حمل و نقل و ارسال بار یکی از مراحل مهم صادرات کالا به شمار میرود، بنابراین لازم است تاجران و صادرکنندگان با اصطلاحات حمل و نقل بین المللی و انواع روشهای حمل و نقل آشنا باشند. در ادامه به معرفی برخی از اصطلاحات کاربردی در حمل و نقل دریایی میپردازیم و سپس شما را با اصطلاحات حمل و نقل زمینی آشنا میکنیم.
CFR به چه معناست؟
Cost and freight یا به اختصار CFR، یکی از روشهای حمل و نقل دریایی است. بنابراین اگر مشتری اصطلاح CFR را به کار ببرد، به این معناست که میخواهد کالا با کشتی از یکی از پورت های دریایی ایران حمل شود تا به پورت مقصد برسد و قرار نیست کالا از مسیر زمینی به مقصد ارسال شود. در CFR هزینه بیمه با خریدار و هزینه حمل و نقل با فروشنده است و پس از بارگیری، فروشنده دیگر مسئولیتی در مورد کالا ندارد. در اینکوترم ۲۰۰۰ برای اصطلاح Cost and freight از عبارت اختصاری C&F استفاده میشد که در اینکوترم ۲۰۱۰ و ۲۰۲۰ اصطلاح CFR جای آن را گرفت. بنابراین اصطلاح C&F منسوخ شده و نباید از آن استفاده کنید.
آشنایی با اصطلاحات حمل و نقل دریایی
یکی از اصطلاحاتی که در حمل و نقل دریایی مطرح میشود، FI یا Free In است. این اصطلاح که بیشتر در مورد کشتیهای فلهبر و امثال آن کاربرد دارد، به این معناست که مشتری برای بارگیری و تخلیه کالا هزینهای نمیپردازد. Cross stuffing یکی از خدماتی است که اصطلاح FI در آن به کار میرود. فرض کنید قرار است کالا پس از بارگیری در کشور مبدا، به کشور دومی حمل شود و پس از آنکه در کانیتنر بارگیری شد، به مقصد نهایی ارسال شود. در این صورت هزینه حمل و نقل اضافی ربطی به مشتری ندارد، بلکه فروشنده با شرکت حمل و نقلی قرارداد میبندد که که کالا را در کشتی دیگری بارگیری و در مقصد نهایی تخلیه کند. همه هزینهها هم در این قرارداد در نظر گرفته میشود و فروشنده فقط باید کالا را در مبدا به شرکت حمل و نقل تحویل بدهد. در مقابل، اصطلاح FO یا Free Out به این معناست که گیرنده یا مشتری فقط هزینه بارگیری کالا را بر عهده دارد، اما اینکه تخلیه کالا چقدر هزینه میبرد، به او ارتباطی ندارد.
تحویل بار روی عرشه کشتی
اصطلاح Free on board (FOB) یا تحویل روی عرشه کشتی به این معناست که هزینه تمام امور بندری، گمرکی و عملیات مربوطه تا زمانی که کالا روی عرشه کشتی قرار میگیرد، بر عهده صادرکننده کالاست. مشتری هم باید کرایه حمل کشتی و امور بندری، امور گمرکی و هزینههای ترخیص در مقصد را بر عهده بگیرد. در این حالت محاسبه هزینهها برای مشتری راحتتر است و میتواند بهراحتی کرایه حمل را از شرکتهای حمل و نقل بینالمللی بپرسد. وقتی شما بهعنوان صادرکننده FOB را به مشتری اعلام میکنید، او میتوانید هزینه حمل و هزینههای دیگر را محاسبه کند و برای ادامه کار راحتتر تصمیم بگیرد.
آشنایی با اصطلاحات حمل و نقل زمینی
CPT یا Carriage paid to و CIP یا Carriage and Insurance Paid to از اصطلاحات مطرح در حمل و نقل زمینی هستند. Carriage paid to یعنی پرداخت مبلغ حمل تا مقصد معین و اصطلاح CPT به این معناست که فروشنده کالا را از مسیر زمینی برای مشتری ارسال میکند و کرایه حمل آن را نیز میپردازد. در این روش، فروشنده هزینه حمل و نقل را بر عهده میگیرد، اما بیمه با خریدار است. به عبارت دیگر، پس از آنکه کالا از گمرک ایران خارج میشود، هر اتفاقی که بیفتد، ربطی به فروشنده ندارد. [av_notification title='' color='orange' border='dashed' custom_bg='#444444' custom_font='#ffffff' size='large' icon_select='no' icon='ue800' font='entypo-fontello' admin_preview_bg=''] در CIP فروشنده علاوه بر پرداخت هزینه حمل و نقل، کالا را بیمه هم میکند. در واقع تنها تفاوت CPT و CIP همین بیمه کردن کالا توسط فروشنده است. [/av_notification] ترمهای CPT و CIP فقط در حمل و نقل زمینی به کار نمیروند، بلکه قابلیت استفاده در حمل و نقل ریلی و هوایی را هم دارند.
اهمیت یادگیری اصطلاحات حمل و نقل
گاهی تاجران به دلیل ناآشنایی با اصطلاحات حمل و نقل بینالمللی، ترمهای FOB یا CFR را برای تحویل بار در فرودگاه امام خمینی به کار میبرند. در حالی که این دو اصطلاح مربوط به حمل و نقل دریایی است و در حمل و نقل هوایی معنا نمیدهد. در روش حمل و نقل هوایی و همچنین حمل و نقل ریلی باید از ترمهای CPT و CIP استفاده شود. اگر اصطلاحات حمل و نقل در قرارداد به اشتباه ذکر شود، در صورت بروز اختلاف هر دو طرف با مشکل مواجه میشوند. بنابراین لازم است اصطلاحات و روشهای حمل و نقل بینالمللی را یاد بگیرید و با کاربردهای هر کدام آشنا شوید.