صادرات عسل کشورهای حوزه خلیج فارس، ترکیه و چین از جمله متقاضیان دریافت عسل ایرانی هستند و برخی از کشورهای اروپایی نیز با یک واسطه از ایران عسل وارد می کنند. ایران با داشتن شرایط جغرافیایی و آب و هوایی متفاوت یکی از تولیدکنندگان عسل مرغوب در جهان محسوب میشود. تنوع گل و گیاهی کشور عامل تولید عسلهای متنوع و باخاصیت دارویی است.
میزان تولید عسل در کشور را حدود ۸۵ هزار تن که بیش از ۱۰هزار تن عسل از کشور صادر می شود. چین با تولید بیش از ۳۰۵ هزار تن عسل بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده این محصول در جهان است. پس از چین، آمریکا با تولید ۸۲ هزار تن در جایگاه دوم تولید عسل قرار گرفته است. کشور آرژانتین سومین تولیدکننده این محصول است.
- بیشتر بخوانید: عسل
مشکلات صادرات عسل چیست؟
- بی‌توجهی مسئولان به صنعت زنبورداری، نابودی بخش کشاورزی را به همراه دارد.
- قاچاق عسل و ملکه زنبور، قاچاق می تواند تهدید جدی ای برای صنعت زنبورداری ایران باشد.
- برخی افراد سودجو کاهش برداشت عسل در سال های اخیر را ناشی از بی کیفتی ملکه های زنبور عسل می دانند. تا بتوانند از این طریق با واردات و فروش آن بتوانند سود به جیب بزنند.
زنبور عسل، محصولات و فرآورده های متنوعی می تواند تولید کند از جمله: عسل، موم، بره موم، ژل رویال و گرده. در این میان محصول عسل برای ما بیش از هر محصولی شناخته شده است. این در حالی است که چینی ها از هر کدوی زنبور عسل حدود ۱۲ کیلوگرم ژل رویال به دست می آورند که غذای ملکه زنبور عسلاست و هر کیلوگرم آن ۵ میلیون تومان ارزش دارد.
عسل (Honey) در گمرک جهانی با کد تعرفه (HS Code) به شماره ۰۴۰۹ شناخته می شود.
- بیشتر بخوانید: عسل چهار گیاه پت درنیک
وضعیت بازار جهانی
آمار صادرات عسل هدف شناسایی رقبا در بازار جهانی است. 
رقم کل صادرات: ۲,۲۶۲,۳۴۱,۰۰۰ دلار میزان رشد پنج ساله ارزش هر واحد: ۰ درصد میزان رشد یکساله ارزش هر واحد: ۶- درصد میانگین فاصله از کشور وارد کننده: ۵,۹۸۱ KM آمار واردات عسل هدف شناخت متقاضیان و پتانسیل ها در بازار جهانی است. 
رقم کل واردات: ۲,۲۸۱,۴۳۲,۰۰۰ دلار میزان رشد پنج ساله ارزش هر واحد: ۰ درصد میزان رشد یکساله ارزش هر واحد: ۳- درصد میانگین فاصله از کشور
صادر کننده: ۶,۳۲۰ KM
کشور های صادرکننده عسل
چین، نیوزلند، آرژانتین، آلمان و مکزیک پنج کشور اول در صادرات عسل هستند. چین ۱۱ درصد از سهم صادرات عسل در جهان را دارد. سهم نیوزلند و آرژانتین نیز به ترتیب ۱۱ درصد و ۸ درصد در بازار جهانی است. در واردات این محصول آمریکا بیشترین سهم را با ۲۲ درصد دارد. آلمان در واردات نیز سهم زیادی دارد و در واقع عسل را Re Export می کند. این کشور این ماده پر خاصیت را وارد کرده و خود مجدد آن را صادر می کند.
نرخ رشد کشورهای واردکننده عسل
در واردات عسل ایتالیا دارای بیشترین میزان رشد یک ساله و پنج ساله است. ژاپن، اسپانیا و چین در پنج سال اخیر بازار رو به رشد مثبت داشته اند. عربستان و آلمان در یک سال گذشته نیز دارای بازار رو به رشدی می باشند.
عسل طبیعی ماده ای سخت فاسد یا دیر فاسد است به همین دلیل حمل و نقل آن آسان تر است. در بسته بندی این محصول خلاقیت زیادی می توان داشت و می توان علاوه بر تمرکز بر تولید عسل به تولید و طراحی بسته بندی های جدید برای این محصول فکر کرد.
پتانسیل صادراتی عسل
عسل در اروپا دارای پتانسیل بالایی برای صادرات است و تولیدکنندگان این محصول می توانند با بالا بردن کیفیت آن و شناخت ذائقه ی مشتری و توجه به سورتینگ محصول سود و ارز آوری قابل توجه و بسیار خوبی داشته باشند. آلمان، چین، اسپانیا، بلژیک، انگلیس، فرانسه، لهستان دارای ظرفیت خوب و مقاصد صادارتی مناسبی می باشند. عراق، عربستان، قطر، عمان و کویت در آسیا نیز پتانسیل قابل قبولی برای صادرات عسل دارند.
نمودار میزان پتانسیل صادراتی
به جز کشور قطر تمام مقاصد صادراتی ایران در آسیا دارای بازار اشباع شده می باشند و صادرات به آن ها سود دهی خوبی ندارد. در مقابل کشورهای آلمان، چین، اسپانیا، ایتالیا و بلژیک دارای ظرفیت باقیمانده ی مناسبی هستند.
از دیگر مشکلات صادرات عسل عدم شناسایی بازارهای خارجی و خریداران محصول است و عرضه عسل تقلبی و بی کیفیت توسط برخی از فروشندگان که باعث بی اعتباری صادرات عسل شده است. از موارد مهم در تولید عسل با کیفیت و ارگانیک عدم استفاده از دارو در عسل، عدم گرما دیدن عسل، عدم استفاده از تغذیه مصنوعی و عدم تابش مستقیم نور خورشید می باشد.
تولید کنندگان برای اطمینان از کیفیت عسل تولیدی می توانند یک نمونه از عسل خود را به آزمایشگاه های موسسه استاندارد ارسال کنند تا آنالیز کیفیت برای آن ها تهیه گردد و با اطمینان خاطر عسل تولیدی خود را صادر کنند.
بیشترین ظرفیت و پتانسیل صادراتی برای صادرات عسل با توجه به ظرفیت بازار و روابط تجاری آسان را کشورها آلمان، چین و قطر دارا هستند. ایران نزدیکترین ارتباط صادراتی را با عراق دارد. بازار آمریکا بیشترین ظرفیت تقاضا را برای صادرات عسل دارد. آلمان بیشترین تفاوت بین پتانسیل صادرات و صادرات واقعی را از نظر ارزش نشان می دهد، ظرفیت باقیمانده صادرات به ارزش ۶۳۹٫۷ هزار دلار است.
کشور ایران با داشتن شرایط جغرافیایی مناسب و آب و هوای متفاوتی که دارد یکی از تولیدکننده های عسل در جهان محسوب می شود. تنوع گل و گیاهی باعث شده است عسل های متنوع با خاصیت های دارویی در کشور بتوان تولید کرد.
میزان تولید و صادرات عسل در ایران
سالیانه در کشور ما حدود ۸۵ هزار تن عسل تولید می شود. حدود ۱۰ هزار تن از آن صادر می شود. عسل هم مانند بقیه محصولات برای صادرات قوانینی دارد که در همه محصولات تقریبا یکسان است.
چه مراحلی برای صادرات عسل باید انجام گیرد؟
با بازاریابی و برند سازی می توان خود را مطرح کرده تا مشتریان مد نظرتان شما را به عنوان فروشنده، تاجر، تولید کننده عسل بیابند. بعد از برند سازی و بازاریابی فرآیندی طی می شود تا مشتریان از قیمت ها اطلاع پیدا کنند و پول را واریز کنند و معامله انجام گیرد.
بعد از انجام معامله برای ارسال بار چه مراحلی باید طی شود؟
- تعیین هزینه گمرکی
- گرفتن صدور مجوز کالا
- گرفتن تاییدیه بهداشت
- حمل کالا تا گمرک
- گرفتن گواهی نامه بازرسی
- در بعضی مواقع بیمه کردن محصول تا مقصد
این مراحل تقریبا در تمامی محصولات یکسان است که برای صادر کردن لازم است طی شود. عسل یک محصول سخت فاسد می باشد و دیر فاسد می شود حمل و نقل آن بسیار آسان است و زحمت زیادی برای صادر کردن از این بابت ندارد.
کشورهای طرفدار عسل ایرانی
- کشورهای حوزه خلیج فارس
- کشور چین
- کشور ترکیه
- برخی از کشورهای اروپایی که خواهان عسل ایرانی هستند
کشورها چگونه از ایران عسل خریداری می کنند؟
برخی از این کشورها (کشورهای حوزه خلیج فارس، چین، ترکیه، کشورهای اروپایی) به صورت مستقیم عسل را از کشور ایران وارد می کنند و برخی دیگر ازآن ها از طریق واسطه و غیرمستقیم عسل را از ایران خریداری می کنند.
بهترین بازار برای عسل ایران
یکی از مهم ترین مصرف کننده ها و کشور وارد کننده عسل ایران، کشور عراق است که ۵۷ درصد از بازار عسل عراق را در اختیار گرفته است. در یک سال گذشته عراق ۵ میلیون دلار عسل از ایران وارد کرده است. قیمت میانگین هر تن عسل صادراتی به عراق حدود ۶۲۶۰ دلار می باشد.
آمار رشد واردات عسل ایران به کشور عراق
میزان رشد واردات عسل در عراق در سال گذشته تقریبا ۱۱ درصد بوده است و در یک سال اخیر حدود ۲۳ درصد واردات خود را از طریق ایران افزایش داده اند. تاجران ایرانی باید بدانند که این بازار بزرگ (کشور عراق) را از دست ندهند. از ظرفیتی که در حال حاضر وجود دارد به خوبی می توانند استفاده کنند.
