اصطلاحات یازده گانه سه حرفی اینکوترمز 2020 ازنظر شیوه حمل و نقل کالا به دو گروه تقسیم شده اند. 1) قواعد مربوط به همه شیوه های حمل ( زمینی، ریلی، هوایی ، دریایی) افزایش هزینه ها، وظایف و مسئولیت های فروشنده:
1. EXW ( EX WORKS)
تحویل درب کارخانه
2. FCA ( FREE CARRIER)
تحویل به حمل کننده
3. CPT ( CARREIGE PAID TO)
کرایه حمل پرداخت شده تا مقصد
4. CIP ( CARRIAGE AND INSURANCE PAID TO)
کرایه و هزینه پرداخت شده تا مقصد
5. DPU ( DELIVERED AT PLACE UNLOADED)
تحویل در محل تخلیه شده مقصد
6. DAP ( DELIVERED AT PLACE)
تحویل در محل معین مقصد
7. DDP ( DELIVERED DUTY PAID)
تحویل کالا در مقصد با پرداخت عوارض گمرک و واردات
2) قواعد مربوط به شیوه حمل دریایی و آبراه ها
افزایش هزینه ها و وظایف و مسئولیت های فروشنده
1. FAS_ ( FREE ALONGUDE SHIP )
تحویل کالا در کنار کشتی در مبدا
2. FOB _ ( FREE ON BOARD )
تحویل کالا در عرشه کشتی در مبدا
3. CFR _ ( COST AND FREIGHT )
هزینه کالا وحمل تا بنادر مقصد
4. CIF _( COST & FREIGHT )
هزینه کالا و بیمه و حمل تا بنادر مقصد
در واقع این قوعد برای این است که فروشنده مطلع باشد به چه صورتی، با چه شرایطی و در کجا باید بار را تحویل خریدار دهد و باقی قوانین باید در قرارداد ذکر شود و به این موارد مربوط نمی شود.
اگر قرار است کالا بسته بندی شود با چه شرایطی و چطور این کار باید صورت بگیرد، در صورتی که نیاز می باشد که مالیات یا عوارض داده شود، در کامیون حمل شود یا هواپیما، شرایط مربوط به حمل و نقل و...
هزینه های بارگیری و تخلیه به عهده چه کسی است، قرارداد مربوط به حمل کالا و شرکت حمل کننده را چه کسی قرار است انجام دهد؟
هزینه های قرارداد و بیمه را چه کسی می پردازد، کجا، چه موقع و توسط چه کسی ؟
در حقیقت اینکوترم تمامی موارد ذکر شده را پوشش می دهد، همانطور که در مقاله های قبلی در مورد آن صحبت کردیم، اینکوترم 2020 یک فرق مهم و اساسی با اینکوترم های قبلی یا سنتی دارد.
چرا که اینکوترم های 2010 و قبل از آن اینکوترم را به 4 گروه تقسیم کرده بودند که قبلا در مورد آن چهار گروه صحبت کردیم ولی در اینکوترم 2020 این چهار گروه به دو گروه تقسی شده است.
الف) گروه بزرگتر : که این گروه مربوط به تمامی روش های حمل و نقل است، یعنی اگر بخواهیم صادراتی انجام دهیم چهار روش حمل و نقل برای ما وجود دارد از جمله زمینی، راه آهن، هوایی و دریایی.
پس قوانین هفتگانه می تواند در چهارچوب این چهار روش حمل انجام شود که می تواند به صورت تکی یا ترکیبی از روش های مختلف حمل صورت بگیرد.
در این هفت روش که در بالا آورده شده است به این صورت می باشد که از شماره یک تا هفت مسئولیت ها و هزینه ها و وظایف فروشنده مرحله به مرحله افزایش پیدا می کند.
ب) گروه کوچکتر: همچنین یک گروه چهار عدد در قوانین جدید اینکوترم 2020 وجود دارد که تنها مربوط به روش حمل به صورت دریایی است.
در بخش دریایی هم مانند روش قبلی است و از روش شماره یک تا چهار هزینه، وظایف و مسئولیت های فروشنده افزایش پیدا می کند.
دوستان صادرکننده به این موضوع دقت کنند که اینکوترم های نسبت به هم ارجحیت ندارد و یکی از دیگری برتری ندارد و این قوانین تنها با توانایی صادرکننده یا فروشنده برمی گردد.
یعنی در صورتی که کی صادرکننده توانایی و مهارت و تجربه لازم را دارد می تواند از روش های پایین تر استفاده کند ولی در صورتی که به تازگی کار صادرات را شروع کرده اند بهتر است از روش شماره یک بهره بگیرند.
در صورتی که دارای توانایی بالایی در تجارت هستید می توانید کالا را از درب کارخانه تا درب منزل مشتری حمل کرده و مسئولیت های آن را به عهده بگیرید.
هر چقدر شما مهارت بیشتری داشته باشید که بتوانید آپشن های بیشتری را دراختیار خریدار قرار دهید قطعا یک مزیت برای شما محسوب می شود و خریداران اغلب از چنین فروشنده هایی خرید می کنند که خدمات بیشتری را در اختیار خریدار قرار داده است.
انواع هزینه های در تجارت:
• قیمت تمام شده کالا در کارخانه
• هزینه بسته بندی
• هزینه تهیه اسناد
• هزینه تایید اسناد
• هزینه علامت گذاری
• هزینه جا به جایی کالا
• حق بیمه
• هزینه بازرسی
• هزینه حمل مسافت
• هزینه بارگیری
• هزینه بارچینی
• عوارض گمرکی
• مالیات ها
• کرایه حمل
• هزینه تخلیه
• هزینه های بانکی
انواع وظایف و مسئولیت ها:
• تهیه کالا طبق قرارداد
• تهیه فاکتور به صورت حساب بر سند فروش
• اطلاع به خریدار برای تحویل کالا در زمان توافق شده
• تحویل کالا در محل توافق شده
• تحویل اسناد مربوط به کالا
• انتقال مسئولیت ها به خریدار
• اطلاع رسانی لازم به خریدار
• بسته بندی، علامت گذاری، بارچینی
• تهیه پروانه ها، مجوزها
• تشریفات گمرکی صادرات
• قرارداد حمل و بیمه
• جابه جایی، حمل کالا، بارگیری
• تخلیه بار و بازرسی کالا
• مجوزها و ترخیص کالا
• تحویل گرفتن کالا
• اطلاع به فروشنده
محل تحویل کالا بسیار اهمیت دارد در صورتی که محل تحویل کالا مشخص نشود کسی که دچار ضرر می شود خریدار است و طبق قوانین اینکوترم حقبه فروشنده داده می شود و فروشنده کالا را درب کارخانه تحویل می دهد.
در صورتی که تمایل دارید که کالا را در محلی به غیر از درب کارخانه تحویل بگیرید باید در قرارداد ذکر کنید.
روش فروش بر اساس قاعده تحویل کالا درب کارخانه EXW:
تحویل کالا در نقطه عزیمت در مبدا ( تحویل کالا درب کارخانه فروشنده) و تحویل اسناد کالای خریداری شده.
کلیه هزینه ها اعم از بارگیری، حمل و نقل، بیمه و تشریفات گمرکی صادرات و واردات و ریسک خرابی کالا بر عهده خریدار است، همچنین ذکر دقیق تحویل در قرارداد بسیار مهم می باشد.
در محل تحویل کالا مسئولیت، ریسک و وظایف فروشنده به خریدار انتقال می یابد، در این روش کمترین سطح الزامات با فروشنده است، حمل کالا با تمامی شیوه های حمل و نقل امکان پذیر می باشد.
پس خریداران حرفه ای که تجربه زیادی در تجارت کردن دارند از این روش استفاده می کنند.
روش فروش براساس قاعده تحویل به حمل کننده FCA :
( تحویل کالا در مکان مقرر در مبدا)
فروشنده کالا را در مبدا به حمل کننده تحویل می دهد، تحویل کالا در داخل کامیون، ریل، کشتی و هواپیما و... می تواند باشد، فروشنده مسئولیت انجام مراحل صادرات کالا را بر عهده دارد.
در این روش فروشنده با خریدار رابطه زیادی ندارد و کالا را به شرکت حمل کننده تحویل می دهد مانند این که در ایران صادرکنندگان کالا را در بندرعباس به شرکت حمل کننده تحویل می دهد و مسئولیت را به عهده او می سپارد.
یعنی صادرکننده محصولات را بسته بندی کرده و علامت گذاری، بازرسی و امور تشریفات گمرکی را انجام داده و با تعیین یک کامیون برای حمل آنها تا بندر به عنوان مثال بندر باهنر امور را پیگیری می کند.
کامیون یا وسیله نقلیه برای انتقال بار را صادرکننده مشخص می کند ولی هزینه های مربوط به آن را به عهده واردکننده یا خریدار می گذارد.
پس باقی ریسک ها و هزینه ها از زمان تحویل کالا به حمل کننده یا بندر مورد نظر به عهده خریدار است، تفاوت این روش با روش قبلی در این است که یک مرحله بیشتر از قبل، صادرکننده مسئولیت را می پذیرد.
روش فروش براساس قاعده کرایه حمل پرداخت شده تا مقصد CPT:
طبق این قاعده تحویل با پرداخت کرایه حمل تا مقصد است، حمل مرکب بیشتر برای راه های زمین و هوایی استفاده می شود.
ریسک و مسئولیت فروشنده، زمانی که کالا و محصولات را تحویل اولین حمل کننده می دهد خاتمه می یابد.
بدون اینکه خریدار هیچ کنترلی روی آن داشته باشد از فروشنده به خریدار منتقل می شود.
در حقیقت در این روش فروشنده نه تنها بایستی آشنا به تشریفات گمرکی صادرات باشد بلکه باید به امور حمل و نقل داخلی و خارجی هم آشنا باشد تا بتواند قرارداد ببندد.
به عنوان مثال زمانی که صادراتی به کشورهای خارجی انجام می دهید در این روش تحویل کالا در بندر شانگهای قرارداد می شود و فروشنده موظف است تمامی مسئولیت ها را تا رسیدن کالا به این محل پذیرا باشد و ریسک ها را به دوش بکشد.
روش فروش براساس قاعده کرایه و هزینه بیمه پرداخت شده تا مقصد CIP:
فروشنده کالا را تحویل متصدی حمل داده که کاریه حمل و بیمه را تا مقصد پرداخت کرده است.
انجام مراحل صادرات کالا و هزینه و قرارداد حمل و بیمه تا مقصد با فروشنده است.
اما ریسک و مسئولیت فروشنده زمانی که کالا را تحویل اولین حمل کننده می دهد خاتمه می یابد.
فروشنده ملزم به تهیه پوشش بیمه ای جامعی نظیر کلاس A یا شرایط مشابه آن می باشد.
این قاعده می تواند برای هر شیوه حمل و همچنین روش فروش حمل مرکب می باشد.
ذکر محل دقیق تحویل در قرارداد ضروری است.
روش فروش براساس قاعده تحویل در محل معین مقصد DAP :
فروشنده کلیه خطرات و هزینه های مرتبط با ارسال کالا ( برای هر شیوه حمل ) به محل تعیین شده در مقصد را بر عهده دارد( روی وسیله حمل کننده کالا، آماده برای تخلیه می شود )
فروشنده مسئولیت ترخیص برای صادرات کالا را بر عهده دارد اما هیچگونه مسئولیت در قبال واردات کالا در کشور مقصد ندارد و این وظایف بر عهده خریدار است.
در صورتی که خریدار موفق به انجام مراحل واردات کالا نشود کالا در انبار می ماند و مطابق قرارداد پرداخت ضرر و زیان متحمل بر عهده خریدار می باشد.
برای همه شیوه های حمل و نقل قابل استفاده است و همچنین ذکر محل دقیق تحویل کالا در قرارداد باید انجام شود.
روش فروش براساس قاعده تحویل در محل تخلیه شده مقصد DPU:
فروشنده کالا تخلیه شده را از روی وسیله حمل کننده کالا در مقصد تحویل خریدار می دهد.
فروشنده مسئول تمامی ریسک های مربوط به انتقال کالا به محل مقصد نامبرده شده و تخلیه کالا است.
در این قاعده اینکوترمز محل تحویل و محل مقصد یکی هستند.
قاعده Dpu تنها قاعده اینکوترم 2020 است که در آن فروشنده مسئول تخلیه کالا در مقصد است.
فروشنده هیچ مسئولیتی در قبال انجام و پرداخت هزینه های واردات کالا در کشور مقصد ندارد، مسئولیت واردات و ترخیص کالا با خریدار است.
برای همه شیوه های حمل و نقل قابل انجام است.
روش فروش براساس قاعده تحویل کالا در کنار کشتی در مبدا FAS:
فروشنده کالا را در کنار کشتی به خریدار تحویل می دهد.
محل خاتمه ریسک فروشنده کنار کشتی در بندر مبدا است.
فروشنده می بایست اگر لازم باشد، کالا را برای صادرات ترخیص نماید.
هزینه حمل و بیمه با خریدار است، عقد قرارداد حمل و بیمه و بازرس با خریدار است.
این قاعده فقط برای شیوه حمل دریایی با آبراه های داخلی است.
همچنین ذکر محل دقیق دی قرارداد ضروری است.
رو فروش براساس قاعده تحویل کالا در عرشه کشتی در مبدا FOB :
فروشنده کالا را روی کشتی ای که توسط خریدار تعیین شده در بنادر نام برده شده برای حمل به خریدار تحویل می دهد، هزینه وعقد قرارداد حمل بیمه و بازرس با خریدار است.
محل خاتمه ریسک فروشنده روی کشتی در بنادر مبدا است.
فروشنده می بایست اگر لازم باشد، کالا را برای صادرات ترخیص نماید.
این قاعده فقط برای شیوه حمل دریایی یا آبراه های داخلی می باشد همچنین ذکر محل دقیق تحویل در قرارداد ضروری است.