مراحل تولید شیشه ساختمانی که جزو یکی از کالاهای صادراتی در منابع اولیه ساختمان سازی است در این مقاله کامل توضیح داده شده تا فعالان اقتصادی این صنف با روش کار بیشتر آشنا شوند.
صادرات شیشه های ساختمانی قبل از پرداختن به بحث اصلی، نکته ای که باید به آن اشاره کرد، تجارت و بیزینس است که باید از ظرفیت های نهان کشور ایران که به خوبی دیده نمی شوند، استفاده کامل شود. و همچنین نکته ای که نباید از آن مغفول شد، با تمام مشکلاتی که ممکن است به وجود آیند و ما را سرپا نگه می دارند، امید به آینده است. امید به همراه یک منطق و دانش و تلاش قطعا می تواند ما را به نتیجه برساند. غیر از مشکلاتی که وجود دارد، یک معضلی که بین ما هست، پالس های منفی و موج های منفی است که به همدیگر می دهیم. نمی توانم و نمی توانید های مکرری که از اطراف می شنویم. 
با توجه به تحقیقی که روانشناسان در این حوزه انجام داده اند. زمانی که هدف گذاری کرده اید و برای رسیدن به آن هدف خیلی امیدوار هستید. قطعا همه ما این تجربه را داشته ایم و تردیدی در آن نیست. اگر شما یک پالس منفی در هر زمینه ای دریافت کنید، ذهنیت شما را مخدوش می کند. به گفته روانشناسان باید چندین برابر پالس مثبت دریافت کنید، تا بتوانید در آن زمینه قدم بردارید. پس بدون توجه به این گفته ها، اخبارها بالاخص شبکه های اجتماعی که مملو از نکات منفی است و پذیرش اینکه به هر حال واقعیات وجود دارند، در هر سرزمینی مسائل و مصائبی هستند. چنین نیست که در کره زمین مدینه فاضله وجود داشته باشد.
هر کشوری به فراخور وضعیتش مشکلات و معضلاتی دارد. در همین روزها اخباری در مورد کشور ژاپن منتشر شد. ژاپنی که به عنوان یکی از قطب های صنعتی و تکنولوژیک دنیا است. ژاپن اکنون به عنوان یک کشور پسا صنعتی است که به انقلاب صنعتی چهارم ورود کرده است. در گزارشی منتشر شد که مسئولین کشور ژاپن از آمار بالای خودکشی در این کشور اظهار نگرانی کرده اند. یا کشورهای اسکاندیناوی که جزء کشورهایی هستند که از لحاظ تسهیلات و تامین اجتماعی و نوع زندگی همیشه در رده بندی هایی که موسسات مختلف جهانی اعلام می کنند، جزء بهترین کشورها هستند، آمار بالای افسردگی و مصرف قرص های ضدافسردگی وجود دارد. یعنی هر کشوری که شما دست بگذارید، حتی آن کشوری که فکر می کنید که خیلی پیشرفته است، به فراخور شرایطشان آنها هم مسائل و مشکلاتی دارند که با آنها دست و پنجه نرم می کنند. 
ایران نیز مشکلاتی دارد. نکته مهم این است که ما تصمیم گیرنده نیستیم. ما سیاست گذار کلان نیستیم. پس بحث کردن در این مورد فایده ای برای ما ندارد. ما باید در مسیر خودمان باشیم و ببینیم که با این شرایط چطور مسیر خودمان را پیدا کنیم. قطعا هر فردی که بخواهد بیزینس کند، کسب و کاری راه بیندازد. باید تلاش و کوشش کند.
- بیشتر بخوانید: شیشه سکوریت
صحبت هایی که در مورد مثبت اندیشی زده می شوند و حتی افرادی که تبلیغ می کنند که موفقیت را به شما بفروشند که اصطلاحا در دانشگاه ها به آن روانشناسی زرد می گویند. موفقیت خریدنی نیست. موفقیت یک راه حل و فرمول دارد. و آن هم تلاش کردن و استفاده کردن از دانش و مهارت است. شما تلاش و کوشش می کنید، خودتان علم کسب می کنید یا نه از مشاوران آن حوزه استفاده می کنید و مسیرتان را می سازید. و در آن مسیر حرکت می کنید. در واقع ما محکوم به تلاش کردن هستیم. یعنی اگر انسان تلاش نکند، برای او فایده ای ندارد. البته تلاشی که هدفمند باشد. 
شیشه های ساختمانی و اما بحث اصلی که می خواهیم در موردش صحبت کنیم، شیشه های ساختمانی است. البته کارخانه هایی که شیشه های ساختمانی را تولید می کنند. و در قالب محصولات مختلف، کالاهای خود را به بازار ارائه می دهند که بخشی از آنها صادر می شوند. صنعت شیشه، صنعت بزرگی است که مستلزم توجه است چون درآمد بسیار زیادی را به همراه دارد. مواد اولیه شیشه همانطور که می دانید، شیشه از مواد مصنوعی غیر فلزی و غیرآلی به دست می آید. و از سه ماده اصلی آهک، سلیس و کربنات سدیم تشکیل می شود. البته مواد افزودنی های دیگری در کوره ها به هنگام ذوب به این مواد افزوده می شوند که به اشکال مختلف درمی آیند. همانطور که ما در واقعیت به طور مکرر از شیشه استفاده می کنیم، در صنایع مختلف کاربردهای بسیار زیادی دارد از جمله صنعت ساختمان. شیشه های ساختمانی نیز کاربردهای مختلفی دارند که به آنها اشاره خواهیم کرد. 
روش ساخت شیشه روش های متعددی نیز برای ساخت شیشه وجود دارند که معمول ترین و روشی که در ایران نیز استفاده می شود، ذوب کردن مواد اولیه و مخلوط کردن آن در کوره تا خمیر شیشه به دست آید و بتوانند از آن بهره بگیرند. کاربرد شیشه شیشه به دلیل ویژگی ها و زیبایی که ایجاد می کند، از گذشته به عنوان محصولی که در دیزاین به کار می رود، استفاده می شود. امروزه، با پیشرفت علوم و به وجود آمدن سبک های جدید در معماری و طراحی های محتلف ساختمانی، و همچنین طراحی های دکوراسیون داخلی منازل، پاساژها، اماکن عمومی استفاده می شود، کاربرد شیشه در این حوزه بسیار گسترده شده است. تا آن جایی که در صنعت ساختمان شما می توانید ببینید که از شیشه چه استفاده هایی می کنند. از جمله استفاده از شیشه در کف ساختمان یا مکان تجاری، یا در مکان های تفریحی پل های شیشه ای می سازند که شما با قدم گذاشتن روی آن می توانید زیر پای خود را مشاهده کنید و لذت ببرید. دیوارهای شیشه ای که اکنون در دیزاین های جدید ساختمان استفاده می کنند. دکوراسیون داخل منزل مثل حمامی که دیواره هایش کاملا شیشه ای طراحی شده اند. که به طور مکرر در بیزینس ها، کسب و کار و فروشگاه ها، مغازه ها از آن استفاده می کنند. 
نرده های شیشه ای ، شیشه در آشپزخانه، دکوری، ظرف و ظروف لاکچری و عادی و بعضا ظروف بسته بندی که کارخانجات برای بسته بندی رب گوجه و مربا استفاده می کنند و به بازار ارائه می کنند. شیشه های خاص دیگری که برای صنعت دارو استفاده می شوند. شیشه های ضدگلوله، شیشه های تزئینی و صنایع دستی که در ایران استفاده می شوند، تولید می شوند. بالاخص سنتی و دستی که خیلی هم پرطرفدار هستند. یعنی به شکل کاروری سنتی شیشه ها وارد کارگاه می شوند، تولید می شوند و به شکل های زیبایی به رنگ های مختلف تبدیل می شوند. و به بازارهای داخلی و خارجی عرضه می شوند.
انواع شیشه های ساختمانی شیشه های فلوت یا تخت که معمولا ابتدایی ترین حالت شیشه است که با ضخامت های مختلف، از 2 میلیمتر تا 20 میلیمتر تولید می شوند که به بازار عرضه می شوند. شیشه های فلوت نیز بدون موج و خمیدگی هستند که در ساختمان به خصوص پنجره ها کاربرد فراوانی دارند. شیشه های رفلکس که امروزه در بسیاری از خانه ها مخصوصا آپارتمان ها استفاده می شوند. نور خارجی را بازتاب می دهد و سبب کاهش نفوذ نور خورشید به ساختمان می شود. در واقع یک حالت آینه ای دارد که یک زیبایی هم به نمای ساختمان های بزرگ می دهد. شیشه های دوجداره که امروزه در درب ها و پنجره های ساختمان ها استفاده می شود. یک نوع عایق حرارتی و صوتی است. که در مبحث کاهش مصرف انرژی در فضاهای عمومی و شخصی استفاده می شوند. 
شیشه های سکوریت که جزء شیشه های ایمنی محسوب می شوند. شیشه های سکوریت یا میرال که نشکن هستند و زیرمجموعه شیشه های سکوریت به حساب می آیند. شیشه های لمینت یا ضد حریق که در بخاری گازی، شومینه ها، وسایل مربوط به آشپزخانه ظروف پیرکس استفاده می شوند. شیشه های دکوراتیو یا تزئینی و رنگی که در معماری سنتی ایرانی بسیار استفاده می شده است. که زیبایی خاصی به منازل می داد. که امروزه نیز دوباره از این شیشه های تزئینی در اماکن عمومی، پاساژها، پارک ها استفاده می شود. شیشه های اتومبیل که ایران در این زمینه نیز خوب کار کرده است. 
وضعیت تولید شیشه در ایران طبق گزارشاتی که وزارت صمت داده است، تولید انواع شیشه در ایران بین 40 تا 50 هزار مترمربع است. که در یک سال جمعا حدود 550 مترمربع شیشه تولید می شود. و تقریبا 100 درصد مواد اولیه در ایران تهیه می شود. ظرفیتی که برای تولید این محصول در کشور محاسبه می شود، بیشتر از 2 میلیون تن است. و پیش بینی می شود که ایران در چند سال آینده از 3 میلیون تن هم عبور خواهد کرد. سرانه مصرف شیشه در ایران حدود 25 کیلوگرم است. با توجه به 10 کارخانه بزرگ تولید شیشه، اگر تا سال 1404 مجموع تولید شیشه بیشتر از 5/2 میلیون تن برسد، پیش بینی می شود که ایران 1 میلیون تن را بتواند صادر کند. البته بخش اصلی شیشه های استفاده شده در داخل ساختمان، بیشتر از 90% از تولید داخل بهره گرفته شده است. و بخشی که وارد می شود نیز شیشه های خاص با شرایط خاص هستند که از بعضی از کشورها وارد می شوند. 
تاریخچه صنعت شیشه در ایران ایران سومین کشور تولیدکننده شیشه در منطقه غرب آسیا است. و اگر به گذشته شیشه برگردیم جالب است بدانید که تولید شیشه جزء قدیمی ترین صنایع ایران است. در تاریخچه صنعت ایران آمده است که درابتدای قرن یعنی تقریبا سال 1310 هجری خورشیدی، یک نوع آب معدنی از منطقه قفقاز می آمده است که در شیشه بسته بندی می شدند. چون پلاستیک وجود نداشت. بعدها تاجران فکر کردند که چرا آب معدنی که در ایران فراوانی دارد، را وارد کنیم؟ زیرا که مشکل بسته بندی کردن آن بود. بعد از آن کارخانه بطری سازی را در اطراف تهران، حوالی سال 1318 راه اندازی کردند. بعدها متوجه شدند که می توانند این صنعت را توسعه دهند و کارخانه های دیگر را افتتاح کردند که بطری، حباب، چراغ، استکان، لیوان و ... را تولید کنند. سال 1320، قبل از انقلاب، کارخانه به اوج خود می رسد و آهسته آهسته تولید آن شروع می شود و از دهه 30 به بعد کارخانه های مختلفی مانند شیشه سازی قزوین، آبگینه، بطری سازی تولید می شوند و این صنعت برپا می شود. صنعت شیشه سازی صنعت قدیمی در ایران است و تجارب این صنعت در کشور زیاد است. ضمن این نکات، باید به این نکته نیز اشاره کنیم که ایران به دلیل داشتن مزیت تولیدی، جزو بهترین کشورهای تولیدکننده شیشه در جهان است. 
ایران و تولید شیشه وقتی کشوری مزیت تولیدی دارد، قطعا مزیت صادراتی نیز خواهد داشت. مواد اولیه ای که در این زمینه در ایران وجود دارد، مواد باکیفیتی است که با قیمت نسبتا مناسبی هم به دست می آید. انرژی نیز به نسبت ارزش پول در ایران ارزان است. کارگر نیز ارزان است. یعنی بهای تمام شده محصول ما، قیمت پایینی نسبت به دنیا دارد. مخصوصا در شرایط ارز کنونی که ارزش پول ملی ایران پایین است و قطعا صادرات آن نیز صرفه مالی بسیار زیادی دارد. همچنین باید به این نکته نیز اشاره کنیم که ایران در زمینه تکنولوژی هم، نسبتا تکنولوژی روز را دارد و پیشرفته است. و این نیز یک مزیت در این صنعت به شمار می رود. قطب صنعت تولید شیشه ایران پنج شهر اصلی که قطب صنعت تولید شیشه در کشور هستند، شهرهای قزوین، مشهد، یزد، ساوه و مراغه هستند. بخشی از این شیشه ها تبدیل به شیشه های ساختمانی می شوند. 
صادرات شیشه و بلور ایران در صادرات شیشه و بلور، توانسته است ظرفیت خوبی به دست آورد. یعنی ایران توانسته است بیش از 800-700 هزار تن هم صادر کرده است. که شاید رقمی بیش از 200 میلیون دلار ارزآوری داشته است. ولی اکنون این رقم افت کرده است که جلوتر به آن می پردازیم. همچنین در یک نوع شیشه های خاص که به آنها شیشه های 19 میلیمتری گفته می شود، ایران بعد از چین و آمریکا سومین کشور تولیدکننده است. و تقریبا می توان گفت که طبق آمارهای جهانی 4% تا 5% تولید شیشه های جهان در اختیار ایران است. که رقم بسیار خوبی است. وضعیت صادرات شیشه در جهان ابتدا به وضعیت صادرات خود شیشه می پردازیم که در Trademap با کد 70 نمایش داده می شود. شیشه و تمامی زیرمجموعه هایی که قبل تر به آنها اشاره شد. نقشه پراکندگی تولیدکنندگان و صادرکنندگان شیشه را می توانید در اینترنت ببینید. چین با رقم بیش از 17 میلیارد دلار، بزرگترین صادرکننده شیشه در دنیا است که قابل توجه است. میزان Trade آن بیش از 76 میلیارد دلار است. 
تصور کنید ایران در زمان اوج خود که نفت صادر می کرد، شاید نزدیک به 60 میلیارد دلار بود. پس رقم کشور چین بسیار چشمگیر و بزرگ است. بعد از چین آلمان، آمریکا، فرانسه، ژاپن، هنگ کنگ، بلژیک، ایتالیا، لهستان، چک، مکزیک، صادرات بسیار خوبی دارند. همینطور ترکیه که رتبه 17 در صادرات شیشه دارد. و بیشتر از 1 میلیارد دلار صادرات شیشه دارد. به کشورهای همسایه یا آنهایی که نزدیک ایران هستند، باید توجه بیشتری کرد تا متوجه شوید که چرا ایران بعضی از صنایع را فراموش کرده است. و چرا صادرات محصولی که به راحتی تولید می کند، انجام نمی شود و به آن توجه نمی شود. 
وضعیت صادرات شیشه در ایران ایران در صادرات شیشه، رتبه 53 در دنیا دارد و بیش از 95 میلیون دلار در سال 2019 صادرات شیشه داشته است. شاید در نگاه اول رقم چشمگیری باشد ولی با توجه به پتانسیل هایی که ذکر شد، عدد خوبی نیست. چرا؟ چون اولا ایران قبلا بالای 200 میلیون دلار هم صادرات داشته است. اما به دلایل مشکلاتی که در ادامه بحث خواهیم کرد، به عقب برگشته است. دوما ایران ظرفیت زیادی در تولید شیشه دارد. اگر به این زمینه توجه بیشتری شود، قطعا ایران می تواند هم تولید بیشتری داشته باشد و هم رتبه خود را بهبود ببخشد. 
رشد کشورها در زمینه صادرات میزان رشد بین سالهای 2015 تا 2019، یعنی 4 سال اخیر بیشترین رشد را مالزی داشته است. نکته قابل ذکر این است که مجموعا بیش از 40% تولید شیشه دنیا را اروپا در دست دارد و 40% را نیز آسیا تولید می کند. نکته جالب این است که بعضی از کشورهای منطقه آسان مانند مالزی وارد این حوزه شده اند و در همین چند سال مالزی 14% در صادرات شیشه رشد پیدا کرده است. بعد از مالزی، بلژیک 11% و بعد آن کشور هند 9% در این حوزه رشد داشته اند. کشورهای دیگر مانند لهستان حدود 8%، کره جنوبی 6% در صادرات رشد داشته اند. کشور هند، همسایه ایران است و این به این معنی است که وقتی چنین پتانسیل هایی در همسایه های ایران وجود دارد، چنین امکانات و توانمندی در ایران نیز وجود دارد که بتواند خودش را در رتبه های بالای صادراتی در حوزه شیشه قرار بدهد. 
وضعیت واردات شیشه در دنیا بیشترین واردات را با رقم بیش از 8 میلیارد دلار، ایالت متحده دارد. یک سری شیشه های خاص هستند که آمریکا در بعضی از زمینه ها وارد می کند. کشور چین نیز با رقمی نزدیک به 7 میلیارد دلار، یکی از واردات کننده های بزرگ به حساب می آید. کشور چین یکی از بازارهای بسیار مناسب برای ایران به شمار می آید. چون دومین واردکننده است. کشورهای آلمان، فرانسه نیز در زمینه شیشه های خاص واردکننده هستند. مجموع Trade واردات در دنیا بیش از 77 میلیارد دلار است. رقم بسیار چشمگیری است که متاسفانه سهم ایران از این رقم، 100 میلیون دلار هم نیست. ایران زیر 77/1 صادر می کند. 
چه کشورهایی در واردات رشد داشته اند؟ نیجریه 51%، ویتنام 19% و لهستان هم 12% در صادرات شیشه رشد داشته اند. این موضوع به سیاست های کشورها، نوع ساخت و ساز، نوع صنایعی که رشد می دهند، برمی گردد. یکی از روش های صادرات این کالا همین است. یعنی وقتی شما بازار هدف را پیدا می کنید، برنامه های کلان کشورها چه تغییری می کند؟ مثلا کشوری ساخت و ساز زیادی دارد مانند امارات، قطر یا کویت. کشوری که برج سازی زیادی دارد. و با توجه به برنامه ایی که دارند، در حال تقویت زیرساخت های خود هستند. این کشورها می توانند بازار هدف برای ایران باشند. یا کشوری که محصول خاصی تولید می کند و بسته بندی آن شیشه است. 
چیزی که برای بخش خصوصی شرکت ها مهم است این است که بتوانند هزینه ها را کاهش دهند. از هر جایی که بتوانند محصول خوب با قیمت پایین تر به دست آورند، قطعا از آن استقبال می کنند. و این به تکنیک های استفاده شده و معرفی که انجام می دهیم، برمی گردد.این بحث ها در مورد خود شیشه بود. اکنون می خواهیم در مورد شیشه های ساختمانی صحبت کنیم. یکی از شاخه های تولیدات شیشه که کد آن در Trademap، 7016 است. شیشه هایی که به شکل slab، pavin blog، bricks، دایره ای، مربعی هستند و در سازه ها و ساختمان ها استفاده می شوند.