امروز می خواهیم در رابطه با صادرات به افغانستان صحبت کنیم افغانستان را که می شنویم همه ما یاد جنگ و خون می افتیم به خاطر همین کمتر افرادی هستند که به فکر صادرات به افغانستان هستند ولی موضوع در حالی است که آمارهای رسمی نشان می دهند که بیشترین صادرات کشور ما مربوط به افغانستان است. افغانستان شباهت فرهنگی و زبانی نزدیکی با کشور ما دارد همین موضوع باعث شده است که دو طرف راحت بتوانند با هم ارتباط بگیرند.
افغانستان از محدود کشورهای جهان است که محصور در خشکی است و به آب های آزاد هیچ دسترسی ندارد همین موضوع باعث شده است که افغانستان بیشتر به همسایگانش تکیه داشته باشد. مهمترین سرمایه های افغانستان وجود معادن مختلفی مثل مس و کورمیت و زغال سنگ و آهن و گوگرد و یک تعداد معدن دیگر است که خیلی از کشورها و شرکت های تجاری دنیا حاضرند روی این معادن سرمایه گذاری کنند این کشور در تولید مواد اولیه و خدمات به خود کفائی نرسیده است و برای تامین نیازهای مردم کشورش مجبور به واردات است.
افغانستان همیشه تاثیرپذیر مسئله جنگ بوده است ولی با این حال توانسته در چند سال اخیر وضعیت اقتصادیش را بهبود بدهد و در بسیاری از سازمان های بین المللی عضو بشود و سرمایه هایی را جذب کند و داد و ستدش را با سایر کشورها ادامه بدهد از جمله ایران. در حال حاضر که حکومت تازه تاسیس بر افغانستان حاکم شده است نیاز به روابط تجاری بین دو کشور دو چندان شده است. اقتصاد این کشور چندان بوی از صنعت نبرده است و بیشتر در بخش کشاورزی فعال هستند علی رغم تنش ها و جنگ های داخلی این کشور توانسته است وضعیت با ثباتی در برخی از شاخص های اقتصادی را در خودش حفظ کند و دچار نوسانات نشود.
افغانستان به خاطر توسعه نیافتگی و عقب ماندن در بخش صنعت و تولید از پیشرفت بازارهای جهانی نیاز شدیدی به واردات دارد. آمارهای جهانی نشان می دهد که در کشور هند و پاکستان با اختلاف زیاد نسبت به کشورها مقصد های اقتصادی کالاهای تولید افغانستان هستند این دو کشور به ترتیب 43 و 42 درصد از کالاهای صادراتی از افغانستان را پذیرا هستند.
بعد از هند آمارها نشان می دهد که کشورهای عربستان و ایران و عراق و ترکیه و امارات و چین مقصد های افغانستان هستند این آمارها نشان می دهد که 85 درصد کالاهای تولید افغانستان به هند و پاکستان صادر می شود این امکان را به آن ها می دهد که با تعویض بسته بندی و تعویض برند این کالاها مجدد از هند و پاکستان به کشورهای دیگر صادر بشود این موضوع مشکلی که در اقتصاد گلوبان گیر کشور ما هم هست به عنوان مثال زعفران ایران سال های است که به اسپانیا صادر می شود و با تعویض بسته بندی به کشورهای دیگر فروخته می شود. در بخش صادرات افغانستان بیشتر روی دو کشور هند و پاکستان تمرکز دارد ولی در بخش واردات این موضوع تا حتی قابل توجهی متفاوت است. هر چند آن دو کشور در واردات افغانستان سهم زیادی دارند ولی در تامین نیازهای وارداتی افغانستان سایر کشورها از جمله ایران نقش مهمتری دارند. بر اساس آمار سازمان تجارت جهانی سال 2018 افغانستان بیشترین وارداتش را از کشور ما ایران داشته است که این نشان دهنده یک فرصت طلایی برای تجار ما هست. کشورهای چین و قزاقستان و پاکستان مهمترین رقبای تجاری ایران در بحث صادرات به افغانستان هستند. در این سالها ایران نشان داده است که با 17 درصد بیشترین آمار صادرات به افغانستان را داشته است و کشورهای چین با 15 درصد و پاکستان با 14 درصد قزاقستان با 10 درصد و ازبکستان و ترکمنستان و هندوستان مابقی تجارت به افغانستان را داشتند. همانطور که گفتیم اقتصاد همسایه شرقی ایران خیلی پیشرفته نیست و چندان توسعه یافته نیست پس طبیعی است که نیاز کالاهای اصلی افغانستان در یک سری مواد مثل غذایی ماشین آلات و سوخت بیشتر باشد. ما بر اساس تازه ترین آمار یک سری کالاهای صادراتی به افغانستان را تهیه کردیم که به راحتی نیاز افغانستان را به ما نشان می دهد که به این صورت است.
اولین کالای اساس که افغانستان به آن نیاز دارد: مواد غذایی مختلف مثل برنج و چایی و مرکبات؟ماشین آلات و تجهیزات و ادوات کشاورزی ؟سوخت های فسیلی و نفت؟ غلات و حبوبات
پلاستیک و محصولات پلاستیکی؟ انواع سنگ های معدنی مثل سیمان و گچ ؟ آهن و فولاد؟ تجهیزات و وسایل الکترونیکی؟ حجم قابل توجهی از کالاهای بازار افغانستان از ایران وارد می شود به طور میانگین بین 17 تا 20 درصد از کالاهای بازار افغانستان از ایران وارد این کشور می شود به طوری که بیشتر اوقات صدر مقصد صادراتی ایران است. وجود کیلومترها مرز زمینی مشترک بین ایران و افغانستان و فرهنگ و زبان مشترک بین این دو کشور باعث شده است که تجار ما به راحتی با افغانستان ارتباط بگیرند و نیازهای بازار آن کشور را به راحتی تشخیص بدهند و برای صادرات به افغانستان استارت بزنند. در این زمینه پتانسیل زیادی وجود دارد برای این که ما حجم صادراتمان به افغانستان را به اندازه قابل توجهی بالا ببریم در حال حاضر هیچ خلع و مانعی برای افزایش صادرات به این کشور وجود ندارد مخصوصا روابط سیاسی ایران و افغانستان که خوب است. حالا موضوع این است که ما برای صادرات به افغانستان چه کالاهایی را می توانیم صادر کنیم این سوال تجار تازه کار است ما برای صادرات به افغانستان به لیست کالاهای درخواستی از افغانستان از سراسر جهان اشاره کردیم حالا می خواهیم به اصلی ترین گروه هایی که از کشور ما به افغانستان صادر می شود بپردازیم. من برای بدست آوردن اطلاعات از آخرین داده های گمرک جمهوری اسلامی و سازمان تجارت جهانی استفاده کردم.
بهترین کالاهای صادراتی ما به افغانستان: انواع سوخت و محصولات روغنی ؟انواع سنگ های معدنی گچ و سیمان؟ آهن و فولاد؟محصولات پلاستیکی؟تجهیزات پزشکی و تصویربرداری
انواع ماشین آلات ? انواع روغن های گیاهی ? شیشه و ظروف شیشه ای؟ انواع سبزیجات و خوراکی و میوه ها ؟ لوازم خانگی طبق آمار جمهوری اسلامی بیشترین کالای صادراتی به افغانستان از طریق گمرک های مشهد و اراک و دوغارون و بازارچه میلک و منطقه ویژه اقتصادی پارس و بازارچه ماهی رود غرب تهران و اصفهان و یزد و سایر گمرک های کشور صورت گرفته است.