صنایع دستی هر شهری نشان دهنده هویت و فرهنگ آن شهر است که ماشته لری از صنایع دستی ایران و معروف لری خرم‌آباد بروجرد کوهدشت است که توسط دستهای هنرمند خانمها بافته می شود پس ماشته نوعی پارچه شناخته می شود و یکی از رشته های صنایع دستی این شهر است.
ماده اولیه این پارچه از پشم است که توسط ابزاری مخصوص ریسیده شده است که امروزه از نخهایی همچون آکرلیک و پلی استر استفاده می شود که کیفیت خوبی دارند.
برای بافت پارچه ماشته همانند قالی نیازمند دار که نوعی دستگاه برای بافت است و چهار وردی که برای تقسیم تارهای چله در حین ماسوره به کار برده می شود، چرخی برای پیچیدن چله ها، چرخ برای پیچیدن ماسوره و ابزاری همچون ماکو و ماسوره است.
یکی از اصلی ترین قسمت ماشته بافی که وظیفه اصلی را برعهده دارد چهار ورد است که برای تقسیم کردن تارهای چله است در ادامه در مورد نحوه بافت توضیح می دهیم که باید افراد با تجربه بافترا انجام دهند تا پارچه یکدست بافته شود.
- بیشتر بخوانید: ماشته لری
چهار ورد که توسط پدالهایی پایه دار به نخهای دار وصل می شوند که با فشار دادن پاهای بافنده بر روی پدال بافت انجام می شود برای بافت ابتدا نخ پود را با ماکو دور ماسوله می پیچند تا از میانکار عبور دهند و بافنده پدال را حرکت می دهد و به اصلاح زیر و روی کار تغییر می کند و ماکو از میانکار عبور داده شده و پود را با شانه بر روی کار سفت می کنند و تا اتمام کار انجام می شود که معمولا برای بافت این پارچه یک نفر پشت دستگاه می نشیند و ممکن است بافت آن چند روز طول بکشد.
ماشته لری خرم آباد
همانگونه که قبلاً گفتیم لرستان صنایع دستی فراوانی دارد که ماشته بافی و گلیم بافی ساده یکی از معروفترین صنایع لری خرم‌آباد شناخته می شود و بیشتر خانمها در خانه به این کار مشغول هستند و از این راه کسب درآمد می کنند همچنین این پارچه به کشورهای دیگر صادر می شود و در رشد اقتصادی شهر و اشتغال زایی بانوان تاثیر بسزایی دارد.
اگر ماشته به کشورهای خارجی صادر شود می تواند در افزایش درآمد کشور تاثیر زیادی داشته باشد همچنین موجب معروف شدن صنایع دستی کشور در کشورهای دیگر و جذب مسافران به کشور خواهد شد.
ماشته جنس بسیار مستحکمی دارد که در زمانهای قدیم از آن بیشتر برای پیچیدن و جمع آوری رختخواب مورد استفاده قرار می گرفته ولی امروزه برای کیف زنانه، کفش، تزئین منزل و غیره به کار برده می شود که با نام جاجیم در شهرهای دیگر شناخته می شود ولی در شهرهای لرستان همچون خرم آباد به ماشته بافی معروف است.
در طرحهای بسیار گوناگون با رنگهای متنوع بافته می شود استفاده از نخهایی خارجی برای بافت ماشته موجب کیفیت محصول نهایی می شود زیرا هر چه نخ درجه یکتر باشد در نتیجه پارچه بافته شده نیز بسیار باکیفیت خواهد شد.
ماشته طرحهای فراوانی دارد که از معروفترین آنها را می توان هشت خانه، گل پتویی، چهارخانه آو و دار، راه راه نام برد.
این پارچه ها به دلیل اینکه کیفیت و مقاومت بالایی دارند اگر در تولید کفش و کیف به کاربرده شوند محصولات تولید شده زیبایی و دوام بالایی خواهند داشت که کفش که از پارچه ماشته در آن به کاربرده شده باشد به دلیل ورود و خروج هوا ازآن گزینه مناسبی برای محافظت از پاها شناخته می شود و استفاده از کفشی که از ماشته در آن استفاده شده در تابستان بهترین گزینه است و این کفشها بسیار سبک هستند.
ماشته لری بروجرد
یکی دیگر از شهرهای لرستان که ماشته لری درجه یک به صورت گسترده تولید می شود بروجرد است که برای بافت ماشته از دار مخصوصی استفاده می شود که آنرا جیلا می نامند که پارچه از چهار قسمت نواری به عرض پنجاه سانتی متر و طول دومتر بافته می شود پس از آن به صورت عرضی به هم دوخته شده و پس از دوخته شدن یک پارچه دو در دو به وجود می آید.
ماشته به صورت عمده در لرستان و شهرهای آن بافته می شود و به دیگر شهرهای کشور فرستاده می شود که بیشتر برای رختخواب پیچ از آن استفاده می شود و در شهرهای دیگر معروف است.
برای زنده نگه داشتن این هنر کارگاه هایی در شهر لرستان وجود دارد که بانوان می توانند برای خود کسب درآمد کنند و همچنین این هنرپس از سالیان طولانی هنوز معروف بماند از سوغات معروف لرستان به شمار می آید.
برای بافت ماشته در قدیم از نخ و پشم طبیعی به کار برده می شده با گذشت زمان و کم شدن منابع طبیعی برای تولید از نخهایی با کیفیت مصنوعی مورد استفاده قرار می گیرد از ماشته می توان برای تولید محصولات بسیار متنوعی استفاده کرد و هیچگونه محدودیتی وجود ندارد زیرا در هر طرحی که خواسته باشید می توان ماشته را بافت و یکی از طرحهایی که برای بافت بسیار معروف است شطرنجی است که آنرا حقه می نامند.
ماشته لری کوهدشت
به دلیل اینکه ماشته یکی از پارچه های بسیار پر استفاده در لرستان شناخته می شود برای همین تلاش کرده اند که در تمام شهرها همچون کوهدشت بافت آن رواج داشته باشد زیرا این پارچه مواد اولیه ساخت محصولات مختلف برای زندگی روزمره شناخته می شود و جزو یکی از کالاهای ضروری در استان لرستان به شمار می آید.
چون این پارچه دستبافت است ارزش بالایی دارد و باید به گونه ای قیمت گذاری شوند که ارزش پارچه و دستمزد افرادی که به این کارمشغول هستند به خوبی پرداخت شود تا حق آنها ضایع نشود.
این پارچه قدمت بسیار طولانی دارد و به زمان زندیه و قاجار مربوط می شود قیمت گذاری ماشته مانند فرش دستباف به عواملی چون نوع نخ به کار رفته تعداد تار و پود متراژ کار همچنین ضخامت آن بستگی دارد که هرچقدر این موارد بیشتر باشد قیمت بالاتری دارد که اگر ماشته به صورت عمده از لرستان خریداری شود قیمت مناسب تری خواهد داشت زیرا واسطه ها حذف شده و خرید به صورت مستقیم انجام می شود.
اگر قصد دارید محصولات مختلفی که از ماشته تولید شده اند را با کیفیت عالی و طرحهای متنوع خریداری نمایید می توانید به سایت ما مراجعه نمایید و با دیدن نمونه های مختلف محصول و قیمتهای مناسب هر کدام را دوست دارید خریداری نمایید چون خرید از سایت ما به صورت مستقیم با فروشنده انجام می شود قیمت بسیار مناسب تری خواهد داشت زیرا خرید به صورت آنلاین صورت می گیرد ودیگر نیازبه جستجو دربازار و اتلاف وقت برای خرید محصول مورد نیاز نیست.