این صنعت از قدیمی ترین و مهمترین صنایع دستی در منطقه خوزستان به شمار میرود و کپو بافی به تراکم جغرافیایی این منطقه بستگی دارد و نقش مهمی در توسعه صنعت لباسبافی و تجارت آنها داشته است و در این مقاله به صورت دقیق و به تفصیل به ریشهها تاریخچه فرآیند تولید و نقش کپو بافی در صنعت دستی دزفول پرداخته خواهد شد.
معرفی كپو بافي صنایع دستی دزفول
تاریخچه کپو بافی در دزفول به قدمتی حدود 200 سال برمیگردد و این صنعت در اوایل قرن نوزدهم توسط مردمانی که در منطقه سکونت داشتند رواج یافت و از آن زمان به بعد کپو بافی به عنوان یکی از مهمترین منابع درآمدی مردم دزفول شناخته میشد.
فرآیند تولید کپو از چند مرحله تشکیل شده است و ابتدا نخهای پنبهای به صورت دستی تهیه و سپس برای ضخیم شدن به آب داخل قلاویز افکنده میشود و در مرحله بعد سیمی با دقت بسیار بالا ماشینکاری میشود تا به صورت سوراخ بشود و سپس نخهای پنبهای به شکلی مدور به اطراف سیمی پیچانده میشود تا یک چرخه کامل از کپو تشکیل شود.
کپو بافی در دزفول در بسیاری از جوامع محلی نقش مهمی داشته است به طوری که از آن به عنوان یکی از عناصر هویت فرهنگی و تمدنی این منطقه نام برده میشود و البته در طول زمان با توسعه صنعتهای دیگر و ورود محصولات صنعتی به بازار کپو بافی کمی از محبوبیت خود از دست داده است و اما هنوز هم تعدادی از مردم دزفول این هنر را به صورت سنتی تمرین میکنند و محصولات آنها همچنان در برخی از بازارهای محلی به فروش میرسند.
به طور کلی کپو بافی صنایع دستی دزفول به عنوان یکی از غنیترین و مهمترین وراثتهای فرهنگی و تمدنی منطقه خوزستان شناخته میشود و با توجه به اهمیت و محبوبیت آن تلاشهای بیشتری برای حمایت از این صنعت دستی و پشتیبانی از تولید آن باید انجام شود تا حفظ و جلوگیری از از بین رفتن این هنر ارزشمند تضمین شود.
اهمیت و جایگاه ویژه كپو بافي صنایع دستی دزفول
با توجه به اهمیت و ارزش فرهنگی و تاریخی کپو بافی صنایع دستی دزفول برخی اقدامات برای حمایت و حفظ این صنعت انجام شده است و برای مثال برنامهها و طرحهایی توسط مراکز فرهنگی و صنایع دستی به منظور ارتقاء و آموزش افراد در زمینه کپو بافی صورت میگیرد.
تجمعها و نمایشگاههای صنایع دستی محلی نیز فرصتی برای نمایش و فروش محصولات کپو بافی فراهم میکنند و این نمایشگاهها مکانی برای تبادل تجربه و ایده با افراد متخصص در حوزه صنایع دستی است و همچنین زمینهای مناسب برای تشویق کاشتارهای جدید در این صنعت فراهم میکنند.
از جمله اقدامات دیگر برای حفظ و ترویج کپو بافی در دزفول میتوان به اعطای گواهینامه و نشانهای کیفیت به تولیدکنندگان محصولات کپو بافی اشاره کرد و این اقدامات میتوانند به صنعت دستی اعتماد عمومی را دستیابی دهند و باعث افزایش تقاضا برای محصولات کپو بافی شوند.
در ضمن گردهمایی کارگاهها و انجمنهای صنایع دستی در دزفول دریچهای برای تبادل دانش و تجربه در این زمینه فراهم میکنند و این گردهماییها باعث ایجاد فرصتهای یادگیری و آموزش برای افراد علاقهمند به کپو بافی میشوند و همچنین فرصتی برای تشویق کارآفرینی و تعامل بین تولیدکنندگان فراهم میکنند.
همچنین دولت و نهادهای مربوطه نباید از حمایت مالی و حمایت ساختاری از تولیدکنندگان کپو بافی در دزفول غفلت کنند و این حمایت میتواند شامل اعطای وامهای تسهیلاتی با شرایط مناسب برای تولیدکنندگان استقرار مراکز پشتیبانی و آموزشی و ایجاد بازارهای فروش مناسب برای محصولات کپو بافی باشد.
بهطور کلی کپو بافی صنایع دستی دزفول نه تنها به عنوان یک صنعت دستی مهم در این منطقه شناخته شده است بلکه همچنین نقش مهمی در اقتصاد محلی و حفظ فرهنگ و هویت منطقه دارد و بدون شک توسعه و حمایت صنایع دستی مانند کپو بافی در دزفول میتواند ارزش افزوده قابل توجهی را به اقتصاد و جامعه محلی ارائه دهد.