یکی از اصلی ترین مواد اولیه شیمیایی در تهیه انواع کود، محصولات شوینده و یا تصفیه آب به کار گرفته می شود محلول آمونیاک است که در این مقاله قصد داریم توضیح دهیم چیست و موارد مصرف آن کدام است.
محلول آمونیاک چیست
لازم است تا بدانید محلول آمونیاک چیست و موارد استفاده همراه با خواص آن کدام هستند که آن را تا این اندازه پرکاربرد کرده است.
آمونیاک یک ماده معدنی بی رنگ است که اغلب آن را در شکل مایع دیده ایم و موارد مصرف متعددی برای آن برشمرده می شود.
صنایع گوناگون به شکل گسترده ای مورد استفاده قرار خواهد گرفت که براساس مشخصات و ماهیتی که دارد با اهداف خاص به عنوان ماده اولیه مصرف می شود.
- بیشتر بخوانید: محلول اسید فسفریک
از محلول آمونیاک به عنوان یک حلال قوی برای انواع ترکیبات آلی مانند آمین ها، استرها، الکل ها و یا بنزن استفاده می شود.
در این مورد خیلی بهتر از آب عمل کرده در حالی که اصلا حلال مواد معدنی به شمار نمی آید و اصل و منشاء آن به برخی از فرآیندهای باکتریایی در خاک مربوط می شود.
پس می توان گفت آمونیاک بخشی از چرخه نیتروژن بوده که به طور معمول از تجزیه گیاهان، حیوانات و به طور کلی مواد آلی در خاک تولید می شود.
حتی در بدن انسان هم هر زمان غذاهایی پروتئین دار مصرف کنیم در سلول ها به آمونیاک و اسیدهای آمینه تجزیه می شود و همین آمونیاک است که با پشت سر گذاشتن مراحلی به اوره تبدیل خواهد شد.
البته آمونیاک برای محقق شدن برخی از فرآیندهای حیاتی بیولوژیکی کاملا ضروری بوده و در جایگاه یک پیش ماده برای سنتز نوکلئوتید و اسیدهای آمینه به انجام وطیفه می پردازد که در جذب رطوبت و حل شدن در آب به خوبی عمل می کند.
انواع محلول آمونیاک
یکی از مهم ترین ویژگی های آمونیاک خاصیت تمیزکنندگی آن است که موجب شده برای تولید انواع مواد شوینده بسیار مناسب بوده و در تولید محصولات مرتبط با پاک کننده انواع آلودگی ها در بخش خانگی و یا صنعتی به کار گرفته شود.
حتی از آن به عنوان عامل سفید کننده کاغذ استفاده شده یا کاربردهایی در بخش صنایع غذایی و تولید دارو دارد.
هرچند که آمونیاک هیچ رنگی ندارد اما بوی آن بسیار تند و زننده است و نباید به طور مستقیم استنشاق شود زیرا می تواند آسیب هایی به سیستم تنفسی انسان وارد کند و اغلب به شکل محلول آبی آمونیاک در اختیار مشتریان قرار می گیرد.
در این حالت نقطه جوش و تبخیر بالاتری در مقایسه با آمونیاک خالص خواهد داشت و مصرف آن ساده تر می شود.
آمونیاک خالص را اگر در دما و فشار معمول محیط قرار دهیم به شکل گاز درمی آید که لازم است برای تبدیل آن به حالت مایع یا فشار را خیلی زیاد کنیم و یا دما را خیلی پایین آوریم.
- بیشتر بخوانید: آمونیاک خشک
که البته انجام هر دو کار به طور همزمان هم نتیجه مطلوب را به ما می دهد و حتما نیازی نیست تجهیزات آزمایشگاهی پیشرفته داشت زیرا آمونیاک خالص در مجاورت یخ خشک هم به حالت محلول در می آید.
خواص محلول آمونیاک
علم شیمی بسیار گسترده، پیچیده و پرکاربرد است و در همین راستا به شرح خواص محلول آمونیاک به عنوان یکی از پرکاربردترین مواد شیمیایی می پردازیم که تحت شرایطی خاص حالت مایع داشته و در شکل اصلی به صورت گاز است.
آمونیاک از ترکیب سه اتم هیدروژن با یک اتم نیتروژن تشکیل شده و یک گاز بی رنگ می باشد که بوی تند آن تحریک کننده چشم، گلو، بینی و شش ها است و می تواند در صورت تماس، آسیب جدی به آن ها وارد کند.
قابلیت بالایی برای حل شدن در آب دارد به طوریکه هر گاه آمونیاک را در آب حل کنیم به یک محلول قلیایی با نام هیدروکسید آمونیوم دست پیدا خواهیم کرد که قادر است با انواع نمک ها واکنش نشان داده و نمک آمونیوم را تولید کند.
از خصوصیات جالب محلول آمونیاک این است که در دمای منفی 33 درجه سانتیگراد جوش آمده و دوباره به حالت گاز در می آید.
همین دلیل تا این اندازه در صنایع مرتبط با یخ سازی و یا ساخت انواع یخچال کاربرد دارد و گاز پر شده در لوله های پیچ در پیچ پشت یخچال همین آمونیاک در حالت گاز است.
خواص ویژه محلول آمونیاک موجب شده تا بتوان از آن در ساخت انواع مواد منفجره استفاده کرد.
حتی در فناوری های مربوط به حفاری، انتقال گاز و یا استخراج مواد هم کارایی دارد اما بیش از همه در تولید کودهای شیمیایی از آن استفاده خواهد شد و هم اکنون نیمی از آمونیاک تولید شده در سطح جهان در همین بخش مورد مصرف قرار می گیرد.
- بیشتر بخوانید: مایع آمونیاک نرمال
محلول آمونیاک در فهرست مواد شیمیایی به شدت قابل اشتعال قرار ندارد و بهترین شیوه برای نگهداری از آن، قرار دادن آمونیاک در ظروف استیل است.
در مجاورت با دمای بالا احتمال انفجار آن وجود دارد و دمای خود اشتعالی محلول آمونیاک را 650 درجه سانتیگراد تعیین کرده اند.
موارد استفاده محلول آمونیاک
خصوصیات ذاتی یک ماده شیمیایی است که تعیین می کند موارد استفاده از آن چیست و چه کاربردی دارد و محلول آمونیاک هم به دلیل دارا بودن نیتروژن در بخش های کشاورزی بیش از سایر موارد به کار گرفته می شود.
- بیشتر بخوانید: آمونیاک خوراکی
موارد استفاده از محلول آمونیاک عبارتند از:
• کشاورزی: کاربردی ترین مورد مصرف آمونیاک تهیه کود نیتروژن از آن است که به غنی تر شدن خاک و افزایش سطح برداشت محصول از آن کمک خواهد کرد و می توان برای این منظور حتی از مخازن حاوی گاز آمونیاک استفاده کرده و مستقیما آن را به خاک تزریق کرد.
• مواد پاک کننده: در فرمولاسیون اغلب محصولات پاک کننده و شوینده می توان درصدی از محلول آمونیاک را مشاهده کرد و حتی در منزل هم می توانید با مخلوط کردن آمونیاک با آب و کمی مایع ظرفشویی یک پاک کننده قوی و کارآمد تهیه کنید.
• ساخت دارو: محلول آمونیاک در مصارف دارویی هم مورد استفاده قرار خواهد گرفت و قادر است برخی از میکروب ها مانند سالمونلا و ای کولی را از بین ببرد هر چند که تاثیری بر ویروس ها و یا باکتری ها ندارد.
• موارد صنعتی: بسیاری از صنایع مانند تولید پلاستیک، تولید آفت کش ها، منسوجات، تولید مواد منفجره، انواع رنگ ها و غیره از آمونیاک به عنوان ماده اولیه استفاده می کنند.
• ورزش: حتما تاکنون مشاهده کرده اید که وزنه برداران پیش از بلند کردن وزنه شیشه ای حاوی یک گاز مرموز را بو می کنند که آن گاز امونیاک است زیرا می تواند سطح هوشیاری ورزشکار را بالا برده و اکسیژن را خیلی سریع در خون به گردش اندازد.
• رنگ مو: استفاده از آمونیاک در تولید رنگ مو موجب می شود تا رنگ نفوذ بهتری به کوتیکول های مو داشته باشد اما در مقابل خشکی مو را هم در پی داشته که یک نکته منفی مهم به حساب می آید.
خرید محلول آمونیاک
فرم معمول مورد استفاده از این ماده به صورت مایع است و میزان بسیار بالایی از آن برای تولید کودهای نیتروژنه مورد استفاده قرار می گیرد.
تولید مواد شیمیایی مختلف (همانند نیتریک اسید) و استفاده در صنایع غذایی، داروسازی و تولید کاغذ از جمله کاربردهای فراوان این ماده در صنایع مختلف هستند.
خواص تمیزکنندگی این ماده سبب شده به یکی از محصولات شوینده محبوب خانگی بدل شود.
گرید خانگی این محلول را می توان از مراکز معتبر فروش مواد شوینده خریداری کرد.
خرید عمده را نیز از شرکت های فعال در حوزه فروش مواد شیمیایی مانند صنایع شیمیایی به سهولت می توان انجام داد.