خاک به عنوان یکی از عوامل مهم در تولید محصولات کشاورزی نماینده مستقیم سلامت و باروری خاک است.
با این حال به دلیل استفاده بیش از حد از کودها و سموم شیمیایی، خاک دچار آسیب‌های جدی می‌شود.
به منظور حفظ سلامت خاک و بهبود باروری آن، کودهای ارگانیک اصلاح کننده خاک توجه بسیاری را به خود جلب کرده‌اند.
مواد اولیه و تولید کود ارگانیک
کودهای ارگانیک به طور کلی از مواد طبیعی و حیوانی مانند کود حیوانی، کود نباتی، کود کمپوست و باقیمانده‌های گیاهی و جانوری به دست می‌آیند.
این نوع کودها به‌طور کامل از استفاده از مواد شیمیایی مانند کودهای حاوی نیتروژن، فسفر و پتاسیم خودداری میکنند.
به‌علاوه در تهیه کود ارگانیک اصلاح کننده خاک، فرآیندهای طبیعی مانند تخمیر، خمیرسازی و کمپوست‌سازی استفاده می‌شود.
مزایای استفاده از کود ارگانیک
از جمله مزایای استفاده از کود ارگانیک اصلاح کننده خاک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. محافظت از سلامت خاک: استفاده از کودهای ارگانیک باعث حفظ سلامت خاک و بهبود باروری آن می‌شود و این کودها ترکیبی از مواد طبیعی و حیوانی هستند که به مرور زمان تجزیه می‌شوند و مواد مفیدی برای خاک تولید میکنند.
۲. کاهش مقدار سموم شیمیایی: در مقایسه با کودهای شیمیایی، کودهای ارگانیک از مقدار سموم شیمیایی کمتری استفاده میکنند و این موضوع باعث کاهش آلودگی خاک و آب زیرزمینی می‌شود.
۳. افزایش فراوانی مواد موثره: در کودهای ارگانیک فراوانی مواد موثره مانند هورمون‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی بسیار بالا است و این مواد باعث رشد بهتر و سالم‌تر گیاهان می‌شوند.
۴. افزایش تولید و کیفیت محصولات: استفاده از کودهای ارگانیک باعث افزایش تولید و بهبود کیفیت محصولات می‌شود.
چرا که این نوع کودها غنی از مواد غذایی برای گیاهان هستند و انرژی لازم را به آن‌ها تأمین میکنند.
به طور خلاصه کودهای ارگانیک اصلاح کننده خاک با استفاده از مواد طبیعی و حیوانی سعی در بهبود و حفظ سلامت خاک و بهبود باروری آن دارند.
علاوه بر این مزایایی چون کاهش مقدار سموم شیمیایی، افزایش فراوانی مواد موثره و افزایش تولید و کیفیت محصولات باعث شده است که استفاده از این نوع کودها در کشاورزی به دلیل طبیعی بودن و عدم ایجاد آسیب برای خاک، بسیار مورد توجه قرار بگیرد.
برخی از کودهای ارگانیک معروف و قابل استفاده برای اصلاح خاک شامل موارد زیر است:
۱. کود حیوانی: کود حیوانی شامل خروس، گاو، مرغ و غیره است و این کودها غنی از عناصر معدنی مورد نیاز گیاهان می‌باشند و به خصوص برای افزایش محتوای نیتروژن خاک بسیار مفید هستند.
۲. کمپوست: کمپوست برای تغذیه حالت های حیاتی خاک از مواد آلی تهیه می شود، شامل پسماند گیاهی، مثل برگ و شاخه ها، ضایعات محصولات کشاورزی و کود حیوانی است.
افزایش سطح مواد آلی در خاک به دلیل تخمیر تخمیر کمپوست کمک به افزایش فعالیت میکروبی در خاک میکند.
۳. آزوت بیودینامیک: آزوت بیودینامیک کودی است که از گیاهان طبیعی مانند حبوبات و کلزا به دست می آید و این کود غنی از آزوت است که برای رشد سریع گیاهان بسیار مفید است.
۴. کود نباتی: کود کمپوست نباتی شامل ضایعات گیاهی مانند برخی از سبزیجات، ساقه ها و برگ ها است و این کودها به عنوان یک منبع عالی از پتاسیم و فسفر برای گیاهان عمل میکنند.
استفاده از کودهای ارگانیک اصلاح کننده خاک به عنوان جایگزین مناسبی برای کودها و سموم شیمیایی است.
این نوع کودها از مواد طبیعی تهیه می‌شوند و باعث حفظ سلامت خاک و بهبود باروری آن می‌شوند.
بهره‌برداری از مزایای استفاده از این نوع کودها نه تنها بهبود عملکرد محصولات کشاورزی را فراهم میکند بلکه محیط زیست را هم حفظ میکند.
