گیاه زعفران از گیاهان بومی سرزمین ایران می باشد. کشت آن از قدیم الایام در برخی از مناطق خصوصا در استان های خراسان (جنوبی، رضوی، شمالی) مرسوم بوده است.
وجود ترکیبات آلی در زعفران سرگل سبب شده که رنگ، مزه و عطر آن متفاوت از سایر گیاهان باشد. زعفران مصارف زیادی در صنایع غذایی به عنوان طعم دهنده و رنگ دهنده و در صنعت داروسازی به عنوان یک گیاه داروئی با ارزش، کاربرد دارد و از طرفی زعفران به عنوان یکی از محصولات استراژیک کشاورزی در صادرات ایران می باشد که ارز آوری قابل توجهی برای کشور دارد و ایران به عنوان یکی از بزرگترین تولید کنندگان و صادرکنندگان زعفران در جهان شناخته شده می باشد.
انواع بسته بندی زعفران
زعفران طبیعی کمی طعم تلخ دارد که تلخی آن به خاطر وجود پیکرو کروسین می باشد، سرخی رنگ زعفران به خاطر وجود رنگدانه هایی مثل کروسین و کروستین می باشد و عطر آن به خاطر اسانس فرار به نام سافرانال می باشد.
ترکیبات شیمیایی ذکر شده در برابر عوامل زیر، حساس می باشد. این عوامل عبارتند از: نور، اکسیژن، رطوبت، دما. هر یک از این عوامل می تواند باعث کاهش کیفیت، کاهش ارزش غذایی و ماندگاری زعفران شود.
بنابراین پس از عملیات خشک کردن زعفران، فرایند بسته بندی زعفران از اهمیت بالایی برخوردار می باشد، به نحوی که بسته بندی مناسب و درست می تواند از میزان رنگدهی، کاهش عطر و مزه زعفران و در مجموع از کاهش کیفیت زعفران جلوگیری کند و زعفران می بایستی در برابر نور محافظت شود، به دلیل اینکه نور باعث تجزیه کروسین و کروستین و تیره شدن رنگ زعفران می شود.
همچنین ظروف بسته بندی زعفران باید به گونه ای طراحی شود که از اکسیداسیون زعفران و در نهایت از فساد و کاهش کیفیت زعفران جلوگیری کند.
زعفران به دلیل خشکسالی بودن زیاد آن خاصیت جذب رطوبت بالای محیط را دارد و این رطوبت بالا باعث فساد و کپک زدگی زعفران می شود، در نتیجه باید از ظروفی در بسته بندی استفاده شود که مانع جذب رطوبت شود و رطوبت پایین از تغییر در رنگدانه های کروسین و پیکروکروسین و در نهایت از تیره شدن زعفران جلوگیری می کند و به طور خلاصه رطوبت زیاد و خشک کردن مجدد زعفران باعث سیاه شدن زعفران و بد پسندی مشتری می شود. البته ناگفته نماند که زعفران به تدریج و با گذشت زمان عطر و رنگ و کیفیت خود را از دست می دهد.
به عنوان مثال زعفرانی که ۵ سال از تولید آن گذشته است. کیفیت لازمه را در عطر و طعم نسبت به زعفران سال اول نخواهد داشت ولی بسته بندی در شرایط استاندارد می تواند تا حد زیادی از کاهش کیفیت زعفران جلوگیری کند.
بنابراین افرادی که زعفران ریشه خود را به قصد گران شدن زعفران انبار می کنند تا آن را با قیمت های بالا بفروشند، خیلی کیفیت زعفران برایشان مهم نیست و هدفشان فقط سود شخصی می باشد و این انبار کردن زعفران علی الخصوص در شرایط نامناسب باعث بی کیفیتی زعفران می شود و ما در اینجا به شما همراهان گرامی زعفران لقمان، توصیه می کنیم که زعفران های خود را از جاهای مطمئن تهیه کنید.
با توجه به مطالبی که در بالا ذکر شد، می توان به نقش بسته بندی زعفران پی برد. بسته بندی زعفران دارای دو کارکرد اصلی و اساسی در صنعت زعفران نی باشد:
۱- تبلیغ و معرفی زعفران در محل فروش
۲- محافظت زعفران در مدت زمان ماندگاری بالا.
در واقع بسته بندی نادرست و نامناسب زعفران، منجر به از بین رفتن تمام زحماتی می شود که صرف تولید این فراورده شده است بنابراین علاوه بر اینکه باید از ظروف مناسب برای بسته بندی استفاده کرد که باعث ماندگاری بالای زعفران می شود، همچنین ظروف بسته بندی از لحاظ ظاهر و شکل به قدری جذاب باشد که باعث رغبت مشتریان در خرید این نوع محصول شود.
بسته بندی زعفران صادراتی
برای بسته بندی زعفران از ظروف مختلف و متفاوت استفاده می شود که برخی از آنها عبارتند از:
۱- ظروف درب بسته فلزی از جنس آلومینیوم با نام قوطی خاتم
۲- ظروف چوبی قلع دار
۳- ظروف شیشه ای درب دار از جنس پلی کریستال با نام های قوطی های صدف، آذین و گوهر
۴- ظروف پاکتی
هر کدام از این ظروف یکسری محاسن و معایب خاصی دارد که بدین شرح می باشد:
۱- ظروف خاتم : این نوع ظروف در ابعاد و اندازه های مختلفی طراحی شده است. از محاسن آن می توان به استحکام پذیری در برابر ضربه، کیفیت بالای نفوذ ناپذیری آن در برابر نور، رطوبت و اکسیژن اشاره نمود که این خود باعث ماندگاری بالای زعفران می شود و از معایب می توان به قیمت بالای آن اشاره نمود که این خود باعث عدم رغبت خریداران از این نوع ظروف بسته بندی می شود.
۲- ظروف شیشه ای درب دار: این نوع ظروف نیز در برابر رطوبت، گاز، میکروبها مقاوم بوده و این موارد جزء مزایای آن محسوب می شود، این نوع ظروف تفاوت چندانی به لحاظ قیمت با ظروف فلزی ندارد. از معایب آن می توان به وزن بالای آن و هزینه بالای حمل و نقل و بالا بودن درصد شکستگی و مخلوط شدن خرده شیشه ها با زعفران اشاره نمود.
۳- ظروف پاکتی: از محاسن آن می توان به قیمت مناسب آن نسبت به دو مورد بالا و سبک بودن در حمل و نقل و رغبت بالای مشتریان در خرید این نوع بسته بندی ها، اشاره نمود و از معایب آن می توان به عدم استحکام پذیری در برابر ضربه و عدم ممانعت در برابر جذب نور اشاره نمود.
ویژگی های مربوط به بسته بندی و نشانه گذاری محصول تولیدی مطابق با استاندارد ملی ایران، انواع زعفران باید در ظروف مقاوم، سالم، غیر قابل نفوذ و بهداشتی از جنس مناسب برای بسته بندی مواد غذایی و غیر قابل واکنش شیمیایی با زعفران، بسته بندی شود.
به نحوی که کیفیت زعفران تا زمان مصرف تحت تاثیر قرار نگیرد. اطلاعات ذیل بر روی هر بسته، باید با جوهر غیر سمی و پاک نشدنی به صورت واضح و خوانا به زبان فارسی و در صورت صادرات به زبان انگلیسی و یا به زبان کشور خریدار بر روی هر بسته نوشته، چاپ یا برچسب شود.
این اطلاعات شامل:
۱-نام و نوع محصول
۲- نام و نشانی تولید کننده یا بسته بندی و در صورت لزوم علامت تجاری
۳- وزن خالص بر حسب سیستم متریک
۴- تاریخ قابل مصرف به ماه و سال
۵- تاریخ بسته بندی به ماه و سال
۶- درجه محصول
۷- عبارت محصول ایران
۸- درج عبارت: در جای خشک، خنک و دور از نگهداری شود.
زعفران لقمان این افتخار را دارد که محصولات خود را در بسته بندی های زیبا و استاندارد مطابقت خواست و نیاز مشتریانش در وزن های مختلف در سراسر کشور عرضه نماید.
