کالاها برای محاسبه تعرفه گمرکی به چند دسته تقسیم میشوند : صادرات ؛ در مورد صادرات کالاها معاف از عوارض گمرکی و مالیات هستند امادرمواردی که کالاهایی که میخواهد صادر شود نیاز است که تعرفه ترجیحی برای آنها صادر شود کالاهای خام مانند سنگ آهن که تعرفه گمرکی برای صادراتش دارد یا بعضی از محصولات خام ، که بخواهند از خام فروشی جلوگیری کنند تعرفه گذاشته اند . یا اینکه برای حمایت تولید ، از تولید داخلی حمایت کنند و کالاهایی را که در داخل کشور تولید میشود از آنها حمایت کنند می آیند و به آن تعرفه میدهند . مثال :وقتی که گندم در کشور در حال برداشت است بخاطر اینکه قیمت گندم در کشور کاهش پیدا نکند واردات گندم را ممنوع می کنند و صادرات را هم با یک شرایط خاصی برای تولید کننده های محصولات فراهم میکنند و این عواملی میشود که به یک کالا تعرفه بخورد .
تعرفه های صادراتی گمرک
در بعضی مواقع برخی کالاها برای صادرات شان نیازمند تعرفه نیست . یعنی کلاٌ صادراتش ممنوع میشود یعنی این کالا به علتهای مختلفی به خارج از کشور صادراتش ممنوع میشود تا کالا از کشور خارج نشود و شرایط قیمتی مناسبی برای آن محصول بوجود بیاید. مانند گوجه فرنگی در چند وقت اخیر که کلا ممنوع کرده بودند تا بتوانند قیمت آن را در کشور یکسان سازی کنند . بعد آن اتفاقات پیش آمد که با قیمتهای خیلی ارزان میخواستند از کشاورزان بخرند و کشاورزان هم نفروختند و همه ی محصولات در زمین هایشان ماند و همه محصولاتشان خراب شد و باز گوجه فرنگی های در بازار با قیمتهای خیلی بالاتر آمد . که یک ضربه سنگینی به اقتصاد کشورمان در بخش کشاورزی زد و خیلی از کشاورزان دیگر از کشت کردن و کار کردن پشیمان شدند و خیلی از آنها تغییر شغل دادند خیلی از آنها زمینهایشان را واگذار کردند و خیلی از آنها زمینهایشان را رها کردند و اتفاقات خیلی بدی در مورد محصول گوجه فرنگی افتاد .
نحوه محاسبه تعرفه گمرکی برای کالا
حقوق گمرکی در ابتدا باید حساب شود حقوق گمرکی شامل چه مواردیست ؟ ماخذ * قیمت ارز * ارزش کالا = حقوق گمرکی بعد از اینها ارزش افزوده را حساب میکنند . ارزش افزوده دو گزینه دارد : امسال قیمت ها متفاوت شده است و ارزش افزوده مثلا ۸٫۳ + ۲٫۲ این ارزش افزوده اش میشود . ارزش افزوده ضربدر حقوق گمرکی با قیمت کالا جمع شود اینها را در هم ضرب میکنند وزارت راه هم یک درصدی راکم میکند . ۱۰ درصد میگیرد و در قیمت ارز ضرب میکند و کرایه ای که از کشوری وارد یا صادر شده است را حساب میکند که جمع این هزینه ها حقوق گمرکی میشود تقریبا ۶۳۷۵۰ تومان ارزش افزوده با این حساب میشود ۶۷۵۸۰ تومان . ۰٫۰۱۰ وزارت راه میگیرد که میشود ۳۱۰۰تومان که نهایتا چیزی حدود ۱۶۳۰۰۰ تومان میشود . پس بدین صورت و با این قوانین محاسبه میکنند که البته هزینه هایی مانند انبارداری ، تخلیه ، بار گیری دارد و بقیه هزینه ها که به جمه اینها اضافه میشود . با این همه جالب است بدانید که به صادرات تعرفه گمرکی نمیخورد کالاهای صادراتی از پرداخت ۰٫۷۵ هزینه های باربری ، تخلیه ، بارگیری و انبار داری معاف هستند . و این یک نکته بسیار جالب در بحث صادرات و محاسبه تعرفه گمرکی وجود دارد .
عدم اطمینان گمرک به یک فاکتور
اگر گمرک نسبت به یک فاکتوری که صاحب آن کالا ارائه میکند اطمینان نداشته باشد خود گمرک برای آن ارزشی را تعیین میکند که ملاک ارزش گذاری اش هم این گونه است که قیمت عمده فروشی همان کالا یا محصول در کشور مبداء چه مقدار است و براساس همان قیمت و ارزشش را تعیین میکند . اول میبیند که قیمت عمده فروشی در ان کشور مبداء که کالا از آن کشور خریداری شده است چقدر است حساب کرده و براساس آن ارزش گذاری میکند . و در مرحله بعدی در بازارهای داخلی بطور مثال بعد از کسر کردن و کم کردن هزینه های گمرکی سود بازرگانی و عوارض و حقوق گمرکی و یک سری مسائلی مانند اینها می آید و قیمتش را مورد محاسبه قرار میدهد .
محاسبه کالای بدون فاکتور گمرک
اگر کالایی بدون فاکتور گمرکی ارائه شود چگونه آن را محاسبه میکنند ؟ قوانینی وجود دارد که براساس آنها قیمت کالا را مشخص میکنند . اگر کالا بدون فاکتور به گمرک ارائه شود :
- ازطریق ارزش معاملاتی کالاهای یکسان ان را حساب میکنند : قوانینی که قانونها برای خودشان تصویب کردند که اگر کالایی بدون فاکتور آمد چه کارهایی را باید انجام بدهیم تا قیمتش مشخص شود از طریق ارزش معاملاتی کالاهای یکسان است.
- از طریق ارزش معاملاتی کالاهای مشابه به آن محصول : کالاهایی مشابه آن محصول است که قبلاٌ ارزش گذاری شده است و براساس آن قیمت و ارزش آن کالا را محاسبه می کنند .
۳ . از طریق روش استنباطی .
- از طریق روش ارزش محاسباتی آن محصول .
- روش محاسباتی بررسی معکوس .
براساس این روشها و قوانین ارزش یک کالا را تعیین میکنند . اسنادی که در گمرک در رابطه با ارزش خرید کالا مورد بررسی قرار میگیرد گواهی مبداء و فاکتور آن کالا میباشد . که از طریق این دو سند قیمت را محاسبه میکنند و ارزش کالا را تعیین میکنند.
برگ سبز چیست ؟
برگ سبز درواقع مجوزی است که گمرک برای صادرات یا واردات یک محصول میدهد .وقتی میخواهد یک محصولی وارد یا صادرشود گمرک به آن یک برگ سبز میدهد که یک مجوز است .
نحوه محاسبه هزینه های برگ سبز
در مقابل این برگ سبز هزینه هایی دریافت میکند که مثلا میگوید حقوق گمرکی ، سود بازرگانی ، مالیات ارزش افزوده ، مالیات علی الحساب دارد و یا عوارض هلال احمر دارد و یا هزینه های مختلفی که گمرک اینها را دریافت میکند . مجموع این هزینه ها منجربه صدور برگ سبز میشود یعنی این هزینه ها باید پرداخت شود تا آن برگ سبز را بدهند . دربعضی مواقع خدماتی به این هزینه ها اضافه میشوند که اگر بخواهد این برگ سبز صادر شود باید پرداخت شود مثلا میگویند تخلیه ، انبارداری استاندارد ، آزمایش داردیا هزینه های دیگری است که سازمان بنادر میگیرند انیارهای عمومی میگیرند و اداره استاندارد باز هزینه هایی را میگیرد یا قبض انبار یا قبض گمرکی میگیرد و اینها همه که پرداخت میشود .جمع اینها میشود مجموع وجوهی که برای دریافت یا صدور برگ سبز پرداخت شود تا ان برگ سبز را داشته باشید وصادرشود تا بتوانیم آنرا از گمرک دریافت کنیم .
آیا برگ سبز هر کالا یکسان است؟
برگ سبز هر کالایی متفاوت است مثلا بعضی از کالاها کم و بعضی از کالاها پایین قیمت باشد براساس انها برگ سبز صادر میشود اما معمولا تمام این هزینه ها در گمرک بین ۳۰۰تا ۴۰۰ هزار تومان بیشتر نمیشود و اگر کالا مشمول تعرفه گمرکی نباشد کالایی که مثلا سم پاشی دارد یا هزینه های مختلفی را در گمرک دارد هزینه هایش بیشتر است یا هزینه گمرکی آن بیشتر است هزینه ی استاتیک آن زیاد است هزینه بارچینی آن زیاد است و شاید بعضی هزینه مثلا کانتینر ش ۳ یا ۴ میلیون تومان هم بشود . این هزینه ها به نوع کالا و نوع محصولی که داردامور گمرکی ان انجام میشود بستگی دارد . ما میتوانیم محاسبه این قوانین محاسبه این عوارض ها ، قبض ها و هزینه هایی که برای صادر یا وارد شدن کالا گمرک در نظر دارد میتوانیم برگ سبز برای کالا بگیریم .