محاسبه سود ویژه
محاسبه سود ویژه در هر کسب و کاری حائز اهمیت فراوانی است، این مفهوم به مازاد عایدی ها در مقایسه با هزینه ها اشاره دارد.
هر فعالیت تجاری فقط در صورت به دست آوردن سود می تواند به حضور خود در بازار ادامه دهد، بر همین اساس دو مفهوم سود ویژه و سود ناویژه در مباحث مالی مطرح می شوند.
برای درک بهتر سود ویژه از عبارت سود خالص نیز استفاده خواهد شد، این مفهموم در ارتباط با شناخت سود ناویژه قابل توضیح است.
سود ناویژه یا سود ناخالص بر تفاوت نقدی میان درآمدهای کسب شده و هزینه ای که صرف آن شده است تاکید می کند.
به این معنی که هر کالایی با یک قیمت نهایی به فروش می رود که اگر آن را از قیمت اصلی محصول کم کنیم نرخ سود ناویژه به دست می آید.
اما اگر در این میان هزینه های جانبی مانند مالیات، خدمات اداری و غیره را نیز در نظر گرفته و آن را از سود ناویژه کسر کنیم، محاسبه سود ویژه میسر می شود.
براساس دو تعریف ارائه شده می توان گفت، اگر قیمت اصلی محصول از قیمت تمام شده آن کسر شود، نتیجه را با عنوان سود ناویژه می شناسند.
اما اگر عدد مربوط به سود ناویژه را از هزینه های جانبی کسر کنیم، سود ویژه یا سود خالص را محاسبه کرده ایم.
تنها تفاوت این دو نوع سود از یکدیگر در محاسبه هزینه ها است، برای محاسبه سود ویژه روش های علمی وجود دارند.
برای ارزیابی دقیق سود ویژه باید داده های کاملی از تمامی سود و زیان های شرکت یا سازمان در یک بازه زمانی مشخص مورد مطالعه قرار بگیرند.
انجام این کار از دو روش تک مرحله ای و یا دو مرحله ای میسر بوده و از این طریق سودآور و یا زیان آور بودن فعالیت های شرکت مشخص خواهند شد.
در روش تک مرحله ای تمامی آمارهای مالی مربوط به درآمدها محاسبه شده و یک عدد به دست می آید، این عدد از مجموع هزینه ها کسر خواهد شد.
تا این جای کار مالیات در محاسبه های مالی اعمال نشده و لازم است برای جمع بندی نهایی حتما به تفاضل مالیات از سود ویژ]پرداخته شود.
روش دو مرحله ای از جزئیات بیشتری برخوردار بوده و عدد نهایی معیار عملکرد مالی شرکت یا سازمان قرار می گیرد.
طبق ضوابط موجود در این روش، تمامی درآمدهای عملیاتی از هزینه های عملیاتی کسر می شوند، نتیجه به دست آمده نشان دهنده سود یا زیان عملیاتی خواهد بود.
حالا در مرحله دوم، این روند در مورد درآمدهای غیرعملیاتی و کسر آن ها از هزینه های غیرعملیاتی تکرار می شود.
نتیجه به دست آمده در مرحله نخست و مرحله دوم از یکدیگر کسر شده و به یک سود خالص پیش از کسر مالیات دست پیدا می شود.
در پایان لازم به ذکر است محاسبه سود ویژه یکی از اساسی ترین فاکتورها در تعیین برنامه های آتی شرکت بوده و باید در محاسبه آن نهایت دقت را به کار بست.