مس واژه ای است که نام پرکاربردترین فلزات و از آن ظروف مسی مختلفی را تولیدمی کنند. ظروف مسی میناکاری شده و انواع مدل های جدید آن در بازار ایران وجود دارد که با قیمت های مختلف به فروش می رسد و به نوع خود از قدیمی ترین وسایل آشپزی محسوب می شوند، البته در صنایع دستی مورد استفاده قرار می گیرد در این مقاله بیشتر درباره مس و پیدایش آن صبحت می کنیم. در ادامه با ما همراه باشید.
ظروف مسی را می توان به صورت خام میناکاری ،زیر ساخت ظروف فیروزه کوبی، الماس تراش، خاتم کاری روی مس و از همه مهم تر زیر ساخت صنایع دستی قلم زنی اشاره کرد. تاریخچه ظروف مسی در ایران به گذشته های دور برمی گردد، انسان ها پس از استفاده از سنگ به فلزات روی آوردند یکی از فلزاتی که در طبیعت یافت می شود و خالص می باشد و جز اولین فلزاتی که کشف شد مس می باشد.
از این رو به دلیل درخشندگی و خواص که داشت در زندگی انسان ها راه پیدا کرد. ابتدایی ترین تمدن های که هنگام ساختن ابزارآلات مختلف روی آوردند ایران زمین بود. مطالعات حاکی از آن است که ایرانیان جز تمدن پیشرو در این زمینه بودند.
باید بگوییم که به احتمال زیاد اولین آثار مس کشف شده در تپه زاغه که در مکانی واقع شده در قزوین می باشد. بعد از آن می توان گفت تمدن های که هزاران سال قبل از میلاد مورد استفاده قرار می دادند، مصریان بودند. باستان شناسان تاسیسات لوله کشی مسی در یکی از اهرام ثلاثه یافته اند که می توان گفت قدمت استفاده از مس درمصرهم بسیار طولانی است. آنها توانستند با توجه به قالب گیری آسان تر آن وسایل بیشتری را با کمک مس بسازند.
مهم ترین مراکز مسگر ها در ایران کجاست؟
- اصفهان، بازار مسگرهای اصفهان بازاری با معماری ایرانی و هنرمندانی خوش ذوق در مغازه های آن است این بازار در شمال کاخ عالی قاپو واقع شده که یادگاری از دوران شاه عباس صفوی می باشد، صدای دلنواز برخورد چکش مسگران بر ورقه های کوچک و بزرگ توجه خیلی از افراد به اینجا جذب کرده آثار شکل گرفته این بازار هنوز به صورت سنتی قابل مشاهده می باشد. قدمت 400 ساله این بازار هنوز به همان جذابیت حفظ شده است.
- کاشان، بازاری به نام بازار مسگر ها در این شهر وجود دارد که آوازه آن در دنیا پیچیده است.
- کرمان، استان کرمان با وجود معادن فراوانی که دارد حرف اول صنعت مس می زند ظروف مسی سوغات اصیل این استان می باشد. قلم زنی بروی ظروف مسی هنر خاص کرمانی می باشد که اساتید این هنر به ظرافت قلم زنی تصاویر زیبایی بروی ظروف مسی خلق می نمایند که از عهد صفویه به یادگار مانده است.
- یزد، بازار پنجه علی که به بازارچه مسگران یزد شهرت دارد، دارای قدمتی 600ساله است. اما با ورود تفلون وچدن جایگزین مس دیگر رونق و حال و هوای گذشته ندارد.
- شیراز، از دیرباز با این شهر مانوس بوده و به دلیل نوع کار متفاوت ،ضخامت و کیفیت از سایر شهر ها گران تر است . بازار مسگرهای شیراز مشابه بازار وکیل کوچکتر می باشد.
دو روش ساخت ظروف مسی:
- روش ماشینی، بوسیله دستگاه پرس و خم کاری با استفاده از خطوط موازی شکل می گیرد.
- روش چکش کاری، در این روش اصیل و قدیمی می باشد پس از بیرون آمدن از کوره با چکش به اشکال گوناگون درمی آوردند، که عمری بیشتری در مقایسه با روش ماشینی دارند.