شال و روسری از خیلی وقت پیش در ایران و کشورهای اسلامی برای پوشش سر و گردن خانمها مورد استفاده قرار می گرفته است؛ به همین جهت مخاطبان این صنعت، یک بازار میلیونی را تشکیل داده اند. یکی از مهم ترین شاخه های صنعت پوشاک در ایران، صنعت تولید شال و روسری می باشد، در واقع این تنها صنعتی است که تولیدات آن، فقط مختص بانوان است. به عبارت دیگر مخاطب اصلی صنعت شال و روسری زنان هستند، بر اساس آمار به دست آمده در سرشماری سال 95، تعداد زنان در ایران، حدودا 30 میلیون نفر است.
این آمار در واقع، مربوط به قشر مونث کشور است که از شال و روسری به عنوان حجاب استفاده می کنند؛ حال اگر میزان مصرف هر بانوی ایرانی در سال، حدود 6 شال یا روسری باشد، بازار کشور سالانه نیازمند تولید و عرضه 180 میلیون قطعه شال و روسری خواهد بود. گرچه تا پیش از اینکه چین بازار کشور را به دست بگیرد، واردات و تجارت انواع شال و روسری از بسیاری کشورها انجام می شد، اما در اوایل دهه 80، واردات انواع شال و روسری از چین، تایلند، ترکیه و هند با افزایش قابل توجهی رو به رو شد.
آمار صادرات صنعت شال و روسری
برای مثال در سال 80، حدود 46 هزار دلار انواع شال و روسری، تنها از کشور هند وارد ایران شد، در حالی که بر اساس آمار گمرک، در فاصله زمانی پنج سال یعنی در سال 85، میزان واردات انواع شال و روسری به حدود 330 هزار دلار رسید. علاوه بر چین، آذربایجان، امارات متحده عربی، ایتالیا، تایوان، ترکیه و هند نیز به جمع صادر کنندگان شال و روسری ساتن به ایران پیوستند. کارشناسان صنعت نساجی بر این باورند که تنوع طرح و رنگ و قیمت ارزان، دو جاذبه اصلی شال و روسریهای وارداتی در بازار ایران است.
- بیشتر بخوانید: شال و روسری در طرحهای مختلف
در این میان، تولید کنندگان که هزینه های سنگینی برای به روز رسانی ماشین آلات تولید شال و روسری متحمل شدند، نیازمند حمایت دولت برای تولید و عرضه اجناس خود در بازار بودند؛ حمایتی که انگیزه تولید کننده را برای تولید شال و روسری و رقابت با اجناس وارداتی دو چندان کند.
اما آنچه در واقعیت رخ داد، این بود که دولت نه تنها از این صنعت حمایت نکرد، بلکه زمینه افزایش واردات شال و روسری به کشور را بیش از گذشته فراهم کرد. شکی نیست که صنعت تولید روسری و شال در ایران مانند بسیاری از صنایع دیگر در معرض نابودی قرار گرفت تا بخش قابل توجهی از نیاز کشور را چین تامین کند.
صنعت رو به رشد و بازار میلیونی
صنعتی که می تواند سهم قابل توجهی در اشتغال زایی کشور داشته باشد و علاوه بر نیاز داخل بازار میلیونی کشورهای اسلامی را تسخیر کند، روز به روز شرایط بدتری پیدا می کند.
براساس آمار ارائه شده از سوی گمرک، در سال 96 حدود ۲۰ هزار تن انواع شال و روسری به ارزش دو میلیون و 300 هزار دلار از کشورهای لهستان، فرانسه، چین، ترکیه، تایلند، آلمان، ایتالیا، امارات متحده عربی، اسپانیا، بلژیک، پرتغال، هنگ‌کنگ و هند وارد کشور شده است. بر اساس تصمیمات جدید گمرک، دفتر بررسی و تعیین ارزش و تعرفه گمرک ایران، برای ناظران و مدیران کل گمرکات تهران غرب، تهران، خرمشهر، چابهار، آبادان، جلفا، شهید باهنر، بازرگان و بوشهر، بخشنامه ای را صادر کرده است که بر اساس آن، ارزش گذاری و حقوق ورودی پارچه های شال و روسری با همان ردیف تعرفه ای شال و روسری می باشد. نویسنده: راضیه فرخ مشاور تجاری
