دمنوش زنجبیل؛ تازه خاصیت درمانی مناسب (دمنوش چای غذا)

زنجبیل در سرتاسر جهان به عنوان ادویه و دمنوش، مصرف می شود؛ و هزاران سال است برای درمان بیماری ها کاربرد دارد و همچنین از ریشه ی گیاهی گلدار که بومی هند و آسیای جنوب شرقی است، تهیه می شود.

زنجبیل چیست

قدمت استفاده از گیاهان دارویی، به اندازه ی قدمت بشر است؛ بشر اولیه، به طور غریزی شروع به درمان خود با گیاهان مختلف کرد و بدون آن که بداند، پایه های طب و پزشکی را بنا نهاد.

به مرور که انسان با خواص فوق العاده ی گیاهان مختلف در درمان بیماری ها آشنا شد، و آنها را به کار بست، طب نیز گسترش می یافت و از نسلی به نسل بعد منتقل می شد.

به طور کل، گیاهان پایه و اساس معالجات پزشکی در طول تاریخ بوده اند و تا به امروز نیز در طب سنتی از گیاهان مختلف برای درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می شود.

• بیشتر بخوانید: زنجبیل تازه

علاوه بر آن، طب مدرن نیز از بسیاری داروهای گیاهی، به عنوان پایه ی اصلی بسیاری از داروهای شیمیایی استفاده می کند و از خواص گیاهان سنتی به روشی جدید و مدرن در داروهای شیمیایی بهره می برد.

خواص دمنوش زنجبیل تازه

مردم بسیاری از نقاط جهان، معتقدند که زنجبیل برای درمان حالت تهوع مفید است و از آن در تمام مواردی که دچار حالت تهوع می شوند، استفاده می کنند.

سوالی که مطرح می شود این است که آیا متخصصین طب جدید نیز این خاصیت را برای زنجبیل قائل هستند یا این ادعای مردم را رد می کنند؟

برخی مطالعات انجام شده در این حوزه، حاکی از آن است که این ادویه ممکن است به اندازه ی داروهای ضد تهوع که عوارضی نیز در بردارند، مفید واقع شود و سبب کاهش حالت تهوع در افراد گردد.

• بیشتر بخوانید: دمنوش لیمو زنجبیل

دانشمندان معتقدند که زنجبیل خواص دارویی متعدد خود، از جمله خاصیت ضد تهوع را از ماده جینجرول و شوگاول گرفته است و جینجرول، یک فعال زیستی اصلی در ترکیبات زنجبیل است که می تواند بسیار قوی عمل کند.

جالب است بدانید که جینجرول در زنجبیل تازه، به وفور یافت می شود و در مقابل، شوگاول که منبع اصلی آنتی اکسیدان زنجبیل محسوب می شود، فراوانی بیشتری در زنجبیل خشک دارد.

زنجبیل، به دلیل طبع گرمی که دارد، عملکرد سیستم گوارش را سامان می بخشد و سبب افزایش واکنش گوارشی شده و تخلیه معده را سریعتر کرده و در نتیجه، با تخلیه معده، حالت تهوع را کاهش می دهد.

این گیاه فوق العاده، خواص ضد التهابی نیز دارد، و می تواند هضم غذا را بهبود ببخشد و همچنین با ترشح هورمون های تنظیم فشار خون، بدن را آرام کرده و واکنش های هجومی حالت تهوع را کاهش دهد.

جالب است بدانید که سازمان غذا و داروی آمریکا، زنجبیل را در لیست مواد غذایی سالم و بدون ضرر قرار داده است؛ تحقیقات متعددی نشان از آن دارد که زنجبیل برای بسیاری از شرایط بی خطر است.

• بیشتر بخوانید: دمنوش مرزنجوش

البته دوز مصرفی زنجبیل و هر داروی گیاهی یا شیمیایی دیگر نیز مهم است و استفاده بی قاعده از آن، می تواند مضر باشد و سبب بروز بیماری یا عوارض متعدد در بدن گردد.

• بیشتر بخوانید: دمنوش رزماری

سازمان غذا و دارو، استفاده 1 تا 4 گرم زنجبیل را در هر روز، برای عموم افراد مجاز می داند و مصرف بیش از این مقدار را مجاز نمی داند، مگر شرایط خاصی که پزشک طب سنتی یا حتی طب مدرن، برای فرد تجویز کند.

طی 12 پژوهش که روی 1278 زن باردار انجام شد، مشخص شد که مصرف کمتر از 1500 میلی گرم زنجبیل در هر روز، می تواند حالت تهوع بارداری را برطرف کرده و برای مادر و جنین نیز، خطری به همراه ندارد.

متخصصان توصیه می کنند افرادی که از داروهای رقیق کننده ی خون استفاده می کنند، در مصرف زنجبیل احتیاط بیشتری داشته باشند و از مصرف دوزهای بالای آن خودداری کنند.

چون زنجبیل دارای خواص ضد انعقاد خون است و همراه با داروهای ضد انعقاد، ممکن است مشکل آفرین باشد و سبب تداخل دارویی گردد.

زنجبیل می تواند حالت تهوع های مختلف که منشاءهای گوناگون دارند را برطرف کند و طبق آمار، تخمین زده می شود که 80 درصد از زنان در سه ماهه اول بارداری، با مشکلات حالت تهوع و استفراغ درگیر باشند.

بیشترین مطالعات انجام شده در رابطه با تاثیر زنجبیل بر تهوع بارداری، مربوط به سه ماهه اول و دوم بارداری است؛ که طبق این تحقیقات، زنجبیل در کاهش حالت تهوع صبحگاهی بیشتر زنان بهتر از داروهای رایج دیگر، عمل می کند.

مطالعه ای بر روی 67 زن که 13 هفته حالت تهوع را در دوران بارداری تجربه کردند، نشان داد که مصرف 1 گرم زنجبیل در هر صبح، می تواند تهوع و استفراغ را تا حد زیادی کاهش دهد؛ و در این مطالعه نیز مشخص شد.

از سوی دیگر و با تحقیقات متعدد دیگری که انجام شده، مشخص شد که مصرف 1 گرم زنجبیل برای درمان حالت تهوع بارداری، برای مادر و جنین بی خطر است.

البته مصرف زنجبیل در سه ماهه آخر بارداری توصیه نمی شود، چون ممکن است سبب افزایش زردی در نوزاد شده، و همچنین خون ریزی را افزایش دهد.

زنانی که تا ماه های آخر بارداری، حالت تهوع را تجربه می کنند، باید از روش ها و داروهای دیگری در سه ماهه آخر بارداری استفاده کنند و مجاز به استفاده از زنجبیل در این سه ماه نیستند.

• بیشتر بخوانید: دمنوش گیاهی پونه

همه ی ما حتما افرادی را در اطرافمان سراغ داریم که در جاده های پر پیچ و خم دچار حالت تهوع می شوند یا وقتی سوار بر تاب یا چرخ و فلک و یا دیگر بازی های حرکتی هستند، حالت تهوع شدیدی را تجربه می کنند.

بیماری حرکتی، به عارضه ای گفته می شود که حرکت کردن یا تصور حرکت، سبب ایجاد حالت تهوع در فرد شود، مثل حالت تهوع هنگام سواری با ماشین، یا حتی دریازدگی.

زنجبیل می تواند بیماری حرکتی را در برخی افراد کاهش دهد و با ثابت نگه داشتن عملکرد گوارشی و فشار خون، سبب کاهش حالت تهوع شود.

در یک پژوهش که 13 نفر مبتلا به بیماری حرکتی را مورد بررسی قرار داد، مشخص شد با مصرف 1 تا 2 گرم زنجبیل، فعالیت الکتریکی معده که منجر به حالت تهوع می شود، کاهش می یابد.

پژوهشگران مطالعه ای را بر روی 576 فرد که مبتلا به سرطان بودند و تحت شیمی درمانی قرار داشتند و البته حالت تهوع نیز در این دوران تجربه می کردند، انجام دادند.

• بیشتر بخوانید: دمنوش گیاهی

در این آزمایش، افراد عصاره مایع ریشه زنجبیل را بی میزان 0.5 تا 1 گرم و دو بار در روز استفاده کردند؛ این مصرف باید از 3 روز پیش از انجام شیمی درمانی آغاز می شد و به مدت 6 روز ادامه می یافت.

نتیجه آزمایش این بود که تهوع شدید در 24 ساعت اول شیمی درمانی تا حد زیادی کاهش یافت و افراد آرامش بیشتری را پس از انجام هر جلسه شیمی درمانی تجربه کردند.

همچنین در مطالعه ای دیگر مشخص شد که مصرف پودر ریشه زنجبیل پس از شیمی درمانی، می تواند حالت تهوع و استفراغ را کاهش دهد.

در تحقیقات دیگری که انجام گرفت، مشخص شد که زنجبیل می تواند حالت تهوع ناشی از بیهوشی و عمل جراحی را نیز در افراد کاهش دهد.

تعداد 5 مطالعه روی 363 نفر انجام شده و در نهایت مشخص شد مصرف 1 گرم زنجبیل در هر روز، می تواند حالت تهوع پس از عمل جراحی را بیشتر از دیگر داروهای مجاز، کاهش دهد.

مطالعه ای دیگر که 150 زن در شرف عمل جراحی کیسه صفرا در آن شرکت داشتند، نشان داد مصرف 500 میلی گرم زنجبیل یک ساعت قبل از جراحی برداشتن کیسه صفرا، می تواند سبب کاهش حالت تهوع پس از عمل شود.

برخی دیگر از تحقیقات انجام شده، نشان می دهد مصرف چند بار زنجبیل در طول روز، و جمعا به میزان 1500 میلی گرم، می تواند حالت تهوع ناشی از اختلالات گوارشی را کاهش دهد.

گویا عملکرد این گیاه دارویی در بدن به این صورت است که سرعت تخلیه محتویات معده را افزایش می دهد و همچنین مانع گرفتگی در روده شده و از سوء هاضمه و نفخ نیز جلوگیری می کند؛ و با کاهش فشار در دستگاه گوارش.

سندروم روده تحریک پذیر نیز از آن دسته بیماری های گوارشی است که می تواند توسط زنجبیل درمان شود؛ این عارضه، سبب تغییرات غیر قابل پیشبینی در عادات روده می شود و بیماری بسیار آزاردهنده ای است.

مطالعه ای 28 روزه بر روی 45 فرد مبتلا به سندروم روده ی تحریک پذیر، نشان داد که مصرف روزانه 1 گرم زنجبیل، می تواند تا 26 درصد، علائم این بیماری را کاهش دهد؛ البته در این مطالعه مشخص شد که تاثیر داروهای شیمیایی برای این بیماری، بیشتر از زنجبیل است.

برخی از مطالعات دیگر، تاثیر زنجبیل را بر التهاب دستگاه گوارش مشخص کرد؛ زنجبیل می تواند التهابات روده و معده را برطرف کند و این دو عضو مهم را آرام کند.

امروزه روش های متعددی برای استفاده از گیاهان دارویی متعدد و از جمله زنجبیل وجود دارد، در این بخش با انواع مختلف استفاده از این گیاه دارویی آشنا می شوید:

دمنوش زنجبیل یکی از رایج ترین و پر مصرف ترین و البته محبوب ترین روش های استفاده از زنجبیل است؛ میزان توصیه شده برای استفاده از چای زنجبیل توسط متخصصین، 4 فنجان در هر روز است.

اگر برای رفع حالت تهوع اقدام به نوشیدن دمنوش زنجبیل کرده اید، به خاطر داشته باشید که باید آن را جرعه جرعه و به آرامی نوشید، وگرنه ممکن است سبب تشدید در حالت تهوع شود.

چون در این شرایط معده بسیار تحریک پذیر است و وارد شدن مقدار زیادی نوشیدنی به یکباره در معده، ممکن است سبب واکنش معده و برگشت آنها به بیرون شود.

طرز تهیه دمنوش زنجبیل

برای تهیه چای زنجبیل، به دو روش می توان عمل کرد:

برای تهیه این چای با آب، ابتدا حدود 5 برش نازک از زنجبیل تازه را در 2 فنجان آب جوشانده و پس از 10 تا 20 دقیقه، بسته به میزان طعمی که از چای می خواهید، حرارت را خاموش کرده و چای یا دمنوش زنجبیل را میل می کنید.

برخی افراد برای شیرین کردن دمنوش زنجبیل از نبات یا عسل استفاده می کنند، برای درمان بیماری، عسل می تواند سبب تاثیر بیشتر زنجبیل بر بدن شود.

آبلیمو به ویژه لیموی تازه هم می تواند مکمل خوبی برای عطر و طعم دمنوش زنجبیل باشد و علاوه بر آن، گرمای زیاد این دمنوش را خنثی می کند.

روش دیگر تهیه چای زنجبیل، با استفاده از شیر است: ابتدا میزان گفته شده از زنجبیل را در یک فنجان آب به مدت 10 دقیقه جوشانده، از روی حرارت بردارید و 2 فنجان شیر به آن بیفزایید.

حالا مخلوط شیر، آب و زنجبیل را روی حرارت گذاشته و حدود 5 دقیقه اجازه دهید بجوشد و سپس آن را سرو کنید و زنجبیل با شیر برای حالت تهوع توصیه نمی شود و بهتر است از آن برای یک لذت عصرگاهی استفاده کرد.

درمان بیماری و مکمل های دارویی زنجبیل نیز یکی دیگر از روش های استفاده از آن است؛ زنجبیل آسیاب شده به صورت کپسول، می تواند راحت ترین روش استفاده از این دارو باشد.

در قدیم نیز از این روش برای درمان بیماری استفاده می شد، به این صورت که پودر زنجبیل را در دهان می ریختند و مقداری آب پس از آن می نوشیدند، همان روش، برای استفاده ی راحت تر، امروزه به صورت کپسوله تغییر کرده است.

زنجبیل کریستالیزه که حاوی مقداری شکر است و برای افرادی که حساس تر هستند استفاده می شود؛ گویا زنان باردار، این روش استفاده از دارو را بیشتر می پسندند.

اسانس زنجبیل هم یکی از شناخته شده ترین روش های استفاده از آن است؛ عطر و خاصیت اسانس، بسیار فشرده تر و بیشتر از بقیه محصولات و روش های استفاده زنجبیل است.

برای حالت تهوع، فقط کافی است عصاره را بو کشید و برای مدتی نزدیک بینی نگه داشت، این روش به راحتی حالت تهوع را کاهش می دهد.

زنجبیل یک درمان بی خطر و قطعی برای حالت تهوع و تقویت دستگاه گوارش است؛ همچنین می تواند یک دمنوش فوق العاده گرم و لذت بخش برای عصرهای زمستانی باشد و آن را تهیه کنید، از نوشیدنش لذت ببرید و از خواص بی نظیر آن استفاده کنید.