خراسان جنوبی یکی از بزرگترین قطبهای تولیدی انواع زرشک دانه اناری و پفکی در بازار است که سالانه حجم قابل توجه ای از تولیدات این منطقه به کشورهای اروپایی صادر می شود.
زرشک دانه اناری بیرجند
در بازار کشور توزیع و فروش زرشک به صورت فله ای و بسته بندی رایج است اما معمولاً مصرف کنندگان از نام تجاری و تفاوت این محصولات با یکدیگر هیچ اطلاعی ندارند.
- بیشتر بخوانید: زرشک دانه اناری
یکی از پرطرفدارترین انواع زرشک بیرجند با نام دانه اناری در بازار خرید و فروش می شود که سایز کوچکی دارد و رنگ آن قرمز مایل به زرشکی است، طعم آن نسبتاً ترش و برای سرو همراه با انواع غذای سنتی انتخاب مناسبی خواهد بود.
حدود 90 درصد از زرشک تولیدی کشور در منطقه بیرجند واقع در خراسان جنوبی، تولید و فرآوری می شود که ارقام زرشک پفکی و دانه اناری بیشترین سهم را به خود اختصاص داده اند.
برای تهیه زرشک دانه اناری، میوه تازه و رسیده را بعد از جدا کردن از درخت بر روی یک پارچه نخی و بزرگ پهن می کنند تا به مرور زمان میزان رطوبت آن گرفته و بافت زرشک خشک شود.
قبل از این اقدام انتخاب محل مناسب برای خشک کردن زرشک اهمیت زیادی در جلوگیری از کپک زدن محصول و عدم تغییر رنگ آن به تیره یا سیاه دارد، برای این منظور معمولاً زرشک را در یک محیط کاملاً خشک پهن می کنند.
بعد از خشک شدن زرشک، به وسیله دستگاه های تمام اتوماتیک و روی نوار نقاله آنها را بوجاری و دستچین می کنند تا هر نوع آلودگی و مواد اضافی مانند سنگ، برگ و شاخه درخت کاملاً جداسازی شوند.
در نهایت زرشک دانه اناری تولیدی جهت بسته بندی عمده یا چند صد گرمی در خط تولید بسته بندی قرار گرفته و در کارتنهای چند کیلویی بارگیری و راهی بازار مصرف می شوند.
تفاوت زرشک دانه اناری و پفکی
همانطور که اشاره کردیم، بیشترین محصول منطقه بیرجند به دو رقم زرشک دانه اناری و پفکی اختصاص دارد که هر دو عمدتاً برای مصارف پخت و پز، تهیه آب زرشک و استفاده در صنایع مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرند.
تفاوت این دو رقم زرشک عمدتاً در شکل ظاهری، درجه کیفی و قیمت آنها است که سبب شده در بازار فروش میزان تقاضا و عرضه آنها نیز متفاوت باشد که برخی از مهمترین این تفاوتها عبارتند از:
• شکل ظاهری: زرشک پفکی دانه های درشت تری دارد و رنگ آن نیز نسبت به رقم دانه اناری روشن تر است.
• موارد استفاده: زرشک دانه اناری برای تهیه آب زرشک و برخی دمنوشهای گیاهی مناسب است در حالی که رقم پفکی جهت تهیه زرشک پلو و انواع خورشت کاربرد دارد.
• نحوه فرآوری: زرشک پفکی در سایه و به صورت آویزان خشک کرده اما برای خشک کردن زرشک دانه اناری آن را روی زمین و مقابل نور خورشید پهن می کنند.
• مدت زمان آماده شدن: فرآیند خشک شدن زرشک پفکی معمولاً 4 تا 6 ماه زمان نیاز دارد اما زرشک دانه اناری حدود 20 تا 30 روز کاملاً خشک و آماده می شود.
با توجه به اینکه مدت زمان آماده سازی زرشک پفکی بسیار طولانی است، عرضه آن نیز با تاخیر به بازار انجام می گیرد که همین امر سبب شده قیمت فروش آن به مراتب گرانتر از دیگر ارقام این محصول باشد.
کیفیت این دو نوع زرشک تحت تاثیر نوع فرآوری و رعایت نکات بهداشتی همواره با تغییراتی همراه است، بنابراین نمی توانیم بگوییم کدام نوع زرشک کیفیت بهتری دارند زیرا گاهاً عدم رعایت اصول فرآوری توسط کشاورز یا تولیدکننده سبب خراب شدن کل محصول می شود.
باید اشاره کنیم که شرایط آب و هوایی سال زراعی نیز سبب ایجاد برخی تغییرات بر روی محصول برداشت شده خواهد بود، به این معنی که اگر خشکسالیهای اخیر ادامه داشته باشد ضمن کاهش کیفیت انواع زرشک، حجم تولید آنها نیز کاهش چشمگیری خواهد داشت.
قیمت روز زرشک دانه اناری
برای بسیاری از خریداران فاکتور قیمت یکی از عوامل مهم در خرید انواع زرشک دانه اناری و پفکی محسوب می شود اما نرخ فروش بر اساس نوسانات روز و نحوه ارسال این محصول به بازار همواره با تغییراتی زیادی همراه است.
زرشک به عنوان سوغات استان خراسان جنوبی و مرکزی معمولاً در بسته بندی چند صد گرمی و عمدتاً برای مصارف خانگی به بازار عرضه می شود، به همین علت قیمت فروش این محصولات برای مصرف کنندگان اهمیت چندانی ندارد.
انواع زرشک به عنوان یک کالای مصرفی باید قبل از هر موردی دارای کیفیت ممتاز باشد تا مشتریان در طول سال ترغیب به انتخاب و خرید برند تولیدی شوند که برای این منظور تولیدکنندگان باید این محصول را با استانداردهای روز دنیا عرضه کنند.
علاوه بر مصرف کنندگان خانگی، خرید زرشک برای برخی از خریداران عمده مانند کسانی که به صورت روزانه آب زرشک تولید می کنند یا شرکتهای تولید مواد غذایی مانند کیک و شیرینی اهمیت زیادی دارد.
این گروه از خریداران معمولاً زرشک دانه اناری را در حجم بالا و به صورت کارتنی خریداری می کنند که در این روش علاوه بر کیفیت، قیمت فروش عمده نیز حائز اهمیت است چرا که باید از هر لحاظ برای خریدار مقرون به صرفه باشد.
قیمت روز هر کیلو زرشک دانه اناری بر اساس میزان عرضه و توازن آن با تقاضا در بازار سنجیده می شود اما طی سالهای اخیر به واسطه افزایش بیماری کرونا و برخی محدودیتهای تجاری، حجم تقاضا برای خرید این محصول در بازار داخلی و خارجی افت شدید داشته است.
این روند سبب شده تا تولیدات سالانه زرشک بیرجند و دیگر نقاط خراسان جنوبی در بازار فروش زیادی نداشته باشد و قیمت فروش نیز نسبت به سالهای قبل با افت شدیدی روبرو شود.
به طور کلی نوسانات اقتصادی، درجه کیفی زرشک دانه اناری، نحوه سفارش، حجم تولیدات سالانه کشاورزان و نحوه ارسال محصول به بازار هدف از عوامل مهم و تاثیرگذار بر قیمت روز این محصولات هستند.
خریداران عمده می توانند برای کاهش نوسانات و خرید زرشک دانه اناری درجه یک به قیمت بازار بیرجند، ضمن حذف واسطه به صورت آنلاین و از طریق فروشندگان این مرکز سفارشات خود را ثبت و دریافت کنند.
نمایندگان پخش و فروش این مرکز به واسطه تامین مستقیم زرشک از بیرجند قابلیت خرید و فروش عمده این محصولات جهت صادرات و توزیع عمده در بازار داخلی را دارند.
