وقتی صحبت از تجارت در سطح بین‌المللی می‌شود، یعنی طرف مقابل ما که خریدار هست در کشوری دور از کشور زندگی می کند، ارتباطات حضوری مان قطع و شرایطش برای یک دیدار حضوری فراهم نیست. پس اینجا باید بتوانیم تمامی پارامترهای اعتمادسازی را رعایت کنیم تا خیلی راحت از مشتری پول بگیریم و به او این اطمینان را بدهیم که محصولی که می‌خواهد را حتماً به دستش می رسانیم.
حمل و نقل بار
یکی از بخش‌هایی که ما باید حتماً در آن اعتماد را کامل رعایت کنیم و به مشتری این اطمینان خاطر را بدهیم که بار برایش ارسال می شود، بخش حمل و نقل است. در بخش حمل و نقل موارد مختلفی مثل تخصص در حمل و نقل، اشراف بر موضوعاتی مربوط به مواردی که اطمینان خریدار را حاصل می کند که واقعاً بار تحویل این شرکت حمل و نقل داده شده است، خیلی حائز اهمیت می باشد.
بارنامه های مربوط به ارسال دریایی
یکی از بخش‌هایی که این اطمینان را به خریدار می دهد که واقعاً بار از سمت ما ارسال شد بحث بارنامه و قسمت باربری هست.
در واقع بارنامه یک رسید و سندی است که ما به واسطه آن می‌توانیم این اطلاعات را به مشتری بدهیم که بار را تحویل باربری و شرکت حمل و نقل داده ایم و خیلی راحت میتواند از طریق آن رسیدگی کند و بارش را در کشور مقصد با توجه به شرایطی که شرکت حمل و نقل می گوید تحویل بگیرد.
پارامترهایی که یک بارنامه دریایی باید داشته باشد
این رسید باربری موارد مختلف را می تواند در بر بگیرد و کلیات آن نوع کالا، کمیت آن و مقصد را مشخص می کند و شرایط حمل و نقل را برای مشتری تعیین می کند که بر اساس این ۴ پارامتر کلی می تواند خیلی راحت بارش را پیگیری کند و تحویل بگیرد.
اما علاوه بر این چهار مورد کلی یک بار نامه‌ای که از طریق دریایی قرار است بار آن ارسال شود یکسری پارامترهای اصلی دارد که حتماً باید در آن وجود داشته باشد وگرنه پیگیری بار برای مشتری سخت می شود و از طرفی چون اشل کار ما صادراتی هست رسمیت کار ما را پایین می آورد. در مباحث حمل و نقل بین المللی پارامترهایی که یک بارنامه دریایی باید داشته باشد را مرور می‌کنیم. اولین موردی که باید در یک بارنامه دریایی کاملاً به آن اشاره شود نام و آدرس گیرنده و فرستنده است. فروشنده که فرستنده کالا و مشتری که گیرنده هست باید اسم، آدرس و اطلاعات تماسشان کامل در بارنامه ذکر شود. این موارد برای پیگیری جزئیات مربوط به ارسال از سمت شرکت حمل و نقل الزامی است و حتماً باید در بارنامه لحاظ شود.
مورد بعد دستورالعمل هایی است که شرکت حمل و نقل تعیین میکند. ممکن است یک سری شرایط برای ارسال بار یا ذخیره سازی آن محصول در کشتی تعیین کند یا مثلاً بگوید من به این شکل بار را ارسال می‌کنم در چنین فضایی کار را انجام می دهم که همه این ها توسط شرکت حمل و نقل در قالب یک دستورالعمل برای ما مشخص می‌شود.
در بارنامه هم قطعاً باید ذکر شود. مورد بعدی تاریخ تحویل بار به شرکت حمل و نقل است. مثلا امروز قرار است من با را تحویل شرکت حمل و نقل و کشتی بدهم تا برایم ارسال کند. تاریخ امروز که من تحویل دادم حتماً باید در بارنامه ذکر شود. حتی برای بحث اطمینان ساعتش را هم روی بارنامه درج می کنم. یعنی همان لحظه که با را تحویل گرفتم و رسید صادر شد تاریخ و ساعت همان لحظه و همان روز در بارنامه ثبت می شود تا خیال مشتری از بابت اینکه بار واقعا تحویل شرکت حمل و نقل داده شد، راحت باشد.
موارد دیگری مثل قسمت توضیحات نیز وجود دارد که این بیشتر برای کشتی نوردان کاربرد دارد. یعنی آن کشتی نوردی که بار را توسط کشتی اش حمل می کند موارد مختلفی از جمله ابعاد آن محصول، تعداد واحدی که برای آن در نظر گرفته شده مثلا کیلو، عدد یا هر چیزی که هست، وزن، نوع کالا، نوع بسته بندی را مشخص میکند.
و همچنین به ظاهر بار اشاره می کند، که همه این ها فقط و فقط برای آن کشتی نوردان هست که بدانند باری که تحویل گرفتند چیست و آن را با بارنامه مطابقت دهند و صحت این موضوع کامل برایشان مشخص شود، به هر حال او حمل کننده بار هست و باید بداند که چه چیزی را دارد با خودش می برد. نوع بسته بندی محصول باید مشخص شود که فله هست یا با کارتون بسته بندی شده یا اگر در جعبه است از چه نوع جعبه ای می باشد، همه این ها باید مشخص شود و در بارنامه ذکر شود. به هر حال این بار ممکن است یک ماه، دو ماه یا بیشتر در مسیر باشد.
در یک مسیر باید مشخص شود که بار را در چه شرایطی تحویل دادیم و مشتری با چه شرایطی باید بار را تحویل بگیرد. در یک پروسه دو ماهه ممکن است فراموش شود که این بار را در چه شرایطی ما تحویل باربری دادیم، اما داشتن یک برنامه که تمامی مشخصات بسته بندی را حتی می‌توانیم روی آن ذکر کنیم برای ما خیلی مفید و برای مشتری هم بسیار ارزشمند است.
کلاس های باربری محصول
کلاس باربری بر اساس ابعاد محصول، چگالی و ذخیره سازی آن در کانتینر که به چه شکلی در کانتینر بسته بندی می شود، بر اساس سهولت حمل و نقلش که به چه شکلی می توانیم آن را حمل و نقل کنیم که کار ما راحت تر شود، ارزش کالا چقدر است، بر اساس این پارامتر ها یک سری کلاس بندی هایی روی بارها و روش حمل و نقل دسته بندی می شود که در ۱۸ دسته هستند. اصطلاحی که برای آن استفاده می کنند کلاس باربری NNFC می باشد، که بر اساس آن نوع کلاسش مشخص می‌شود. [av_notification title='' color='orange' border='dashed' custom_bg='#444444' custom_font='#ffffff' size='large' icon_select='no' icon='ue800' font='entypo-fontello' admin_preview_bg=''] این برای مشتری و شرکت حمل و نقل می تواند خیلی کارگشا باشد چون بر اساس این کلاس باربری می داند.
که این محصول را در چه شرایطی باید ارسال کند که خیلی راحت و با هزینه‌ها و خسارت‌های احتمالی کمتر به دستش برسد. پس کلاس باربری جز مواردی هست که کاملا باید در بارنامه مشخص کنیم. [/av_notification] یکی دیگر از مواردی که کاربرد دارد این است که شما بر اساس آن می توانید کلیت بارتان را حتی بدون اینکه بار ارسال شود به مشتری اطلاع دهید. کلاس بندی ها مشخص است مثلاً بگویید که با این کلاس ارسال می‌شود و مشتری می داند که محصول چیست،
در چه نوع بسته بندی، در چه حجمی و ارزش آن چقدر است و مواردی از این دست که کامل در کلاس باربری برای ما، برای مشتری و شرکت حمل و نقل می تواند مشخص شود. مورد دیگری که اخیرا خیلی به آن توجه می شود و در بارنامه ها حتما به آن اشاره می کنند این است اگر محصول ما حاوی مواد خطرناکی باشد مثلاً قابل اشتعال یا انفجار و مواردی که می تواند خطر ساز باشد، حتماً باید اسم گذاری شود و در بارنامه لحاظ شود. این ها برای کشتی نوردان خیلی حائز اهمیت است.
چون که بر اساس این نامگذاری و این کلاس بندی می دانند که محصول را در چه شرایطی باید ذخیره سازی کنند که احتمال آسیب رسانی به کشتی و کل محموله ها به صفر برسد. این ها مواردی هستند که حتماً باید در یک بارنامه به عنوان پارامترهای اصلی لحاظ کنیم. اما باید در نظر داشته باشید بارنامه‌های دریایی مدل های مختلفی دارند که بر اساس نحوه حمل و نقل و نحوه ی بسته بندی وحتی نحوه ی تحویل آن به شرکت حمل و نقل می توانند متفاوت باشند.
انواع بارنامه های دریایی و مدل های مختلف آن
ما در سیستم برندسازی کاری می کنیم تا تمامی موارد مربوط به ارسال، حمل و نقل و حتی بیمه محصول کاملاً بر عهده مشتری باشد ولی اطلاع ما از این موارد کار ما را خیلی راحت تر میکند، تخصص ما را بالاتر می‌برد و حتی می‌توانیم مشتری را راهنمایی کنیم تا او بتواند بر اساس آنچه که دارد خرید کند، بهترین حمل و نقل را بر عهده بگیرد و بارنامه ای برایش صادر شود که مناسب و درخور آن محصول باشد. روش های ارسال، بارگیری و حمل و نقل با هم فرق می کنند.
بارنامه برای نحوه بارگیری و تحویل بار صادر می شود و ما باید روی این موارد هم مقداری تسلط داشته باشیم. مدل های مختلفی از بارنامه های دریایی وجود دارد که البته همه آن ها استفاده نمی شوند. موارد خاصی وجود دارد که برای آن ها یکسری بارنامه های خاصی ارائه می شود که دسته بندی خودش را دارد ولی کاربرد خیلی کمتری دارد. در این جا به چند مورد از معروف ترین آن ها اشاره می شود.
بارنامه تمیز
در این مورد بار تحویل شرکت حمل و نقل داده می شود، توسط آن شرکت بررسی می شود ولی هیچ موردی روی بار ذکر نمی شود، یعنی هیچ گونه مشکل یا عیبی روی بار دیده نمی شود، برای همین به آن بارنامه تمیز می گویند. این نوع بارنامه بیشتر برای محصولاتی کاربرد دارد که نیاز به یک بررسی ظاهری دارد و نیازی نیست که بار را کامل از لحاظ حتی محتوایی بررسی کنیم که ببینیم آیا بار قابلیت ارسال دارد یا ندارد یا اگر قابلیت ارسال دارد ایراد های آن چیست.
بارنامه تحویل به شرکت حمل
این قبل از بارگیری انجام می شود یعنی باری که می خواهد ارسال شود همان لحظه روی کشتی بارگیری نمی شود و زمان می برد که بار را تحویل شرکت حمل و نقل دهیم و یک بارنامه ای دریافت کنیم که به آن بارنامه تحویل به شرکت حمل می گویند. این نشان می دهد که من بار را تحویل داده ام حالا خود مشتری باید پیگیری کند و ببیند در چه تاریخی این بار قرار است برایش ارسال شود یعنی خروجش از کشور مبدا چه زمانی می باشد.
بارنامه سراسری
بارنامه ای است که دست شرکت حمل و نقل را تا حدودی برای ارسال بار باز نگه می دارد. ممکن است بار تا یک جایی با کشتی و از آنجا به بعد با ترانزیت برود یا تا یک جایی با یک کشتی برود و از آنجا به بعد با کشتی دیگر حمل شود. یا تا یک مسیری با کشتی حمل شود و از آنجا به بعد مجبور شویم از طریق هوایی حمل کنیم. به هر حال ممکن است وسط حمل بار، روش حمل و نقل و حتی وسیله حمل و نقل هم تغییر پیدا کند. اینجا یک بارنامه سراسری برای بار صادر می شود که این بار مجاز هست در حمل و نقلش تغییراتی ایجاد شود.
خود بار بیمه می شود و هیچ مشکلی وجود ندارد اما در روش ارسالش و حتی در وسایل حمل و نقلش بر اساس کشور مقصد ممکن است تغییراتی ایجاد شود که دست شرکت حمل و نقل در این موارد کاملا باز هست و میتواند این تغییرات را اعمال کند.
بارنامه برای کانتینر
یعنی نوع کانتینر، مشخصات کانتینری که دارد بار ما را حمل می کند (۲۰ فوتی یا ۴۰ فوتی باشد، مختص خود این محصول باشد یا در کنارش محصولات دیگر هم قرار می گیرند) و اینکه بار در چه کانتینری با چه حجم و اندازه ای و در کنار چه بارهایی قرار می گیرد
کامل مشخص می شود.
بارنامه مبدا
در واقع همان بارنامه دریافت محصول می باشد و چیزی شبیه بارنامه تحویل به شرکت حمل و نقل است. یعنی بار را در کشور مبدا تحویل می دهیم و یک بارنامه مبنی بر تحویل این محصول دریافت می کنیم و آن را در اختیار مشتری قرار می دهیم. ما بارنامه مقصد هم داریم که چندان کاربرد ندارد و بیشتر در کشور مبدا استفاده می شود با توجه به اینکه از این کدهای گروه E یا F استفاده کنیم می توانیم از این بارنامه ها بهره ببریم.
بارنامه مشروط
در این نوع بارنامه درباره مواردی مثل صدمه دیدن، از بین رفتن محصول و ... می توانیم صحبت کنیم. اگر بار صدمه ببیند شرکت حمل و نقل چه وظیفه ای و مسئولیت هایی دارد و تا کجا می تواند این را ساپورت کند؟ همه این موارد را در بارنامه مشروط، مبنی بر اینکه محصولمان چه باشد می توانیم در موردش بحث کنیم. به هر حال شرکت حمل و نقل وظیفه تامین خسارات را دارد و باید بر اساس نوع محصول مشخص کنیم که این محصولی که داریم حمل می کنیم چه خطراتی را می تواند داشته باشد و برایش چه شرایطی باید در نظر بگیریم.
بارنامه چارتر
در این نوع بارنامه فروشنده یک کشتی را اجاره می کند و کاملا در اختیار خودش می گیرد که فقط و فقط مختص بار خودش باشد. این نوع بارنامه برای یکسری محصول خاص هم استفاده می شود. این ارسال ها بیشتر برای مواردی کاربرد دارد که محصول حجم بسیار بالایی دارد و کانتینرهای کمی روی آن کشتی قرار می گیرد.
در اینطور موارد چون حجم بار هم بالا می باشد اکثرا از روش پرداخت LC استفاده می کنند که اگر قرار باشد نحوه ارسال ما چارتر باشد باید حتما در اعتبار اسناد یا همان LC که وجود دارد این لحاظ شود وگرنه آن بانکی که قرار است پول ما را به حسابمان برگرداند هیچ وقت این کار را انجام نمی دهد. به هر حال حجم بالایی از محصول دارد حمل می شود و برایش یک کشتی کاملا مجزا اجاره شده و اگر در LC ما به آن اشاره نشود بانک این اختیار را دارد که پول را به ما تحویل ندهد.
بارنامه های گروهی
محصولی داریم که حجم کمتری دارد و می توانیم همراه با سایر محصولاتی که حمل می شود همه را یک جا ارسال کنیم. مثل کاری که باربری های داخل کشور انجام می دهند. مثلا بارهایی که قرار است به اصفهان حمل شود همه با هم ارسال شوند یا همه بارهایی که قرار است به هند ارسال شوند همه با هم و توسط یک کشتی حمل شوند. یعنی چند فروشنده مختلف می توانند به واسطه همین بارنامه بارشان را پیگیری کنند و آن را برای مشتری هایشان هم بفرستند و تمامی مشتری هایی که منتظر بارشان هستند از طریق همین بارنامه گروهی بارشان را در کشور مقصد پیگیری و دریافت کنند.
بارنامه آمبرد
بارنامه آمبرد یعنی باری که می خواهیم ارسال کنیم در داخل خنقه کشتی قرار گرفت و قرار است فقط با همان کشتی ارسال شود.
بارنامه آندک
در این بارنامه بار فقط روی عرشه کشتی تحویل می دهند و ممکن است کشتی اش عوض شود . اکثرا از این روش استفاده نمی کنند. هر چند ما یک سری محصولات مثل آهن آلات را داریم که این ها باید روی عرشه کشتی باشند و نمی توانند داخل خنقه قرار گیرند. این ها موارد پر کاربرد در حمل و نقل دریایی بودند و بارنامه هایی هستند که بیشتر بر اساس نوع کالا، مقصد، وزن و ابعاد و ارزش کالا برای محصولاتمان ارسال می کنیم و به این روش ها بار را برای مشتری می فرستیم.
در ارسال های صادراتی هر چقدر که میزان تسلط ما روی مباحث حمل و نقل بالاتر باشد هم می توانیم برای مشتری یک راهنمای خیلی خوب باشیم و هم اعتمادش را جلب کنیم از اینکه من یک کار صادراتی انجام دادم و روی این کار حرفه ای هستم و روی محصولم و بحث های صادراتی اش تخصص دارم و مشتری اطمینان پیدا می کند.
و می تواند راحت به ما پول بدهد. ما سعی می کنیم در تجارتمان از روش هایی مثل اکسفورک، FCA، FAS و FOB در موارد معقول و معمول استفاده کنیم که اینجا تمامی موارد مربوط به حمل و نقل و مسئولیت هایش از ما ساقط می شود. حتی اگر ما تولید کننده نیستیم و قرار است از تولید کننده ها بهره ببریم، می توانیم تمامی این هزینه ها و مسئولیت ها را گردن تولید کننده بیندازیم
. ولی به هر حال ما قرار است تجارت کنیم و باید در صفر تا صد محصولمان و تجارت مربوط به آن، چه در بازارهای داخلی و چه در بازارهای صادراتی تخصص لازم را بدست بیاوریم. تخصص به این معنی نیست که تک به تک این موارد را تجربه کنیم. کافی است از روش های ارسال اطلاع داشته باشیم و بدانیم که بارهایمان در روش های مختلف ارسال (که زمینی، هوایی، ریلی، ترانزیت است) از چه روش هایی برای ارسالش می شود استفاده کرد. از قوانینی که در اینکوترمز های مختلف برای محصولات ارایه می شود باخبر بشویم، که این خودش می تواند کلی بر تخصص ما در روش ارسال اضافه کند. باید همه این موارد را بلد باشیم تا در راهنمایی کردن مشتری ها هم بتوانیم بهتر عمل کنیم