در سود عملیاتی صورت حسابهایی در مورد سود و زیان مورد بررسی قرار میگیرد. صورت حساب سود و زیان : در اینجا فعالیتهای مالی که یک موسسه در طی دوره مالی از خود نشان داده یا سود و زیان خالصی که در دوره قبلی با آن مواجه شده مورد بررسی قرار میگیرد . همان طور که از نامش پیداست در جهت تعیین کردن سود و زیان مالی ، درآمدها و هزینه ها در طول یک دوره زمانی خاصی بیان و نشان داده میشود . صورت حسابها معمولا تک مرحله ای و دو مرحله ای هسند که هر کدام مزایای خاص خود برخوردار هستند. سود عملیاتی نشان دهندهی باقیماندهی سود بعد از محاسبهی تمام هزینههای مربوط به واحد تجاری است. علاوه بر بهای تمام شدهی کالای فروش رفته، هزینههای ثابتی نظیر اجاره و بیمه، هزینههای متغیری نظیر هزینهی حمل و نقل و کرایه، حقوق و دستمزد و استهلاک در محاسبهی سود عملیاتی در نظر گرفته میشوند. در حقیقت تمام هزینههایی که بر حفظ فعالیت واحد تجاری ضروری هستند باید در محاسبهی سود عملیاتی در نظر گرفته شوند. با این حال سود عملیاتی نیز همانند سود ناخالص دربردارندهی بهرههای پرداختی بابت بدهیها، درآمد ناشی از سرمایهگذاریها و مالیات نمیشود. سود عملیاتی قابلیت سوددهی عملیاتی یک واحد تجاری را مشخص مینماید. [/av_notification] باید توجه گردد سود و درامد مجزا ازیکدیگر می باشند.کلیه درآمدهایی که شرکتها از طریق انجام عملیات اصلی خود کسب نمایند، درآمدهای عملیاتی شرکت میباشند. همچنین همه هزینههایی که در پروسه این درآمدهای عملیاتی ایجاد شوند، جزء هزینههای عملیاتی شرکت میباشند. اختلاف بین درآمدهای عملیاتی و هزینههای عملیاتی شرکت را سود عملیاتی مینامند. چنانچه شرکتی از محل فعالیتهای غیر مرتبط با موضوع خود سودی کسب نماید، در علم حسابداری آن سود را سود غیر عملیاتی مینامند.
جهت وضوح بیشتر مطلب به مثال زیر توجه فرمایید
- درآمد کسب شده از محل فروش اتومبیل برای یک شرکت خودروسازی یک درآمد عملیاتی به حساب میآید.
- اما درآمد حاصل از فروش یک ساختمان متعلق به شرکت خودرو سازی، برای این شرکت یک درآمد عملیاتی نیست و آن را درامد غیرعملیاتی می نامند.
مثلا یک شرکت هواپیمای با فروش بلیط کسب درامد میکند میکند اما چنانچه از محل فروش زمین نیز درآمدی داشته باشد، آن را درآمد غیر عملیاتی مینامند.
- سودهای غیر عملیاتی ممکن است همیشگی نباشند و فقط به صورت موردی کسب شوند، به همین دلیل تکرار پذیر نیستند.
فعالیتهای عملیاتی چیست؟
اگر حسابدار یک مجموعه رقم بالایی از سود را در گزارشات مالی خود ابراز کند و برای استفاده به مدیران انتقال دهد اما نقدینگی صفر باشد باعث سردرگمی و ابهام بین مدیران خواهد شد. سوالی که مطرح می شود این است که پس سودی که اعلام شده کجاست؟ به همین علت باید ماهیت سود را یاغت که آیا وجه نقد و بانک شرکت است؟ موجودی کالاست؟ دارایی های غیر جاریست ؟ و… برای این کار لازم است تا صورت جریان وجوه نقد تهیه گردد. گردش وجوه نقد شرکت ازلاعات خوبی برای فعالیتهای گذشته و آتی از یک مجموعه را در اختیار ما قرار می دهد. صورت جریان وجوه نقد از ۵ قسمت تشکیل شده است :
- فعالیتهای عملیاتی
- بازده سرمایه گذاری ها و تامین مالی
- مالیات بر درآمد
- فعالیتهای سرمایه گذاری
- فعالیت های تامین مالی
بخش اول از صورت جریان وجوه نقد را فعالیت های عملیاتی تشکیل می دهد. آن بخش از دارایی ها و بدهی های موسسه که به طور مستقیم با فعالیت عملیاتی شرکت ارتباط دارد در این قسمت طبقه بندی خواهد شد. در این مورد وجه نقد مورد ارزیابی قرار نمی گیرد و در مورد سایر اقلام نیز باید اثراتش با سال گذشته مقایسه گردد. [av_notification title='توجه' color='custom' border='' custom_bg='#745f7e' custom_font='#ffffff' size='normal' icon_select='yes' icon='ue820' font='entypo-fontello' admin_preview_bg='' av_uid='av-ixtwzo'] فعالیت های غیر عملیاتی به دو روش گزارش می شود. روش مستقیم. روش غیر مستقیم [/av_notification] در روش مستقیم منابع اصلی جریانات نقدی ورودی و خروجی باید گزارش شوند. در روش غیر مستقیم فقط یک رقم را در بخش های فعالیت های عملیاتی در متن صورت جریان وجوه نقد می نویسیم و آن هم رقم خالص جریان وجوه نقد است. فعالیتهای عملیاتی در روش غیر مستقیم عبارت است از جمع جبری صورت تطبیق. در صورت تطبیق ما از سود عملیاتی استفاده می کنیم و سود عملیاتی نیز از رابطه زیر حاصل خواهد شد: درآمد عملیاتی *** بهای تمام شده درآمد عملیاتی*** سود ناخالص **** هزینه های اداری **** سایر درآمد عملیاتی **** سود عملیاتی **** نمونه صورت جریان وجوه نقد : فعالیتهای عملیاتی وجوه نقد دریافتی از مشتریان ۷۵۰۰۰ پیش دریافت از مشتریان ۱۲۰۰۰۰ وجوه نقد پرداختی به مشتریان (۱۱۰۰۰۰) وجوه نقد پرداختی به کارکنان و از جانب کارکنان (۶۰۰۰۰) مزایای پایان خدمت پرداختی به کارکنان (۸۰۰) سایر وجوه نقد پرداختی به کارکنان (۱۲۰۰۰) جریان خاص ورود وجه نقد ناشی از فعالیت های عملیاتی ۱۲۲۰۰۰ دارایی های غیر جاری در این بخش استفاده نخواهد شد. این دارایی های در فعالیت سرمایه گذاری طبقه بندی می شود. بدهی های جاری به جز مالیات و تسهیلات بسته یه ماهیت در گروه فعالیتهای عملیاتی طبقه بندی می شود. در راستای پاسخ به این سوال که سود عملیاتی و صورت تطبیق چیست؟ ابتدا باید به انواع سود در مبحث حسابداری اشاره شود: انواع سود در حسابداری شامل سود ناخالص، سود خالص، سود انباشته، سود تقسیم نشده، سود عملیاتی و سود غیر عملیاتی می باشد. اگر مشغول کارهای تجاری و بازرگانی هستید لازم است بدانید که سود عملیاتی و صورت تطبیق چیست؟ ابتدا به تعریف سود عملیاتی در حسابداری می پردازیم: سود عملیاتی، حاصل کسر کلیه هزینه های مرتب بر عملیات اصلی واحد تجاری، که شامل بهای تمام شده کالا یا خدمت اصلی واحد تجاری و هزینه های عمومی می باشد، از بهای فروش کالا یا خدمت فروش رفته می باشد. در چارچوب قوانین حقوقی و در هنگام ثبت یک واحد تجاری، موضوع فعالیت آن واحد تجاری، تعریف و تعیین گردیده است. سود عملیاتی به مابهالتفاوت یا باقی مانده کسر هزینههای عملیاتی از درآمد های عملیاتی، اطلاق میشود. در واقع در محاسبه آن، گروهی از درآمدها و هزینه هایی که مرتبط با فعالیت های اصلی شرکت نمی باشند، لحاظ نخواهند شد. زیرا درآمدها و هزینه های ناشی از فعالیت های جانبی، غیر عملیاتی و فرعی شرکت تاثیری در سود عملیاتی ندارد؛ و صرفا بهای تمام شده کالا یا خدمات فروش رفته به علاوه هزینههای عمومی و اداری مربوط به عملیات اصلی شرکت، در محاسبه سود عملیاتی، مد نظر حسابداری قرار می گیرد. به بیانی دیگر برای توضیح کامل سود عملیاتی و صورت تطبیق چیست می توان اینگونه بیان کرد که کلیه هزینهها و در آمدهایی که در فرآیند ماموریت اصلی واحد تجاری ضرورت محقق شدن دارند، در محاسبه آن، احتساب می گردند. اقلامی نظیر بهره پرداختنی، درآمدهای ناشی از سرمایه گذاری های جنبی و نیز مالیات، در محاسبه سود عملیاتی، دخیل نمی باشند.
نسبت سود عملیاتی به فروش
در مبحث نسبت ها، در حسابداری، یکی از نسبت های مهم و قابل محاسبه، نسبت سود عملیاتی به فروش است. این نسبت از تقسیم سود عملیاتی ( بهای فروش کالا یا خدمت، منهای بهای تمام شده به اضافه هزینه های عملیاتی ) بر فروش به دست می آید. در باب توضیح این مورد که سود عملیاتی و صورت تطبیق چیست؟، باید بدانید که نسبت سود عملیاتی، سنجه مناسبی برای ارزیابی عملکرد مدیران عملیاتی واحد تجاری و سنجش میزان موفقیت آنان می باشد. نسبت و حاشیه سود عملیاتی، این امکان را برای سهام داران فراهم میسازد تا سود دهی واحد های تجاری را با یک دیگر مقایسه نمایند. نسبت سود عملیاتی غالبا برای سهام داران از قابلیت بیشتری نسبت با سایر اطلاعات حسابداری برخوردار است. زیرا کمتر تحت الشعاع بازنمایی های ناشی از تغییر در رویه های حسابداری قرار می گیرد.
ارتباط سود عملیاتی و صورت تطبیق چیست
وقتی صورت سود عملیاتی به ذی نفعان واحد تجاری ارائه می شود، باید میزان نقدی و غیر نقدی آن سود عملیاتی مشخص گردد، و نشان داد که این سود عملیاتی، در حال حاضر در کدام اقلام مستتر است. به این لحاظ اگر بخواهیم بگوییم که ارتباط میان سود عملیاتی و صورت تطبیق چیست، اینگونه تعریف می کنیم که صورت تطبیق نشان گر مقایسه سود عملیاتی با اقلام مندرج در قسمت اول صورت جریان وجوه نقد می باشد؛ که از اقلام مربوط به فعالیت های عملیاتی تشکیل شده است، و مشتمل بر آن دسته از دارایی ها و بدهی های واحد تجاری که مستقیما به عملیات اصلی واحد تجاری مرتبط است، می باشد. به عبارتی دیگر، در واقع در صورت تطبیق کلیه وجوه نقد ورودی و خروجی ( دریافتی و پرداختی ) ناشی از فعالیت های عملیاتی واحد تجاری، منظور می گردد. این یک توضیح کلان و کلی در این باب است که سود عملیاتی و صورت تطبیق چیست