تخلیه زیان همگانی
گاهی اوقات وقتی کشتی و بار حمل می شوند و چند تا صاحب کالا بارشان روی یک کشتی است بعد یک اتفاقی می افتد یا یک حالتی پیش می آید که صاحب کشتی جنرال اورج اعلام می کند و همه را شریک اعلام می کند (حالا یا بیمه گرهایشان یا خودشان)، در واقع اول خودشان شریک آن قضیه می شوند و بعد بیمه گرهایشان درگیر می شوند چون شما هم بیمه کردید و آمدید اینجا پوشش گرفتید و گفتید که اگر مالک کشتی جنرال اورج اعلام کرد، من صاحب کالا هم مثلاً دو یا ۱۰ تا کانتینر دارم و باید شریک شوم.
حالا صاحب کشتی می گوید من آمدم اینجا و یک خسارتی دیدم مثلاً موتورم ترکیده است یا دو تا بار دیگر از کسی دیگری خسارت دیده است به خاطر اینکه آن خسارت ها جبران شود اینجا زیان همگانی و در واقع خسارت عمومی یا همگانی اعلام می کند و بعد شما هم به اندازه مالک در هزینه خسارتی که وارد شده است شریک هستید.
که حالا یا باید به بیمه گرش بدهید یا به خود او بدهید، که شما هم می گویید من بیمه دارم مثلا کلوز C من را پوشش می دهد و دوباره این قضیه بین بیمه گر شما و بیمه گر کشتی است که حالا باید ببیند آیا کشتی مقصر است یا نه، که اگر مقصر بود که آن در واقع بیمه شخص ثالث می شود و بیمه گر کشتی باید هزینه ای را متقبل شود.
ولی شما به عنوان صاحب کالا چون خدمات گرفتید، پول دادید، پول و خسارتتان را به اندازه ای که بوده است می گیرید و کنار می آیید ولی همچنان چون شما مالک هستید جاهایی که بیمه گر نیاز است و همانطور که گفتیم نباید رضایت کامل بدهید یا هر حرکتی که می خواهید انجام دهید حتماً باید با اطلاع و هماهنگی بیمه گر باشد وگرنه بیمه گر خیلی جاها ممکن است بگویید شما با این کارتان من را از گرفتن خسارتی که می توانستم بگیرم محروم کردید بنابراین من این بخش از پوشش را به شما نمی دهم، در بیمه نامه هم این موضوع آمده است.
به دریا انداختن کالا
وقتی کشتی یک مشکلی دارد و به سمتی کج شده است و مجبور هستند که یک بخشی از بار را داخل آب بیندازند تا کشتی تعادلش را به دست بیاورد یا کشتی به گل نشسته است و می خواهند سبک سازی کنند و باید یک بخشی از بار را حتما به داخل آب بیندازند تا بتوانند از آن منطقه بیرون بیایند به این جت اریکسون می گویند که آنجا هم اگر بار شما صدمه ببیند یا کل بار از دست برود باز پوشش دارید.
هزینه زیان همگانی و هزینه نجات
در تخلیه زیان همگانی خود زیان مد نظر است ولی اینجا هزینه ای که ممکن است گرفته باشید مد نظر است، منظور از هزینه نجات این است که مثلاً شما ممکن است برای بارتان یا کشتی و همچنین اگر بارتان روی ماشین یا ریل است بار شما در واقع افتاده است، مثلاً داخل آب یا یک جایی بغل اسکله افتاده است و می خواهند آن را از آب بیرون بیاورند یا در واقع نجاتش دهند یکسری دستگاه ممکن است نیاز باشد حالا یدک کشی بیاید یا جرثقیل خاصی می خواهد، همه هزینه های این ها دوباره پوشش دارد.
هزینه تصادف کشتی
در واقع تصادف دو تا کشتی که به وجود می آید دو تا کشتی هیچ وقت صفر و 100 نیستند بلکه همیشه بر طبق قوانین دریایی مینیمم ۱۰ درصد به خاطر مسئله ای مثل بیمه که طرف خیالش راحت نباشد و تا آخرین لحظه هر عملی می تواند انجام دهد که از تصادف جلوگیری کند باید آن کار را انجام دهد بنابراین مقصر می شود همیشه 10/90 ۲۰/۸۰ 3۰/7۰ به همین نسبت تا ۵۰/۵۰ که حالا نسبت متعارف آن است آنجا کشتی ها مسئولیت می بینند که آن بین خود کشتی ها و پی اند آی است که حالا چه کسی مقصر است.
و بیمه گر بیمه بدنه می آید هزینه این کشتی که تصادف کرده است را می دهد و طبق قراردادش سه چهارم هزینه آن کشتی روبرویی را هم می دهد (خسارت آن روبه رویی را به اندازه ای که مقصر است را می دهد)، یک چهارم آن می ماند که پی اند آی باز می گوید آن یک چهارم را می دهد.
شکایت شما از کشتی مقصر
حالا شما به عنوان صاحب کالا روی کشتی هستید، حالا چه بار فله دارید، چه بار کانتینر یا باکس دارید، حالا هر چیزی که هست این دو تا کشتی تصادف می کنند و بار شما خسارت می بیند حالا اینجا فقط تنها تفاوتی که دارد به عنوان مالک که اصولاً باز هم با هماهنگی با بیمه گرتان است، شما از هر کدام از این دو تا کشتی می توانید شاکی باشید یعنی بسته به نسبت مسئولیت و تقصیری که دارند و مقصر شناخته می شوند به همان نسبت مسئولیت دارند.
شما می توانید انتخاب کنید و ببینید که بیمه گر کدام یک بهتر، نام آشناتر و قدرتر است مثلاً فرض کنید بیمه گر یکی از آن دو خیلی خیلی قوی است و همیشه سریع پول و خسارت را می دهد و شما به همراه بیمه گرتان اینجا این حق انتخاب را دارید که از این کشتی که شما را حمل می کرده شکایت کنید یا اینکه از کشتی متقابل که در واقع مقصر بوده است و باعث شده که بار شما صدمه ببیند در واقع شاکی و شخص ثالث شوید.
که در هر دو مورد شما اولا پوشش خود بیمه تان را اینجا دارید و ثانیاً اینکه آنها مقصر هستند که باز بیمه گر شما می تواند از آن ها حق بیمه بگیرد، در واقع چیزی که مهم است چه برای کشتی و چه برای کالا، هر چقدر شما مرتب خسارت هم ببینید و در واقع بیمه گرتان خسارت ببیند پوشش تان بالاتر می رود.
و هر چه قدر شما در بیمه نامه های بعدی، عدم خسارت داشته باشید، مخصوصا اگر بیمه نامه مکرر داشته باشید یا هر چقدر شما هزینه کمتری به بیمه گرتان وارد کرده باشید به همان نسبت هم بیمه گر هم راغب است که با شما قرارداد ببندد هم اینکه به شما تخفیف عدم خسارت می دهد و این مهم است که شما آنجا بهترین کار را با بیمه گرتان انجام دهد که خسارت آن کمتر شود.
هزینه به حداقل رساندن خسارت
این هم به خاطر این است که شما را به عنوان صاحب کالا ترغیب کنند که از آن محموله مراقبت کنید که در واقع یک جورهایی به بیمه گر سود می رسانید و او لازم نیست خسارتی پرداخت کند حالا این وسط یک هزینه ای می برید.
مثلاً یک بسته ای که دارید را کمترش می کنید یا پکیجی که برای بار است را بهتر می کنید یا کانتینر بهتری می گیرید، یا چند تا کارگر می گیرید که مواظب باشند از آنجایی که دارند جا به جا می کنند خسارتی دیده نشود، این هزینه هایی که شما می توانید اثبات کنید و مشخص است که دارید کاری می کنید که خسارت را کمتر کند و هر عملی که انجام شود، آن هم پوشش دارد و آن را بیمه به شما می دهد.
پوشش کلوز B
در واقع همان چیزهایی که کلوز C دارد را شامل می شود ولی اضافه بر آن ها، این پوشش ها را هم دارد.
زلزله (به خاطر فشار یا صاعقه)، به دریا افتادن کالا از روی عرشه، ورود آب دریاچه یا رودخانه به کشتی، شناور انبار وسیله حمل، کانتینر یا محل انبار (اگر هر گونه آبی وارد این ها شود مثلا شما کانتینر را چک کردید و سوراخ نبود ولی اگر آب وارد شود اینها پوشش دارد)، تلف شدن کلی هر بسته در کشتی (یعنی یک کالایی در خود کشی از بین برود، یک بسته ای در کانتینر دارید که حالا کانتینر له شود یا کانتینر دیگری روی آن بیفتد یا به هر دلیلی تلف شود این پوشش دارد).
یا تلف کلی در حین بارگیری که تفاوتش با قبلی این است که قبلی در داخل کشتی است ولی این در حین بارگیری و تخلیه است یعنی شما دارید بارگیری و تخلیه می کنید مثلاً یک دفعه وسیله ای که برای حمل کالا است پاره شود و بار از بالا به داخل آب یا روی اسکله بیفتد و صدمه ببیند و کلاً از بین برود که این باز پوشش دارد.
پوشش هایی با پرداخت حق بیمه اضافه
در ایران استثنائا شورای عالی بیمه گفته است که اگر پرداخت حق بیمه اضافه بدهید یک خطراتی مثل این ها اضافه می شود، مثل سرقت، عدم تحویل، قلاب زدگی، آبدیدگی، روغن زدگی، شکست، ریزش، خسارت های ناشی از کالاهای دیگر.
شورای عالی بیمه ایران این خطرات را حالا به خاطر نیازی که احساس کردند اضافه کرده است، در واقع این یکی کلوز B می شود با استاندارد جهانی آنها و یکی کلوز B با این اضافه هایی که در واقع بین A و B می شود یعنی شورای بیمه این امکان را برایشان به وجود آورده است که این ها را اضافه کنند و یک حق بیمه اضافه بگیرند.
مجموعه خطرات تحت پوشش کلوز A
پوشش A که بهترین و کامل ترین است و شما هر آنچه که فکر می کنید، جزء یک سری موارد استثنایی که ما آن ها را بیان می کنیم، کلوز A پوشش دارد.
کلوز A همه خطراتی را که در واقع بین بیمه نامه ها است و خسارت های احتمالی را پرداخت می کند یعنی در مورد کلوز B و C هر چه اضافه گفتیم بعلاوه این چیزهایی که اینجا هستند، یعنی طوفان، راهزنی دریایی، آسیب عمدی یا تخریب عمدی کالای مورد بیمه از سوی هر شخص متخلف ( این مورد قبلاً نبوده است یا در پوشش ها کاور ندارد ولی نه خود بیمه گذار).
آسیب عمدی بیمه گذار پوشش ندارد و از استثنائات بیمه باربری است ولی از یک شخص دیگری مثلاً در داخل کشتی یکی از پرسنل کشتی است یا شما کارگری را استخدام کردید که کالا را از یک نقطه به نقطه دیگری ببرد و آن کارگر عمدا یک خرابکاری کرده است که این ها پوشش دارد.
خسارت های ناشی از باران و آفتاب و شیت سوئد
خسارت های ناشی از باران و آفتاب که این ها بیشتر برای بارهایی که روی عرشه شناورها یا در واقع در واگن ها هستند، می باشند، یکی هم شیت سوئد است که در واقع شما باری که در انبار است مخصوصاً اگر فله باشد مثل گندم، جو و ذرت، شما از جای سرد به جای گرم یا از جای گرم به جای سرد می آیید در واقع کشتی به خاطر هوایی که داخلش است عرق می کند.
مثل زمستان که شما بیرون می نشینید سرد است و داخل گرم است و بعد بخار روی شیشه ماشین یا شیشه خانه می نشیند اینجا هم همین اتفاق می افتد، بدنه کشتی سرد است، بخار می کند و این بخار، آب است و چون مقدارش زیاد است و حجم بالایی بار در انبار کشتی یا حالا در کامیون اگر باری باشد و این بار به آب حساس باشد خراب می شود و صدمه می زند و این در کلوز A پوشش دارد.
خسارت ناشی از عامل کارکنان کشتی و ...
خسارت ناشی از عامل کارکنان کشتی، که بر اساس خرابکاری که ممکن است روی کشتی کرده باشند این ها پوشش دارد، سرقت یا دزدی کردن، عدم تحویل، یعنی یک بار را تحویل نمی دهند اینجا ممکن است یک خسارتی وارد شود که این را پوشش می دهد، ساییدگی، زنگ زدگی.
شروع مسئولیت شما از زمان حمل کالا
که البته همه این ها در صورتی که در زمان حمل اتفاق بیفتند پوشش دارند یعنی در واقع این ها قبل از زمان انعقاد قرارداد نیست بلکه از زمانی که شما قرارداد را می بندید و در واقع حمل شروع می شود، در بیمه باربری این هم نکته مهمی است چون شما یک قرارداد را امروز می بندید ولی مثلاً کالایتان حمل نشده است و هنوز هیچ مسئولیتی چه به عنوان صادر کننده و چه به عنوان وارد کننده نگرفتید ولی دو سال شما وقت دارید که حمل کنید و از زمانی که حمل کردید مسئولیت شما شروع می شود.
حالا اگر این قبل از آن شما ساییدگی و زنگ زدگی یا هر نوع خسارت دیگری داشته باشد را شامل نمی شود، و این پوشش ها در واقع برای چیزی که در زمان حمل انجام می شود، می باشند.
خسارت ناشی از نشت کالا
مورد دیگر مورد پوشش، نشت کالا است، حالا در کانتینر است یا از پتروشیمی است و بار مایعات است یا هر چیزی است که که نشت می کند و خسارت دارد که هم خسارت به کشتی می زند هم ممکن است به کامیون بزند و شاکی شود و هم خود بار کم می شود، اینها را شما در کلوز A پوشش دارید.
خسارت ناشی از چنگک و ...
لب پریدگی، کج شدن، خراب شدگی، ضربه زدگی، لک برداشتن، شکستن، خسارت ناشی از چنگک که حالا مخصوصاً درباره کشتی بار را چنگک میزنند، که بار حالا یا داخل کیسه یا باکس است یا در خود کانتینر است و ممکن است خوب و استاندارد نباشد و یک خسارت به بارش بزند.
با اینکه آن اپراتور و کریر آنجا همه به نسبت مسئول هستند حالا شما آنجا بارتان خسارت دیده است و این ها را بیمه گر شما در کلوز A پوشش می دهد حالا خودش بعد می رود با بیمه گر آن ها اگر قرار باشد خسارتی را بگیرد می گیرد.
خسارت ناشی از کالاهای مجاور و ....
روغن زدگی، به گل آلوده شدن، به رنگ یا اسید آلوده شدن، خسارت ناشی از کالاهای مجاور، مثلاً بار شما چایی بود و کشتی داشت بار شما را حمل می کرده و نباید بار شما را با چیزی مثل زردچوبه یا سیر در یک محوطه یا در یک انبار می گذاشت یا باید بینش فاصله می گذشت یا برای بارهایی که به هم حساس هستند هم همین طور است و کاری کرده است که بار خسارت دیده است این ها را باز کلوز Aپوشش دارد.
خسارت ناشی از دله دزدی و ...
کرم زدگی، موش خوردگی، حشره زدگی، دله دزدی، مثلاً در هنگام بارگیری و یا تخلیه دزدیده می شوند، مثلا در مورد برنج زیاد دیده شده است که واردات از جایی مثل مثلا پاکستان یا هند و ... بود آنجا در مقصد بار را می بردند حالا یا کیسه ها را سوراخ می کردند و چند کیلو می بردند و گاها اگر می توانستند کل کیسه ۵۰ کیلویی را یک طوری می بردند.
خسارت ناشی از ریزش
ممکن است یک بار آنجا یک اتفاقی برایش بیفتد و ریزش داشته باشد و از مقدارش کم شود اینجا کلوز A آن را پوشش می دهد، یا خسارت ناشی از کسری، مثلاً همین که شما ۱۰ هزار تا کیسه بار زدید و آمدید اینجا مثلاً دیدید ۸ هزار تا است و یک مقداری کسری دارد که این جا هم شما پوشش دارید.
البته فراموش نکنید که بیمه ها یک مقداری پیچیدگیهای خاص خودشان را هم دارند که بین بیمه گرها است و آنجا لازم نیست که شما نگران نباشید، شما یک پوشش دارید و آن هزینه و خسارتتان را می گیرید.
تفاوت خیلی مهم کلوز A با کلوزهای B و C
تفاوت خیلی مهم کلوز A با کلوزهای B و C این است که در کلوز Aشرکت بیمه هر نوع خسارتی را باید جبران کند مگر اینکه به شما ثابت کند که این خطر ایجاد شده خطری بوده است که در تعهد بیمه نامه نبوده است یعنی بر اساس شرایط اولیه، بیمه گر شما هر گونه خسارتی که شما در کلوز A ببینید در واقع باید پوشش بدهد مگر اینکه بیاید ثابت کند که این خطر یا ریسکی که بوده است و این خسارت که شما دیدید جزء این تعهدات نبوده است که کار بسیار سختی است و یا جز استثناء بوده است.
اما در کلوزهای B و C شما که به عنوان خریدار بیمه نامه یا صاحب کالا هستید یا متصدی حمل هستید و کلوز B و C را گرفتید آن موقع حالا شما باید با آن بیمه نامه ثابت کنید که این اتفاقی که افتاده است تحت پوشش C یا B بوده است و بیمه گر وقتی که ببیند پوشش می دهد.