سیر با نام علمی Allium sativum شناخته میشود و این گیاه از خانواده چندسالهها (Liliaceae) است که رشد آن در مناطق معتدل تا استوایی گسترش یافته است و رشت نیز یکی از شهرهای استان گیلان در شمال ایران است که به عنوان مرکز آن شناخته میشود.
فرآورده های سیر محلی رشت
سیر از دیرباز در تاریخ پزشکی و غذایی مورد استفاده قرار گرفته است و مردمان مختلف جهان از خواص درمانی و بهداشتی آن استفاده میکنند؛ اسانس سیر که از قسمت زیرزمینی این گیاه به دست میآید دارای خواص ضد قارچی، ضد باکتریایی و ضد ویروسی قوی است و این خواص باعث شده که سیر به عنوان یک آنتیبیوتیک طبیعی معروف باشد.
در رشت نیز تولید و مصرف سیر به عنوان یک مکمل غذایی و دارویی بسیار رواج دارد و از این رو رستورانها و فروشگاههای محلی در رشت انواع غذاهایی را که سیر در آنها به عنوان یکی از اجزای اصلی استفاده میشود ارائه میدهند و علاوه بر این در بازارهای محلی رشت میتوان سیر تازه و فرآوردههای مختلفی از سیر مانند پودر سیر، روغن سیر و عصاره سیر پیدا کرد.
سیر در رشت نه تنها به عنوان یک گیاه دارویی و غذایی معرفی شده است بلکه به عنوان یک گیاه زیبا و تزئینی نیز مورد استفاده قرار میگیرد؛ باغهای سیر در رشت میتوانند مشاهدهٔ زیبایی و جذابیت خاصی به صحنه ببخشند و همچنین فرآوردههای دیگری مانند عصاره و پودر سیر نیز در صنعت آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار میگیرند.
سفرههای رشت اکثراً سیر را در غذاهای خود استفاده میکنند به ویژه در غذاهای سنتی محلی که این غذاها به دلیل خواص ضد میکروبی سیر و همچنین طعم و عطر متمایزی که به آنها میبخشد طرفداران زیادی دارند.
علاوه بر خواص درمانی و استفاده در غذاهای محلی، سیر در رشت به عنوان یک جاذبه گردشگری نیز شناخته میشود چرا که هر ساله در شهر رشت یک جشن سیر برگزار میشود که همهی علاقمندان به این گیاه و فرآوردههای آن را به خود جذب میکند و در این جشن مردمان محلی میتوانند اطلاعات جدیدی در مورد خواص و کاربردهای آن دریافت کنند.
همچنین جشن سیر سالانه در رشت جذابیت گردشگران را به خود جلب میکند و خواص و کاربردهای سیر باعث شده است که این گیاه به یکی از عناصر مهم در سفره و فرهنگ محلی رشت تبدیل شود.
خواص سیر محلی رشت
در نهایت سیر به عنوان یک گیاه قدرتمند با خواص ضد قارچ، ضد باکتریایی و ضد ویروسی خود در رشت مورد توجه قرار گرفته است و مصرف سیر به صورت غذایی و مکمل طبیعی در رستورانها و فروشگاههای محلی رشت بسیار رایج است.
با وجود خواص ضد قارچ، ضد باکتریایی و ضد ویروسی سیر، مردم رشت از آن به عنوان یک گیاه دارویی نیز استفاده میکنند. زیرا خصوصیتهای ضد میکروبی سیر باعث شده است که در درمان برخی بیماریهای عفونی مانند کزاز، سرماخوردگی، آنفولانزا و عفونتهای قارچی مورد استفاده قرار گیرد.
علاوه بر خواص ضد قارچی و ضد باکتریایی، سیر دارای خواص سلامتی دیگری نیز است و به عنوان مثال مصرف روزانهی سیر میتواند به کنترل فشار خون و کاهش خطر بروز امراض قلبی و عروقی کمک کند و همچنین تحقیقات نشان داده است که مصرف مداوم سیر میتواند به کاهش سطح کلسترول خون و افزایش سطح آنتیاکسیدانها کمک کند.
سیر یکی از نمادهای فرهنگی و تاریخی رشت به شمار میرود و وجود آن در این شهر اهمیت بسیاری دارد و مردم رشت به عنوان بخشی از هویت فرهنگی خود با سیر همراه هستند و قدردانی از خواص و کاربردهای آن را دارند و این گیاه به شکل منحصر به فردی در آشپزی محلی، درمانهای سنتی و جشنوارهی سیر رشت جای خود را دارد.
در نتیجه سیر گیاهی معجزهآسا است که در رشت به عنوان یک گوشهی جذاب و جالب از فرهنگ محلی شناخته میشود و خواص درمانی و بهداشتی سیر به همراه طعم و عطر بینظیری که به غذاها میبخشد باعث شده است تا این گیاه به عنوان یکی از مهمترین عناصر سفره و فرهنگ محلی رشت تبدیل شود.