نام علمی آن «ملیگریس» (نام پرنده گینی در یونان است) شود. همچنین نام های زیادی در زبان های دیگر برای بوقلمون ها که خاستگاه غیر بومی دارند، دیدگاه هایی از زمان قدیم دربارهٔ این پرنده دیده شده است و باید اضافه کرد که معلوم نیست که بوقلمون ها واقعاً از کجا آمده اند.
میزان ظرفیت صادراتی
کشور های افغانستان، ترکمنستان و آذربایجان دارای بازار اشباع شده برای صادرات این پرنده از ایران هستند و بیشتر از ظرفیت شان صادرات به آن ها انجام شده است. در عوض کشور های سوریه، ارمنستان، ازبکستان، چین، روسیه، تاجیکستان، قراقستان، میانمار، عراق، تایلند، پاکستان، ترکیه و اندونزی دارای پتانسیل خوبی می باشند. البته کشور های اوکراین و گرجستان نیز به عنوان مقاصد صادراتی خوب می توانند مورد توجه قرار گیرند.
بهترین مقصد های صادرات بوقلمون از ایران با توجه به میزان پتانسیل صادراتی و آسان بودن روابط تجاری دو کشور را کشور سوریه، ارمنستان و ازبکستان دارا هستند. ایران نزدیک ترین ارتباط صادراتی را با ارمنستان دارد. بازار اوکراین بیشترین ظرفیت تقاضا را برای بوقلمون زنده دارد. سوریه بیشترین تفاوت بین پتانسیل صادرات و صادرات واقعی را از نظر ارزش نشان می دهد، ظرفیت باقیمانده صادرات به ارزش ۲٫۵ میلیون دلار است.