|
نجات اقتصادی با تجارت مردمی |
فروش ارز صادراتی
صادر کننده یک جنسی را می فروشد و در ازای آن ارز خارجی دریافت می کند که در حساب خارجی اش می باشد، حالا چون تحریم است این ارز را به بانک های داخلی و بانک مرکزی تحویل نمی دهد و به جای آن در آن حساب خارجی اش نگهداری می کند چون اگر یک نقل و انتقالی به سمت بانک مرکزی یا بانک های کشور خودمان بدهد آن وقت احتمال بلوکه شدن پول و در واقع مسدود شدن آن زیاد می شود و دیگر ما نمی توانیم آن پول را خرج کنیم و مثل این است که از چرخه خارج شده است.
همانطور که ما می شنویم مثلا اینقدر دلار ما در عراق، کره، ژاپن و کشورهای دیگر بلوکه شده است و این ها همان پول هایی هستند که به علت تحریم مسدود شدند و ما به آنها دسترسی نداریم.
بانک مرکزی از صادر کننده در سامانه نیما اینطور تقاضا می کند و می گوید شما ۹۵ درصد هر ارزی که دریافت کردید به خاطر صادراتی که انجام دادید را باید به یک شماره حساب واریز کنید، این شماره حساب را یک صرافی به شما اعلام می کند.
دریافت شماره حساب از صرافی
در سامانه نیما علاوه بر وارد کننده و صادر کننده که ارکان اصلی بازار هستند یک پل هم بین این دو است که باعث می شود این ها بتوانند با هم معامله کنند و آن صرافی است، پس صرافی به شما یک شماره حساب اعلام می کند، خود صرافی شماره حساب را از وارد کننده گرفته است.
واریز پول در حساب شخص خارجی
پس در سامانه نیما یک وارد کننده، مدارک جنسی که می خواهد وارد کند را به بانک عاملش (بانکی که آنجا حساب دارد) داده است، آن بانک هم به بانک مرکزی فرستاده است و بانک مرکزی تایید کرده است و گفته است که این شخص می تواند این اجناس را وارد کند، مبلغ ارزی هم که می خواهد درست است، حالا این مبلغ ارزی که تایید شد را آن وارد کننده در سامانه نیما از یک صرافی می خواهد، میگوید من اینقدر دلار پول به حساب مثلاً آقای فلانی در مثلا انگلیس می خواهم.
حالا صرافی که خودش پول ندارد، دنبال صادر کننده می رود، صادر کننده ای که وظیفه دارد ارزی که از صادرات به دست آورده است را به داخل کشور برگرداند ولی فیزیکش را لازم نیست برگرداند، به بانک مرکزی تعهد می کند که هر حسابی که شما از طریق سامانه نیما و صرافی به من اعلام کنید من به آن حساب پول واریز می کنم، صرافی در سامانه نیما صادر کننده ای پیدا می کند و می گوید شما فلان مبلغ تعهد دارید پس بیایید تعهد خودتان را به این شماره حساب واریز کنید، این اتفاق که می افتد هم وارد کننده به آن چیزی که می خواهد می رسد و هم صادر کننده ارزی که باید برگرداند را بر می گرداند، هم صرافی که این وسط به عنوان پل و واسط دارد عمل می کند به سود و کارمزدی که دلش می خواهد می رسد.
پس بانک مرکزی ناظر همه این ها است، صرافی از صادر کننده خریداری می کند و به وارد کننده می فروشد و کارمزدش را می گیرد، صادر کننده در سامانه نیما رفع تعهد ارزی می کند که بتواند به فعالیت بازرگانی اش ادامه دهد که اگر این کار را نکند بانک مرکزی جلوی فعالیتش را می گیرد و کارت بازرگانی اش را باطل می کند و دیگر نمی تواند در داخل کشور فعالیت کند و در نهایت بانک مرکزی دارد به همه این امور نظارت می کند که مشکلی در تامین کالا و ارز به وجود نیاید.
پس بدون اینکه ارزی وارد کشور شود، دقیقاً ما کاری که می خواهیم کنیم انجام می شود، یعنی ما با ارزی که حاصل از صادرات است از طریق سامانه نیما واردات انجام می دهیم، صرافی ها مثل اتاق تسویه عمل می کنند یعنی از یکی می خرند و به دیگری می فروشند و این وسط فقط کارمزد می گیرند.
سامانه سنا و سامانه جامع تجارت
صادر کننده وارد سامانه جامع تجارت می شود، صرافی ها هم به سامانه سنا وصل هستند، سامانه سنا یک سامانه نظارت ارزی است که بانک مرکزی آن را ایجاد کرده است، این دو تا سامانه جامع تجارت و سنا به هم لینک هستند و لینکشان به اسم سامانه نیما اتفاق می افتد.
پس وقتی ما می گوییم صادر کننده پیشنهاد فروش ارزش را در سامانه نیما قرار می دهد منظورمان این است که پیشنهاد فروش ارزش را در سامانه جامع تجارت قرار می دهد، از آن طرف وقتی می گوییم صرافی درخواست خریدش را به سامانه نیما ارسال می کند یعنی منظورمان این است که صرافی در سامانه سنا دارد درخواست خریدش را اعلام می کند.
اعلام پیشنهاد فروش در سامانه نیما
صادر کننده یک پیشنهاد فروش می دهد و می گوید من تعهد ارزی دارم و به هر حال باید تعهد ارزی اش را رفع کند، مثلاً ۹۵ هزار دلار تعهد ارزی دارد و الان می خواهد ۲۰ هزار دلار آن را بفروشد، تا ۶ ماه فرصت دارد که کل ۹۵ هزار دلار را در سامانه نیما به فروش برساند ولی فعلا می خواهد ۲۰ هزار دلار آن را به فروش برساند.
پس در سامانه نیما یک پیشنهاد فروش می گذارد، این پیشنهاد فروش حاوی مقدار قابل فروش ارز است، می گوید من ۲۰ هزار دلار دارم، نرخ ارز حدود و رنجش کاملاً مشخص است چون سامانه نظارت دارد، بازار اینطوری نیست که شما هر قیمتی که دلتان خواست بگذارید، بعد کشور و بانک اعلام می کند و می گوید این ۲۰ هزار دلار من که می خواهم در سامانه نیما بفروشم مثلاً در یوکو بانک کشور هند است.
می گوید پول من اینجا است و اینکه چه ارزی می خواهد بفروشد را هم وارد می کند، مثلا اگر یورو باشد می نویسد یورو، اگر دلار باشد می نویسد دلار، درهم باشد می نویسد درهم، این را در واقع به سامانه نیما ارسال می کند، از آن طرف صرافی ها وارد سامانه نیما می شوند و می بینند یک صادر کننده یک پیشنهاد فروش گذاشته است، مثلاً ۲۰ هزار یورو، که این یورو هم در حساب یک بانک خارجی در اسپانیا است، این ها برای اینکه از این صادر کننده خرید کنند می آیند به او درخواست خرید می دهند.
به او می گویند من 1000 دلار از این ۲۰ هزار دلار را می خواهم، این صرافی می گوید من 1000 یورو شما را به آن نرخی که خودتان گفتید خریداری می کنم و اطلاعات حساب مقصدش را برای صادر کننده می فرستد و می گوید می خواهم به این حساب در مثلاً ترکیه به اسم آقای فلانی واریز کنید، این اطلاعات حساب مقصد همان حسابی است که وارد کننده به صرافی داده و گفته است که من می خواهم اینقدر دلار به این حساب واریز کنید، صرافی هم همان را به صادر کننده اعلام می کند.
صرافی های مختلفی می آیند درخواست خرید می دهند، هر کدام مقدار ارزی که می خواهند و حساب مقصدشان را اعلام می کنند، این ها در واقع درخواستشان دست صادر کننده می رسد.
صدور حواله بعد یا قبل از دریافت ریال
دو حالت دارد یا صادر کننده پروانه را بعد از دریافت ریال می زند یا حواله را قبل از دریافت ریال می زند، یعنی صادر کننده می آید با یک صرافی توافق می کند و می گوید من ۲۰ هزار یورو را می خواهم به صرافی شماره یک بفروشم.
به صرافی یک می گوید من می خواهم این مبلغ را به شما بفروشم، شماره حسابش را هم می دهد ولی می گوید من حواله شما یا پولی که می خواهید به حساب یک نفر دیگری در ترکیه بزنید را الان نمی زنم بلکه زمانی این کار را انجام می دهم که اول شما ریال ارزی که می خواهید از من خریداری کنید را به حساب من در ایران واریز کنید.
مثلا من به عنوان صادر کننده یک حساب به اسم خودم در بانک پارسیان دارم، شماره شبای حسابم را به صرافی شماره یک می دهم و می گویم اول شما کل مبلغ این ۲۰ هزار یورویی که می خواهید خریداری کنید را برای من واریز کنید، وقتی که به حسابم وارد شد آن وقت من برای شما به آن حسابی که می خواهید حواله می زنم.
این یک روش می شود، که مرسوم تر است و اکثراً این طوری عمل می کنند، صادر کننده اول ریالش را دریافت می کند و بعد حواله را می زند و بعد صرافی چک می کند که آیا پولی که به حسابی که گفته نشسته است یا نه، وقتی که نشست، یک تاییدیه می زند و معامله ختم می شود.
در روش دوم صدور حواله قبل از دریافت وجه ریال است، این طور است که صادر کننده می گوید من اول برای شما با آن حسابی که می خواهید یورو را واریز می کنم بعد که شما مطمئن شدید به حساب آقای فلانی در ترکیه نشست آن وقت شما ریال من را پرداخت کنید، این خیلی متداول نیست و معمولاً این طوری انجام نمی شود.
دریافت شماره حساب از صرافی
در سامانه نیما علاوه بر وارد کننده و صادر کننده که ارکان اصلی بازار هستند یک پل هم بین این دو است که باعث می شود این ها بتوانند با هم معامله کنند و آن صرافی است، پس صرافی به شما یک شماره حساب اعلام می کند، خود صرافی شماره حساب را از وارد کننده گرفته است.
واریز پول در حساب شخص خارجی
پس در سامانه نیما یک وارد کننده، مدارک جنسی که می خواهد وارد کند را به بانک عاملش (بانکی که آنجا حساب دارد) داده است، آن بانک هم به بانک مرکزی فرستاده است و بانک مرکزی تایید کرده است و گفته است که این شخص می تواند این اجناس را وارد کند، مبلغ ارزی هم که می خواهد درست است، حالا این مبلغ ارزی که تایید شد را آن وارد کننده در سامانه نیما از یک صرافی می خواهد، میگوید من اینقدر دلار پول به حساب مثلاً آقای فلانی در مثلا انگلیس می خواهم.
حالا صرافی که خودش پول ندارد، دنبال صادر کننده می رود، صادر کننده ای که وظیفه دارد ارزی که از صادرات به دست آورده است را به داخل کشور برگرداند ولی فیزیکش را لازم نیست برگرداند، به بانک مرکزی تعهد می کند که هر حسابی که شما از طریق سامانه نیما و صرافی به من اعلام کنید من به آن حساب پول واریز می کنم، صرافی در سامانه نیما صادر کننده ای پیدا می کند و می گوید شما فلان مبلغ تعهد دارید پس بیایید تعهد خودتان را به این شماره حساب واریز کنید، این اتفاق که می افتد هم وارد کننده به آن چیزی که می خواهد می رسد و هم صادر کننده ارزی که باید برگرداند را بر می گرداند، هم صرافی که این وسط به عنوان پل و واسط دارد عمل می کند به سود و کارمزدی که دلش می خواهد می رسد.
پس بانک مرکزی ناظر همه این ها است، صرافی از صادر کننده خریداری می کند و به وارد کننده می فروشد و کارمزدش را می گیرد، صادر کننده در سامانه نیما رفع تعهد ارزی می کند که بتواند به فعالیت بازرگانی اش ادامه دهد که اگر این کار را نکند بانک مرکزی جلوی فعالیتش را می گیرد و کارت بازرگانی اش را باطل می کند و دیگر نمی تواند در داخل کشور فعالیت کند و در نهایت بانک مرکزی دارد به همه این امور نظارت می کند که مشکلی در تامین کالا و ارز به وجود نیاید.
پس بدون اینکه ارزی وارد کشور شود، دقیقاً ما کاری که می خواهیم کنیم انجام می شود، یعنی ما با ارزی که حاصل از صادرات است از طریق سامانه نیما واردات انجام می دهیم، صرافی ها مثل اتاق تسویه عمل می کنند یعنی از یکی می خرند و به دیگری می فروشند و این وسط فقط کارمزد می گیرند.
سامانه سنا و سامانه جامع تجارت
صادر کننده وارد سامانه جامع تجارت می شود، صرافی ها هم به سامانه سنا وصل هستند، سامانه سنا یک سامانه نظارت ارزی است که بانک مرکزی آن را ایجاد کرده است، این دو تا سامانه جامع تجارت و سنا به هم لینک هستند و لینکشان به اسم سامانه نیما اتفاق می افتد.
پس وقتی ما می گوییم صادر کننده پیشنهاد فروش ارزش را در سامانه نیما قرار می دهد منظورمان این است که پیشنهاد فروش ارزش را در سامانه جامع تجارت قرار می دهد، از آن طرف وقتی می گوییم صرافی درخواست خریدش را به سامانه نیما ارسال می کند یعنی منظورمان این است که صرافی در سامانه سنا دارد درخواست خریدش را اعلام می کند.
اعلام پیشنهاد فروش در سامانه نیما
صادر کننده یک پیشنهاد فروش می دهد و می گوید من تعهد ارزی دارم و به هر حال باید تعهد ارزی اش را رفع کند، مثلاً ۹۵ هزار دلار تعهد ارزی دارد و الان می خواهد ۲۰ هزار دلار آن را بفروشد، تا ۶ ماه فرصت دارد که کل ۹۵ هزار دلار را در سامانه نیما به فروش برساند ولی فعلا می خواهد ۲۰ هزار دلار آن را به فروش برساند.
پس در سامانه نیما یک پیشنهاد فروش می گذارد، این پیشنهاد فروش حاوی مقدار قابل فروش ارز است، می گوید من ۲۰ هزار دلار دارم، نرخ ارز حدود و رنجش کاملاً مشخص است چون سامانه نظارت دارد، بازار اینطوری نیست که شما هر قیمتی که دلتان خواست بگذارید، بعد کشور و بانک اعلام می کند و می گوید این ۲۰ هزار دلار من که می خواهم در سامانه نیما بفروشم مثلاً در یوکو بانک کشور هند است.
می گوید پول من اینجا است و اینکه چه ارزی می خواهد بفروشد را هم وارد می کند، مثلا اگر یورو باشد می نویسد یورو، اگر دلار باشد می نویسد دلار، درهم باشد می نویسد درهم، این را در واقع به سامانه نیما ارسال می کند، از آن طرف صرافی ها وارد سامانه نیما می شوند و می بینند یک صادر کننده یک پیشنهاد فروش گذاشته است، مثلاً ۲۰ هزار یورو، که این یورو هم در حساب یک بانک خارجی در اسپانیا است، این ها برای اینکه از این صادر کننده خرید کنند می آیند به او درخواست خرید می دهند.
به او می گویند من 1000 دلار از این ۲۰ هزار دلار را می خواهم، این صرافی می گوید من 1000 یورو شما را به آن نرخی که خودتان گفتید خریداری می کنم و اطلاعات حساب مقصدش را برای صادر کننده می فرستد و می گوید می خواهم به این حساب در مثلاً ترکیه به اسم آقای فلانی واریز کنید، این اطلاعات حساب مقصد همان حسابی است که وارد کننده به صرافی داده و گفته است که من می خواهم اینقدر دلار به این حساب واریز کنید، صرافی هم همان را به صادر کننده اعلام می کند.
صرافی های مختلفی می آیند درخواست خرید می دهند، هر کدام مقدار ارزی که می خواهند و حساب مقصدشان را اعلام می کنند، این ها در واقع درخواستشان دست صادر کننده می رسد.
صدور حواله بعد یا قبل از دریافت ریال
دو حالت دارد یا صادر کننده پروانه را بعد از دریافت ریال می زند یا حواله را قبل از دریافت ریال می زند، یعنی صادر کننده می آید با یک صرافی توافق می کند و می گوید من ۲۰ هزار یورو را می خواهم به صرافی شماره یک بفروشم.
به صرافی یک می گوید من می خواهم این مبلغ را به شما بفروشم، شماره حسابش را هم می دهد ولی می گوید من حواله شما یا پولی که می خواهید به حساب یک نفر دیگری در ترکیه بزنید را الان نمی زنم بلکه زمانی این کار را انجام می دهم که اول شما ریال ارزی که می خواهید از من خریداری کنید را به حساب من در ایران واریز کنید.
مثلا من به عنوان صادر کننده یک حساب به اسم خودم در بانک پارسیان دارم، شماره شبای حسابم را به صرافی شماره یک می دهم و می گویم اول شما کل مبلغ این ۲۰ هزار یورویی که می خواهید خریداری کنید را برای من واریز کنید، وقتی که به حسابم وارد شد آن وقت من برای شما به آن حسابی که می خواهید حواله می زنم.
این یک روش می شود، که مرسوم تر است و اکثراً این طوری عمل می کنند، صادر کننده اول ریالش را دریافت می کند و بعد حواله را می زند و بعد صرافی چک می کند که آیا پولی که به حسابی که گفته نشسته است یا نه، وقتی که نشست، یک تاییدیه می زند و معامله ختم می شود.
در روش دوم صدور حواله قبل از دریافت وجه ریال است، این طور است که صادر کننده می گوید من اول برای شما با آن حسابی که می خواهید یورو را واریز می کنم بعد که شما مطمئن شدید به حساب آقای فلانی در ترکیه نشست آن وقت شما ریال من را پرداخت کنید، این خیلی متداول نیست و معمولاً این طوری انجام نمی شود.