رازیانه، یک گیاه دارویی با طعم شیرین و رایحه ای دل انگیز و آرامش بخش است؛ بوته ی این گیاه بلند قد و پر از برگ و گل های زرد رنگ است که بومی مناطق مدیترانه است.
خواص دانه رازیانه چیست
رازیانه می تواند سبب بهبود سلامت قلب شود، التهابات بدن را کاهش دهد و حتی آثار ضد سرطانی نیز در پی داشته باشد.
طعم پیاز و دانه های گیاه، طعمی شیرین دارد که در انتها کمی تلخی نیز حس می شود؛ اسانس های قوی موجود در دانه ها، سبب شده که به نسبت پیاز رازیانه، عطر و طعمی قوی تر داشته باشد.
از این دانه ها، به عنوان چاشنی و ادویه در غذاها استفده می شود، در آشپزخانه ها، اغلب دانه های سالم و آسیاب شده ی آن موجود است؛ دمنوش رازیانه نیز، یکی از بهترین و لذیذ ترین موارد استفاده از آن است.
علاوه بر کاربردهایی که این گیاه در آشپزی و به عنوان نوشیدنی دارد، خواص سلامتی بسیار زیادی نیز دارا است که متخصصان را ترغیب به انجام پژوهش های متعدد و استفاده از این گیاه در صنعت داروسازی کرده است.
در اینجا برخی از فواید متعدد این گیاه را بررسی می کنیم:
1. رازیانه بسیار مغذی است.
گیاه رازیانه و دانه های آن، سرشار از مواد مغذی و مفید برای بدن هستند؛ گیاه رازیانه، دارای مقادیر بالایی از فیبر، ویتامین، کلسیم، آهن، منیزیم، پتاسیم و منگنز است.
کاری موجود در دانه و پیاز رازیانه، پایین است ولی در مقابل، سرشار از مواد مغذی برای سلامت سلولی و اندام های بدن است که می توان هر روزه آن را با روش های مختلف، در رژیم غذایی خود استفاده کرد و نگران کالری بالا نیز نبود.
پیاز تازه ی رازیانه، یک منبع غنی از ویتامین C است؛ این ویتامین محلول در آب بوده و برای حفظ سیستم ایمنی مفید واقع می شود، همچنین برای ترمیم بافت ها و سنتز کلاژن نیز ضروری به حساب می آید.
این ویتامین، یک آنتی اکسیدان قوی است که می تواند سلول ها و بافت های بدن را از آسیب های اکسیداتیو، محافظت کند و مانع فعالیت مخرب رادیکال های آزاد می شود.
رادیکال های آزاد در نتیجه ی قرار گرفتن بدن در شرایط نامطلوب ایجاد می گردند و سپس اقدام به تخریب سلولی و آسیب به بافت های حیاتی و در نتیجه، ایجاد بیماری های متعدد در بدن می شوند.
آنتی اکسیدان موجود در رازیانه، با این عوامل بیماری زا مقابله کرده و مانع آسیب های متعدد آنها به بدن می شود و در نهایت از بدن در برابر ابتلا به انواع مختلف بیماری، محافظت می کند.
پیاز و دانه های رازیانه، سرشار از مواد معدنی مختلف، به ویژه منگنز هستند که فواید بی نظیر و فراوانی برای بدن دارد؛ از جمله ی این فواید، می توان به فعال شدن آنزیم، متابولیسم، حفاظت سلولی، رشد استخوان، تنظیم قند خون و بهبود زخم ها اشاره کرد.
پتاسیم، منیزیم و کلسیم موجود در رازیانه، از مهم ترین مواد معدنی هستند که می توانند برای سلامت استخوان ها مهم و ضروری باشند.
مهم ترین و چشمگیر ترین خاصیت رازیانه، وجود آنتی اکسیدان های قوی در آن، و ترکیبات فعال موجود در آن است که سبب شده اند که رازیانه تبدیل به یک غول سلامتی شود.
طبق بررسی های انجام شده توسط محققین، مشخص شده که اسانس رازیانه، دارای 87 ترکیب قوی و نیرومند است که از آن میان می توان به آنتی اکسیدان های پلی فنل رزمارینیک اسید، اسید کلروژنیک، کورستین و آپیژنین اشاره کرد.
آنتی اکسیدان پلی فنول اثرات قدرتمندی بر سلامت بدن دارد و دارای خواص ضد التهابی فوق العاده قوی است؛ که می تواند مانع بسیاری از بیماری ها که التهاب، عامل تسریع در روند آنها شده، بشود.
تحقیقات صورت گرفته در مورد اثرات آنتی اکسیدان بر بدن، نشان می دهد افرادی که رژیم های غذایی سرشار از آنتی اکسیدان دارند، کمتر از افراد در معرض بیماری هایی نظیر مشکلات قلبی، چاقی، سرطان، بیماری های عصبی و دیابت نوع ۲ هستند.
علاوه بر خواص آنتی اکسیدانی که در رازیانه موجود است، دانشمندان 28 ترکیب دیگر را نیز در این گیاه کشف کرده اند که می تواند به رازیانه خواص ضد سرطانی، ضد میکروبی، ضد ویروسی و ضد التهابی بدهد.
این ترکیبات شامل آنتول، فنچون، متیل چاویکول و لیمونن و غیره است که کشف اینها، علاوه بر خواص قبلی رازیانه، نشان دهنده قدرت فوق العاده این گیاه برای حفظ سلامتی بدن است.
ترکیب لیمونن موجود در این گیاه، به طور خاص با رادیکال های آزاد مقابله کرده و از بدن در برابر آسیب های ناشی از بیماری های مزمن نیز محافظت می کند؛ همانطور که مشاهده می شود، لیمونن دارای خواص آنتی اکسیدانی است.
دمنوش رازیانه یا ادویه ی آن، علاوه بر ارائه ی عطر و طعمی لذت بخش، می تواند به کاهش اشتها نیز کمک کند.
یک پژوهش انجام شده روی زنان، نشان داد که مصرف دمنوش رازیانه قبل از غذا، می تواند به میزان قابل توجهی، احساس سیری و سپس مصرف کمتر غذا را در افراد ایجاد کند؛ تاثیر رازیانه بسیار بیشتر از داروهای کاهش اشتها عمل کرد.
دانشمندان معتقدند که خاصیت ضد اشتهای رازیانه، مربوط به یکی از ترکیبات موجود در آن، به نام آنتول است که تاثیر فوق العاده ای می تواند بر کاهش اشتها داشته باشد.
مطالعه ای دیگر در همین زمینه نشان داد که مصرف روزانه 300 میلی گرم از عصاره رازیانه، می تواند در 12 هفته، آثار قابل توجه کاهش وزن داشته باشد.
مطالعات زیادی درباره ی رازیانه و تاثیر آن بر اشتها و کاهش وزن انجام گرفته است؛ ولی دانشمندان معتقدند که مطالعات بیشتری برای درک کامل این خواص مورد نیاز است.
استفاده از این گیاه در غذا و مصرف آن به صورت دمنوش و دیگر اشکال استفاده ی آن، می تواند کلسترول خون را کاهش داده علاوه بر حفظ سلامت قلب، به کاهش علائم بیماری های قلب و عروق نیز کمک کند.
طبق بررسی و جمع بندی که روی 22 پژوهش انجام شد، مشخص شد که فیبر برای بهبود سلامت قلب، بسیار مفید است.
پژوهش ها حاکی از آن است که افزایش فیبر موجود در رژیم غذایی، با کاهش خطر بیماری های قلبی، رابطه ای مستقیم دارد؛ دانشمندان معتقدند که با اضافه کردن هر 7 گرم فیبر به رژیم غذایی، می توان تا 9 در صد، خطر ابتلا به بیماری قلب را کاهش داد.
علاوه بر تاثیر فیبر بر کلسترول و در نهایت حفظ سلامت قلب، رازیانه به کمک ترکیبات دیگری نظیر منیزیم، پتاسیم و کلسیم، در حفظ و ارتقاء سلامت این عضو حیاتی بدن، نقش مهم و موثری را ایفا می کند.
آزمایشات متعدد، نوع تاثیر ترکیب پتاسیم بر قلب را مشخص کرده است؛ طبق این پژوهش ها و بررسی ها، وجود میزان بالای پتاسیم در تغذیه ی روزانه، می تواند فشار خون را کاهش داده و در نتیجه، یک عامل بسیار پر خطر برای قلب را خنثی کند.
5. رازیانه می تواند عامل بازدارنده و بهبود بخش در سرطان باشد.
وجود مجموعه ی گشترده و قدرتمند ترکیبات و خواص در گیاه رازیانه، سبب شده است که این گیاه، در برابر بسیاری از بیماری های مزمن و مخصوصا سرطان ها، قوی و موثر واقع شود.
گفتنی است، ترکیباتی نظیر آنتول، می تواند دارای این خصوصیات باشد و به بدن در مواجهه با بیماری های مختلف و البته سرطان، کمک کند.
آنتول می تواند رشد سلول های سرطانی را در لوله ی آزمایش سرکوب کرده و همچنین می تواند خاصیت آپوپتوز یا مرگ برنامه ریزی شده را در مواجهه با سلول های سرطانی داشته باشد و سبب مرگ سلول های سرطانی سینه شود.
همچنین آزمایشات دیگری که در لوله ی آزمایش انجام شده، نشان از آن دارد که رازیانه از گسترش و رشد سلول های سرطانی سینه نیز جلوگیری می کند.
این آزمایشات در فاز حیوانی نیز انجام پذیرفته و نتایج مشابه با آزمایشات لوله آزمایش داشته است و مشخص شده که در سرطان کبد و سینه، می توان از این گیاه بهره برد.
این آزمایشات بسیار امید بخش است، ولی قطعا انجام آزمایشات در فاز انسانی است که می تواند به ما نتایج قطعی از تاثیر این گیاه بر سرطان بدهد.
6. رازیانه در کیفیت و کمیت شیر مادران تاثیرگذار است.
اصطلاحی درمورد رازیانه وجود دارد که به دلیل تاثیر این گیاه بر شیر مادر، به آن اطلاق شده است؛ گفته می شود رازیانه خواص کهکشانی دارد، چون می تواند سبب افزایش ترشح شیر مادر شود.
در ترکیب آنتول، موادی مانند دیانتول و فوتوآنتول وجود دارد که می توانند سبب افزایش شیر مادر شده و این خواص کهکشانی را برای رازیانه قائل شوند.
همچنین گفته می شود که احتمال دارد رازیانه با افزایش تولید هورمون پرولاکتین در خون، سبب افزایش ترشح شیر می شود؛ پرولاکتین، هورمون ترشح کننده ی شیر محسوب می شود و به بدن فرمان تولید شیر می دهد.
البته، به دلیل برخی عوارض دیده شده در این موضوع، بهتر است قبل از استفاده از این گیاه برای افزایش ترشح شیر، حتما با پزشک، مشورت صورت گیرد.
فوایدی که در بالا ذکر شد، مهم ترین فواید رازیانه بودند، اما به همین جا ختم نمی شود و دانشمندان خواص دیگری را نیز برای این گیاه، قائل هستند.
رازیانه دارای خواص ضد باکتریایی است؛ مطالعات فراوانی از تاثیر عصاره رازیانه بر رشد و تکثیر باکتری ها وجود دارد.
طبق این آزمایشات و بررسی ها، مشخص شده که رازیانه مانع از رشد باکتری ها و مخمرهای مضر در بدن می شود؛ از جمله مخمرهای مورد آزمایش می توان به این موارد اشاره کرد: اشریشیا کلی، استافیلوکوکوس اورئوس و کاندیدا آلبیکنس.
همچنین گفته شده که رازیانه می تواند التهاب را کاهش دهد؛ وجود آنتی اکسیدان های موجود در گیاه رازیانه، سبب چنین خاصیت فوق العاده ای در این گیاه شده اند.
ویتامین C و کورستین با خاصیت آنتی اکسیدانی بسیار قوی که دارند، می توانند چنین امکانی را به رازیانه بدهند که التهاب و سطوح نشانگرهای آن را به طور محسوس، کاهش دهد.
از دیگر خواص رازیانه، می توان به تاثیر آن بر سلامت روان اشاره کرد؛ مطالعات مختلف حیوانی که در این زمینه صورت گرفته است، نشان از این دارد که رازیانه می تواند از کاهش حافظه بر اثر افزایش سن، جلوگیری کند.
بنابراین، آلزایمر، می تواند یکی از بیماری هایی باشد که رازیانه نقش مهمی در رفع آن ایفا کند؛ البته پس از انجام مطالعات بیشتر، می توان با قطعیت در این باره سخن گفت.
همچنین گفته شده است که رازیانه می تواند علائم مربوط به یائسگی را تسکین دهد؛ برخلاف تصوری که از یائسگی در جامعه وجود دارد، باید گفت که یائسگی می تواند زندگی عادی زنان میانسال را تحت تاثیر قرار داره و سبب تنش های روانی در آنها شود.
مضرات دانه رازیانه
مطالعات نشان می دهد که رازیانه عملکرد و رضایت جنسی را در زنان یائسه بهبود می بخشد؛ و همچنین عوارض این اختلال، از جمله گرگرفتگی، خارش واژن، خشکی، درد هنگام رابطه جنسی را کاهش می دهد.
همچنین می تواند اختلالات خواب در این افراد را نیز بهبود ببخشد.
البته در نظر داشته باشیم که این آزمایشات در شرایطی انجام شده است که افراد موظف بودند دزهای بالایی از این گیاه را برای طول درمان، مصرف کنند؛ در نتیجه، با مقدار مصرف کم، احتمال دارد به تمام این نتایج، دست پیدا نکنید.
رازیانه از جمله گیاهان بی خطر محسوب می شود که می تواند علاوه بر بهبود بیماری، مشکل دیگری برای بدن ایجاد نکند؛ ولی شرایط خاصی برای استفاده از آن در
برخی افراد وجود دارد که بهتر است بدانید:
رازیانه به دلیل تاثیری که بر هورمون استروژن دارد، نباید توسط زنان باردار استفاده شود؛ چون ممکن است سبب آسیب به جنین یا ایجاد مشکل در روند بارداری شود.
مصرف دوزهای بالای این داروی گیاهی، در کنار برخی داروهای هورمونی نیز توصیه نمی شود.
افزودن این دانه گیاهی به رژیم غذایی شما، می تواند سبب بهبود در سلامت قلبتان شود، همچنین التهابات را کاهش داده و حتی آثار ضد سرطانی به دنبال داشته باشد.
می توان از این گیاه، به عنوان یک دمنوش آرامش بخش قبل از خواب بهره برد، یا از طعم و عطر دلنشین آن در غذاهای مختلف استفاده کرد.
چنانچه مایل به تهیه این دانه ارزشمند و افزودن آن به سبد خرید خانوار خود هستید، می توانید از کمک مشاوران مجموعه ما بهره برده و خریدی عالی را تجربه کنید.