امروزه با پیشرفت تکنولوژی، نحوه زندگی انسان تغییر کرده و روشهای جدیدی برای انجام کارها ابداع شده که در صنعت کشاورزی نیز از این روشهای جدید آبیاری استفاده می شوند.
- بیشتر بخوانید: پمپ آب بشقابی در آذر1401
سیستم آبیاری قطره ای
در این جا منظور از نیازهای جدید بشر، نیاز به صرفه جویی در مصرف آب است، به این دلیل که با گرمتر شدن زمین و بروز خشکسالی در جهان، منابع آبی محدود شده اند و مصرف صحیح آب به یکی از چالشهای اصلی این دوران تبدیل شده است.
- بیشتر بخوانید: پمپ آب خانگی بی صدا
تا حدی که بیم آن می رود زمین و هر چه در آن است، به سوی نابودی رود.
یکی از بخشهای پر مصرف آب، صنعت کشاورزی می باشد، پس بنابراین لازم است در این بخش روشهای جدید آبیاری مانند سیستم آبیاری قطره ای را جایگزین روشهای پر مصرف قبلی بکنیم.
از روشهای نوین آبیاری رایج، آبیاری قطره ای می باشد که در این سیستم آبیاری نیاز به یک پمپ آب برای استخراج و پمپاژ آب هست.
- بیشتر بخوانید: پمپ آبیاری گلخانه
به این پمپ آب اصطلاحا پمپ آبیاری قطره ای می گویند که در آبیاری قطره ای تحت فشار مورد استفاده قرار می گیرد و این پمپ از دستگاه های پر کاربرد در صنعت آبیاری کشاورزی است.
از این پمپ عمدتا برای آبیاری زمینهای کشاورزی و باغها استفاده می شود و نحوه عملکرد پمپ به این شکل است که آب را از چاه های عمیق استخراج کرده و به سطح زمین می آورد تا آب لازم برای آبیاری قطره ای تامین شود.
از این وسیله بیشتر در آبیاری قطره ای استفاده می گردد، به همین دلیل است که نام آن را پمپ آبیاری قطره ای گذاشته اند.
- بیشتر بخوانید: پمپ کشاورزی آبیاری برقی
سیستم آبیاری قطره ای تحت فشار
در ابتدا بهتر است نگاه کلی به انواع سیستم آبیاری قطره ای تحت فشار و اجزای سیستم آن بیندازیم که در آبیاری قطره ای، لوله هایی در انتهای ساقه درختان و پای گیاهان تعبیه و جا سازی می شود که روزنه هایی برای خروج آب از آنها وجود دارد.
سپس آب با فشار بسیار پایین در لوله ها جاری شده و به همه نقاط لوله می رود و از آن جایی که لوله ها در انتهای ساقه گیاهان و درختان دارای روزنه و یا قطره چکان هستند، آب از آها به آهستگی و پیوسته خارج شده و عملیات آبیاری انجام می گیرد.
- بیشتر بخوانید: پمپ آب آبیاری
این روش مزایای فراوانی دارد از جمله موجب صرفه جویی در مصرف آب می گردد، این سیستم آب را مستقیما به پای گیاه ریخته و همین امر موجب می شود گیاه نیاز خود به آب را به طور کامل برطرف نماید و در شرایط باردهی ایده آل قرار بگیرد.
در این روش، دیگر نیازی به آبیاری کل مساحت زمین نیست و فقط خاک انتهایی گیاه مرطوب می شود، همین موضوع سبب می شود که تبخیر آب کمتر صورت پذیرد و این روش از بازدهی بالایی در آبیاری برخوردار است.
- بیشتر بخوانید: پمپ آب کشاورزی 4 اینچ
روش آبیاری قطره ای نوعی روش آبیاری موضعی یا میکرو است که در این روش آب از پمپ و شیرها به لوله ها و سپس به قطره چکان می رود و در موضع مشخص تخلیه می شود.
نقطه شروع سیستم آبیاری قطره ای که از بخشهای مهم این سیستم است، پمپ آب می باشد که وظیفه تامین آب سیستم را بر عهده گرفته است و آب به وسیله پمپ درون لوله ها جاری شده و سپس به قطره چکانها می رود.
در انتخاب نوع پمپ از مواردی که باید به آنها توجه نمود، می توان گزینه هایی را نام برد، مانند مساحت زمین آبیاری، قطر لوله های استفاده شده در سیستم، تعداد قطره چکانهای موجود و شیب زمین.
این سیستم را برای منازل و ویلاهای شخصی هم می توان طراحی و اجرا نمود، ولی به دلیل مساحت کم زمین و تعداد کمتر قطره چکانها دیگر احتیاجی به پمپ نیست و شیر آب شهری پاسخگوی آب سیستم می باشد.
- بیشتر بخوانید: پمپ آب فشار قوی
پمپها به طور کلی با بر چسبهایی که روی آنها چسبانده می شوند، شناخته می شوند و هر برچسب نمایانگر ویژگی و عملکرد پمپ است که گاهی این بر چسبها می توانند گمراه کننده باشند.
در اکثر مواقع روی پمپها چیزی مانند زیر ثبت می شود GPM20“ ، 55 PSI“ یا GPM20“ ، 127 feet of lift” و دقت به این نکته ضروری است که کلمه یا هم در لیبلها ثبت می شود.
این بدین معناست که پمپ GPM 20 یا PSI 55 است که عملکرد پمپها با برچسب متفاوت با هم فرق دارد و برچسبها مشخص کننده ویژگی کلی پمپ هستند.
آبیاری تحت فشار قطره ای
چهار نوع پمپ که بیشترین میزان استفاده را در سیستمهای آبیاری تحت فشار قطره ای و آبیاری بارانی را دارند که وظیفه آنها ایجاد فشار در سیستم است و انواع پمپها شامل این موارد می شود.
مانند پمپ سانتریفیوژ ساده یا Centrifugal pumps، پمپهای WKL با فشار قوی یک یا چند طبقه، پمپهای شناور و بوستر پمپها یا Booster pumps.
که ما در ادامه این مقاله معرفی کوتاهی در مورد مدل پمپ سانتریفیوژ ساده یا پمپ گریز از مرکز که در سیستم آبیاری تحت فشار قطره ای به کار می رود، ارائه می دهیم.
- بیشتر بخوانید: پمپ آب کشاورزی
عملکرد کلی پمپ سانتریفیوژ که پمپ گریز از مرکز هم نامیده می شود، به این صورت است که یک پروانه چرخان در مرکز پمپ قرار دارد که آب را از ورودی گرفته و با چرخش سریع خود به آن شتاب داده و به خروجی هدایت می کند.
ابتدا با ویژگیهای ظاهری و کلی این پمپ آشنا شویم، پمپ افقی، دارای محفظه حلزونی شکل، یک طبقه، پروانه یک سر آویز، موتور جدا، تک مکشه مرکزی و از نظر ابعادی مطابق Din24255 می باشد.
پروانه دوار موجود در مرکز پمپ باید بالانس دینامیکی گردد تا تعادل پمپ هنگام روشن شدن حفظ شود و محور پمپ نیز باید به وسیله آب بند مکانیکی یا نوار گرافیتی آب بندی شود تا از نشت آب جلوگیری به عمل آید.
هم چنین این محور به وسیله بوش فولاد کروم_نیکل محافظت می شود که باید قابل تعویض باشد و وظیفه اصلی محور به چرخش درآوردن پروانه می باشد که در دو سمت محور دو عدد بلبرینگ گریس کاری شده قرار می گیرند.
برای آن که از نیروهای شعاعی و محوری وارد بر آن جلوگیری کنند؛ البته روان کاری با روغن هم در صورت تمایل مشتری انجام می شود.
در طراحی این پمپها این نکته رعایت شده است که در صورت لزوم، بدون این که پمپ را از سیستم لوله کشی جدا نمایید، روتور و پایه یاتاقان آن قابلیت باز شدن داشته باشد و باید بدانید که انتخاب پمپ بر اساس چه پارامتری انجام می شود.
- بیشتر بخوانید: پمپ آب دلتا
در انتخاب پمپ باید به دبی آب و بار مورد نیاز برای آبیاری توجه ویژه داشته باشیم.
معمولا توان پمپهای دارای موتور برقی، ۱۷۵۰ دور یا ۳۵۰۰ دور در دقیقه می باشند، که مدل ۱۷۵۰ دور دبی بیشتری و در مقابل فشار کمتری را نسبت به مدل ۳۵۰۰ دور داراست.
سیستم آبیاری تحت فشار
از پمپ برای موارد مختلفی به جز استفاده در سیستم آبیاری تحت فشار استفاده می شود، مانند انتقال آب برای آبیاری کشاورزی، انتقال آب در مصارف شهری و صنعتی، انتقال آب در تاسیسات گرمایشی و سرمایشی و غیره.
پمپهای گریز از مرکز این توانایی را دارا می باشند که دبی نسبتا کم آب را تا ارتفاع زیادی بالا بفرستند و جهت جریان آب در داخل این نوع پمپها، شعاعی می باشد.
- بیشتر بخوانید: پمپ آب ضد آب
نوع دیگری از پمپها، پمپهای توربینی بودند که تفاوت عملکرد آنها در مقایسه با پمپ گریز از مرکز در دبی جریان متوسط و هم چنین ارتفاع متوسط بالا رفتن آب است.
در پمپهای توربینی جریان بینا بین جریان محوری و شعاعی می باشد که در نوع دیگر پمپها که پمپهای پره ای هستند، دبی آب زیاد اما ارتفاع بالا رفتن آب بسیار کم است و در این پمپها جهت جریان محوری می باشد.
آبیاری قطره ای تحت فشار
در انتخاب پمپ مناسب برای نصب سیستم آبیاری قطره ای تحت فشار باید به عوامل بسیاری توجه نمود از جمله منبع مکش، منبع رانش، ظرفیت آب دهی و هد که حال به توضیح مختصر هر کدام از موارد بالا بپردازیم.
- بیشتر بخوانید: پمپ آب
منبع مکش: آب ورودی به داخل پمپ می تواند از منابع مختلفی باشد برای مثال منبع آب می تواند دریا، چاه های عمیق، مخازن طبیعی یا مصنوعی آب و یا رودخانه باشد.
منبع رانش: منبع رانش در واقع مقصد آب بعد از خروج از پمپ می باشد که باید توجه کنیم که آب را برای چه مصرفی می خواهیم استفاده کنیم، برای مثال: آبیاری یک گلخانه یا مزرعه، پر کردن استخر، تامین آب برای شهرک و مجتمع ساختمانی و یا تامین آب برای تصفیه خانه شهری.
ظرفیت آب دهی: مقدار حجم آب منتقل شده در واحد زمان را ظرفیت یا Capacity می گویند و با واحد‌های لیتر بر ثانیه، لیتر بر دقیقه و یا متر مکعب در دقیقه اندازه گیری می شود.
هد: هد یا Head مقدار تفاوت ارتفاع میان منبع مکش با منبع رانش می باشد، در اصل ارتفاع پرتاب آب از منبع آبی تا محل مصرف آب می باشد.
- بیشتر بخوانید: پمپ آب یک اسب جتی
سیستم های ابیاری تحت فشار
سیستم های نوین آبیاری یا همان سیستم های ابیاری تحت فشار، معمولا شامل پمپ، لوله های اصلی و فرعی و قطره چکان می باشد.
- بیشتر بخوانید: پمپ اسکرو ایتالیا
انواع مختلفی از جمله سیستم کلاسیک، غلتان، قرقره ای، دوار مرکزی، خطی ، زیر زمینی تراوا و ثقلی را داراست و آبیاری قطره ای شامل پمپ، پروانه، سیکلون، فیلتر تصفیه، فیلتر توری مخزن کود می شود.
موتور پمپ: موتور می تواند به صورت دیزلی یا برقی باشد، البته اگر به صورت دیزلی باشد از پمپ گریز از مرکز استفاده می کنیم.
پروانه: در پمپ گریز از مرکز از پروانه استفاده می شود و عملکرد آن به این صورت است که با چرخش پروانه آب با شتاب به سمت بیرون پرتاب می شود.
سرعت پرتاب آب با سرعت چرخش پروانه ارتباط مستقیم دارد.
یعنی هر چه پروانه سریعتر بچرخد آب شتاب بیشتری گرفته و با سرعت بیشتری پرتاب می شود در نتیجه تا ارتفاع بیشتری بالا می رود و پروانه انرژی لازم برای چرخش خود را از محور می گیرد و در اصل با چرخیدن محور پروانه هم به چرخش در می آید.
سیکلون: آب مورد استفاده باید از نظر وجود شن و گل و لای موجود در آن تصفیه شود؛ سیکلون دستگاهی در جهت تصفیه نا خالصیهای ریز موجود در آب است.
فیلتر شنی: این فیلتر شامل استوانه ای می شود که از ذرات شن به عنوان فیلتر استفاده می کند به این صورت که رسوبات آب پس از ورود و خروج از استوانه، بین ذرات شنی به دام می افتند.
تانک کود: از مزایای سیستم آبیاری راحتی در امر کوددهی به محصولات است به این نحو که کود درون آب حل شده و سپس به تدریج در مزرعه پخش می شود.
- بیشتر بخوانید: پمپ آب کشاورزی
سیستم آبیاری قطره ای و تحت فشار
این روش کود دهی علاوه بر راحتی و عدم نیاز به کود پاش و نیروی کاری برای انجام آن، در افزایش بازدهی نیز بسیار موثر واقع شده است.
فیلتر توری که این فیلتر دارای تور ظریفی می باشد که آب را پاکسازی می کند و لوله اصلی که این لوله ها وظیفه جا به جایی آب را تا لوله های فرعی دارند.
قطره چکانها: روی لوله های فرعی قرار می گیرند و قسمت انتهایی در سیستم آبیاری قطره ای هستند که وظیفه رساندن آب به صورت تدریجی و پیوسته را به پای گیاه دارند و در کل دو نوع قطره چکان داریم که روی لوله یا outline و درون لوله یا inline.
همان طور که اشاره شد، سیستم آبیاری قطره ای علاوه بر مزرعه ها و باغات و گلخانه ها در خانه ها و ویلاهای شخصی هم قابل اجرا می باشد و پمپ مورد استفاده در بخش خانگی در مدلهای مختلف و با امکانات بی شمار طراحی و به بازار عرضه می شود.
هم چنین تجهیزات مختلفی مرتبط با آنها به کار می رود، از جمله شیر تایمر دار تک کاناله یا دو کاناله، شیر انشعاب قطره ای، تایمر آبیاری خانگی، لوله های پلی اتیلن، سه راهی قطره ای، رابط قطره ای و غیره.
استفاده و بهره گیری از سیستم آبیاری قطره ای و تحت فشار هم در سطح بزرگ و هم در سطح کوچک تر قابل اجرا می باشد، ولی از نظر مزایای استفاده تفاوتی با هم ندارند، اما مزیتهای این سیستم کدام هستند؟
این سیستم باعث صرفه جویی در مصرف آب، کاهش هزینه های آبیاری، راحتی استفاده از سیستم، افزایش باز دهی و سود آوری محصولات می گردد، البته توجه به این مهم ضروری است که طراحی و اجرای این سیستمها نیاز به دانش تخصصی و مهارت کافی در این امر دارد.
از این رو کارشناسان ما در تلاش هستند تا با دادن مشاوره رایگان، بهترین سیستم آبیاری و بهترین تجهیزات برای شما هموطنان گرامی انتخاب شود و شما می توانید برای دریافت مشاوره و گرفتن پاسخ سوالات خود با شماره های درج شده تماس حاصل کنید.
امیدواریم با خواندن این مقاله کمکی در جهت افزایش اطلاعات شما در مورد سیستم آبیاری قطره ای و تجهیزات استفاده شده در آن، کرده باشیم.