آجر سنتی قدمتی چند هزار ساله دارد و به عنوان یکی از مهم ترین و پر مصرف ترین مصالح ساختمانی شناخته می شود. آجر سنتی در اشکال مختلف تولید و بیشتر برای بازسازی خانه ها و مرمت اماکن قدیمی مورد استفاده قرار می گیرند.
آجر سنتی چهارگوش
این نوع آجر ها بیشتر در رنگ های زرد، قرمز، پوست پیازی و گلبهی وجود دارند که این تفاوت رنگ مربوط به میزان قرار گیری در کوره های آجر پزی می باشد. مصالح زیادی در ساختمان سازی استفاده می شوند که با هم تفاوت هایی دارند، ولی شاید یکی از مهم ترین آنها آجر باشد.
آجر سنتی همان طور که از نام آن هم مشخص است توسط کارگران و با دست انجام می شود. ماده اصلی تولید آجر خاک رس و آب است که باید با میزان مشخصی با هم ترکیب شوند. سپس این خمیر توسط استاد کاران در قالب هایی با ابعاد معین ریخته می شود.
- بیشتر بخوانید: آجر سنتی کف
آجرهای قالب گیری شده باید چند روز در هوای آزاد و زیر نور خورشید خشک شوند و سپس در کوره های مخصوص کاملا پخته می شوند. هر چه آجرها زمان بیشتری در کوره پخته شوند رنگ آنها هم تیره تر می شود.
آجرهای سنتی چهار گوش بیشتر برای دیوار کشی و یا تعمیر خانه های قدیمی استفاده می شود.
مدل های آجر سنتی
بناهای زیادی در کشور هستند که کاملا از آجر سنتی برای ساخت آن استفاده شده است که یکی از معروف ترین آنها سی و سه پل در اصفهان است. فرآیند تولید آجر به صورت سنتی بسیار طولانی و وقت گیر است.
امروزه با تولید دستگاه های مکانیزه و پیشرفته تولید آجر در تعداد زیاد بسیار راحت شده است. تولید این دستگاه ها فعالیت های انسانی را هم بسیار محدود کرده است.
با اینکه امروزه انواع مختلفی از آجر با دستگاه های مکانیزه و با ویژگی هایی مثل نسوز بودن تولید می شوند، ولی آجرهای سنتی هنوز هم کاربرد خود را حفظ کرده است و دارای محبوبیت فراوانی است.
- بیشتر بخوانید: آجر سیلیسی ابهر
از دیگر کاربرد هایی که این نوع آجرها دارند این است که برای سفت کاری، نمای داخلی و خارجی، پله ها و کف محوطه هم استفاده می کنند. از آجرهای سنتی مربعی بیشتر برای سنگ فرش کردن مکان های سنتی و قدیمی استفاده می کنند که بسیار فضا را زیباتر می کند.
کاربردهای آجر سنتی چهار گوش
آجر سنتی چهار گوش که به خشتی هم معروف است معمولا در ابعاد 10 در 10 است، ولی ضخامت آن بین 2.5 تا 5 سانتی متر می باشد. آجرهایی هم که به صورت مستطیلی هستند هم با ارتفاع 5 و طول و عرض 10 در 20 هستند.
ضخامت اینها هم متغیر است و با توجه به نظر مشتری سایز بندی می شود. کیفیت آجرهای سنتی بسیار بالاست به طوری که حتی در برخوردهای شدید هم نمی شکنند.
- بیشتر بخوانید: آجر فشاری اصفهان
از دیگر ویژگی های آجرهای سنتی این است که در طول سالیان طولانی تغییر رنگ نمی دهند و خراب نمی شوند. حتی آب و هوا و باران هم ذره ای از کیفیت آنها را کم نمی کند.
همین عوامل باعث شده که هنوز هم بسیاری از افراد برای ساختمان سازی از آجرهای سنتی استفاده کنند.
مشخصات آجر سنتی چهار گوش
آجرهای چهار گوش برای کف محوطه هم به کار می روند و در زمان بارندگی و خیس شدن، لیز و لغزنده نمی شوند. همچنین دارای قیمت به صرفه تری هم نسبت به آجرهای صنعتی دارند. آجر مقاومت بسار بالایی در برابر آتش دارد.
آجر سنتی هم خود دارای انواع مختلفی است که می توان از بلوک سقفی، فشاری، آجر سفالی و تیغه ای نام برد. نوع دیگری از آجرهای سنتی، آجر لعابی می باشد.
- بیشتر بخوانید: آجر فشاری ملایر
لعابی که بر روی آنها زده می شود هم سطح آنها را صاف تر می کند و هم اینکه استحکام آنها را افزایش می دهد. همچنین لعاب موجود بر آن می تواند تا حد قابل توجهی از نفوذ رطوبت به آن جلوگیری کند.
آجر سنتی چهار گوش در ایران
آجرهای لعابی را با رنگ های مختلفی می توان لعاب کاری کرد که این خود تاثیر فراوانی در زیباتر شدن ساختمان دارد. از رنگ های زرد، کرم و قهوه ای برای لعاب کاری بهره می برند.
ولی اغلب این رنگ ها فیروزه ای و لاجوردی هستند که اکثرا برای گنبد های مساجد مورد استفاده قرار می گیرند.
از نمونه های این کار می توان به گنبد مسجد امام در استان اصفهان اشاره کرد. به همین علت است که اصفهان به شهر گنبدهای فیروزه ای هم شناخته می شود.
- بیشتر بخوانید: آجر فشاری نما
آجرهایی که برای کف به کار برده می شوند با آجرهای دیواری متفاوت هستند. آجر کف با توجه به اینکه باید وزن بالایی را تحمل کنند باید دارای کیفیت بالاتری هم باشند و به همین دلیل مدت زمانی که برای پخت در کوره قرار می گیرند بیشتر است.
آجر سنتی چهار گوش
البته توجه به این نکته ضروریست که ماندن بیش از حد آجر در کوره هم باعث شکنندگی و خرد شدن آنها می شود و همچنین آجرهایی که پخته نمی شوند و تنها در زیر نور خورشید خشک می شوند هم استحکام کافی برای ساختمان سازی را ندارند.
از نکات منفی که در آجرها وجود دارد شاید بتوان به وزن زیاد آنها اشاره کرد.
با اینکه آجر ها در برابر رطوبت و هوای بارانی مقاوم هستند و شوره نمی زنند ولی قابلیت جذب رطوبت را دارند که این می تواند یک عیب محسوب شود.
کشور ما به دلیل دارا بودن خاک فراوان در زمینه تولید مصالح ساختمانی مانند آجر و کاشی و سرامیک خودکفاست، و حتی تولیدات خود را به کشورهای دیگر هم صادر می کند.
- بیشتر بخوانید: آجر قزاقی سپند
کارخانه های مختلفی هم در کشور وجود دارند که بعضی بسیار خوشنام و معروف هستند. کیفیت خاک رس مورد استفاده در تولید آجر در بالا بردن مرغوبیت آن تاثیر زیادی دارد. همچنین درجه حرارت کوره و مدت زمانی که آجر در آن پخته می شود هم بسیار حائز اهمیت است.
خرید مناسب آجر سنتی چار گوش
دقت به همین موارد جزئی کیفیت محصول نهایی را بالاتر خواهد برد. آجر با توجه به اینکه دارای ابعاد کوچکی هستند و برای حمل و نقل راحت تر از بلوک هستند بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
انواع آجر با توجه به کیفیت به سه درجه تقسیم می شوند که آجر درجه یک از بهترین هاست.
- بیشتر بخوانید: آجر سنتی کف فرش حیاط
همیشه آجرها از خاک رس تهیه نمی شوند، بلکه از ماسه های سیمانی و آهکی هم برای تولید آن استفاده می کنند. وزن یک آجر چهار گوش سنتی حدود 2.5 کیلوگرم است. قیمت گذاری بر روی آن هم بر اساس وزن صورت می گیرد.