سفال یا ظروف سفالی از خاک رس و خاکهای ثانویه ساخته میشوند که دارای چسبندگی زیاد و درجهی پخت کمتری هستند.
این محصولات بسیار محبوب و مورد استفاده قرار میگیرند و بخصوص در صنایع تولید غذا و نوشیدنی و همچنین در زینتدوزی و تجملات خانه؛ اما در سالهای اخیر، ظروف سرامیکی به بدنههایی با کارایی بالاتر و ظاهری بیشتر تبدیل شدهاند.
این بدنهها شامل استحکام بیشتری هستند و همچنین امکان پخت در درجات حرارت بالا را دارند.
مشخصات سفال یا ظروف سفالی
کمترین درجه پختی لازم برای سفالها و ظروف سفالی به دلایل حساسیت به حرارت برابر ۸۰۰-۹۰۰ درجه سانتیگراد است که در دمای پایینتر به چرب شدن مواد آن میانجامد.
پخت یک سفال میتواند در محیط هوا صورت گیرد، اما برای ایجاد خصوصیات ویژهای نیاز به پخت در یک محیط خاص و با کنترل دما و رطوبت است.
به طور کلی از جمله مشخصات اصلی ظروف سفالی عبارتند از:
- چسبندگی سفالها به دلیل وجود رس در ترکیب آنها بسیار قوی است.
- رطوبت هوا یا آب میتوانند سبب چسبندگی بیشتر سفالها شوند.
- برای بهبود چسبندگی، ممکن است به مادهای مثل گلیسیرین اضافه شود که باعث افزایش میزان آب در سفال میشود.
- بدنههای سرامیکی از موادی مانند خاکهای خاکستری، شیشه (جوهر سرامیک) و رزین (جوهر رزینی) تشکیل میشوند.
- این بدنهها دارای استحکام بسیار بالا، مقاومت در برابر حرارت بالا و آب بوده و همچنین به علت شفافیت در داخل ظروف، طرح و زیور آنها را به صورت واضح نشان میدهند.
- در مقابل، نسبت به سفالها، ظروف سرامیکی دارای درجهی پخت بالاتری هستند و نیاز به تجهیزات و دمای بالاتری برای ساخت آنها دارند؛
- به دلیل تکنیکهای پیچیدهتر سرامیک سازی، ظروف سرامیکی گرانتر از سفالهای معمولی هستند.
مزایای ظروف سرامیکی نسبت به سفال یا ظروف سفالی
از جمله مزایای ظروف سرامیکی عبارتند از:
- استحکام بالا: به دلیل ویژگیهای خاص بدنههای سرامیکی، ظروف سرامیکی با مقاومت فشار و ضربه بالا همراه هستند.
- دوام: در مقابل سفالها که معمولا در تماس با آب زودتر خراب میشوند، ظروف سرامیکی دارای عمر بیشتری هستند.
- امکان پخت در دمای بالا: به دلیل ویژگیهای مقاومت به حرارت، ظروف سرامیکی امکان پخت در درجات حرارت بالا، مانند ساختن ظروف وسیع برای استفاده در فر و اجاقهای میکروویو را دارند.
- ظاهری زیبا: بدنههای سرامیکی با داشتن شفافیت مناسب و مقاومت در برابر حرارت، طرح و زیور آنها را به صورت واضح نشان میدهند.
نتیجهگیری:
طراحان و تولیدکنندگان به دنبال ارتقاء سفال به سطح بعدی بودند و بدنههای سرامیکی را به جای سفال در تولید ظروف مورد استفاده قرار میدهند.
این بدنهها دارای استحکام و مقاومت بیشتری هستند و امکان استفاده در دماهای بالا را دارند و علاوه بر این، به دلیل زیبایی ظروف سرامیکی و طراحیهای ویژهتری که میتوان بر روی آنها انجام داد، استفاده از آنها نسبت به سفالها مورد توجه قرار میگیرد.
کاربردهای ظروف سفالی ترکیبی
ظروف سفالی ترکیبی، به دلیل مزایای ذکر شده، در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرندکه در ادامه به برخی از کاربردهای این ظروف میپردازیم:
1. صنایع غذایی و نوشیدنی: ظروف سفالی ترکیبی بسیار مناسب برای ذخیره و سرو غذا و نوشیدنیهای گرم و سرد هستند و آنها میتوانند در اجاقهای میکروویو و فر استفاده شوند و حرارت را به طور مناسب تنظیم کنندو همچنین، از آنها برای سرو غذاهای خوشمزه در رستورانها و کافهها نیز استفاده میشود.
2. تزئینات خانه: ظروف سفالی ترکیبی با طرح و زیور زیبا و خاص، مورد استفاده در تزئینات خانه و دکوراسیون داخلی قرار میگیرند و این ظروف میتوانند به عنوان تابلوهای دیواری، وسایل تزئینی ایستاده، گلدانها و ظروف نگهدارنده برای موارد داخلی مانند قهوه، شکلات و سایر محصولات مصرفی استفاده شوند.
3. آبگرمکن: ظروف سفالی ترکیبی برای گرم نگه داشتن آب و مایعات دیگر بسیار مناسب هستند؛ این ظروف میتوانند در فصل سرد سال به عنوان آبگرمکن همراه با چایی، قهوه و سایر نوشیدنیها استفاده شوند و به علت ویژگی حرارتی سفال، بتوانند حرارت را برای مدت طولانی نگه دارند.
4. ظروف اسطوانی: ظروف سفالی ترکیبی نیز میتوانند به صورت اسطوانی ساخته شوند و برای نگهداری و مرتب کردن اقلام مورد استفاده قرار گیرند که این ظروف بسیار مناسب برای نگهداری ادوات آشپزخانه، قلمها و لوازم نوشتاری، جواهرات و سایر اشیاء کوچک هستند.
5. هدایای تبلیغاتی: ظروف سفالی ترکیبی میتوانند به عنوان هدایای تبلیغاتی برای تبلیغ کسب و کارها استفاده شوند و با چاپ نام و لوگوی شرکت روی این ظروف، میتوان فضای تبلیغاتی را برای شرکت و محصولات آن ایجاد کرد و در عین حال یک هدیه مفید و جذاب برای مشتریان ارائه کرد.
نتیجهگیری:
ظروف سفالی ترکیبی با استفاده از خواص قوی سفال و ویژگیهای برتر بدنههای سرامیکی، محصولاتی با استحکام بالا و قابلیت پخت در دماهای بالا ایجاد میکنند.
این ظروف علاوه بر کاربردهای متنوع در صنایع مختلف، در تزئینات خانه و هدایای تبلیغاتی نیز کاربرد دارند و همچنین طبق طراحی و زیوری که بر روی آنها قرار میگیرد، میتوانند ظاهری زیبا و خاص داشته باشند که با توجه به این مزایا، استفاده از ظروف سفالی ترکیبی روز به روز در حال افزایش است.