سماق درختچه‌ای از خانواده پسته است که در شرایط آب و هوایی مناسب، ارتفاع آن به 3 متر نیز می‌رسد میوه این گیاه ترش مزه بوده و از آن در کنار غذا‌های کبابی و گوشتی استفاده می‌شود.
مزه ترش و سایر خواص میوه سماق بیشتر در پوست آن نهفته است سماق خواص درمانی بیشماری دارد از جمله این خواص می‌توان به درمان بیماری‌هایی نظیر نقرس و روماتیسم، دیابت، پیشگیری از انواع سرطان و ترمیم زخم‌های سطحی و عمقی و غیره اشاره نمود در این مقاله قصد داریم تا در مورد اثر ترمیم کنندگی سماق برای شما صحبت کنیم پس در ادامه نوشتار همراه ما باشید.
درمان زخم با جوشانده یا ضماد سماق
زخم عفونی یک نقص موضعی یا حفاری پوست یا بافت نرم زیرین است که در آن ارگانیسم‌های بیماری‌زا به بافت زنده اطراف زخم حمله کرده‌اند عفونت زخم پاسخ ایمنی بدن را تحریک می‌کند و باعث التهاب و آسیب بافتی می‌شود و همچنین روند بهبودی را کند می‌کند.
بسیاری از عفونت‌ها مانند خراش یا فولیکول موی عفونی خود به خود برطرف می‌شوند سایر عفونت ها، در صورت عدم درمان، می توانند شدیدتر شوند و نیاز به مداخله پزشکی داشته باشند.
پوست اولین خط دفاعی بدن است که سطح آن توسط یک لایه نازک اسیدی تولید شده توسط غدد چربی به نام گوشته اسیدی محافظت می‌شود این گوشته اسیدی یک سد پویا است که pH پوست را تنظیم می‌کند و میکروارگانیسم‌هایی به نام فلور طبیعی را حفظ می‌کند که به جلوگیری از ورود عوامل بیماری‌زا به بدن کمک می‌کند.
پاتوژن‌ها اغلب برخی از فلور طبیعی را جابجا می‌کنند و مکان‌های خاصی را مستعمره می‌کنند، اما بیشتر اوقات این منجر به عفونت نمی‌شود و پاسخ ایمنی را تحریک نمی‌کند با این حال هنگامی که پوست پاره می‌شود یا سیستم ایمنی بدن به خطر می‌افتد، هر یک از میکروارگانیسم‌هایی که روی پوست مستعمره شده یا وارد زخم می‌شوند، می‌توانند باعث عفونت شوند میکروارگانیسم‌هایی که احتمال عفونت زخم را دارند عمدتاً به میکروارگانیسم‌هایی که روی پوست وجود دارند و همچنین به عمق و محل زخم بستگی دارد.
بدن ما برای ترمیم زخم‌هایش، مراحل پیچیده ای را طی می‌کند و در نهایت بافت زنده را جایگزین بافت مرده می‌نماید همانطور که می‌دانید زخم در اثر آسیب به لایه‌های پوستی ایجاد می‌شود زخم‌ها معمولا در اثر یک خراش، ساییدگی، برش و بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت به وجود می‌آیند پس از بروز زخم، بدن به سرعت فعالیت خود را آغاز می‌کند.
در اولین مرحله عروق منقبض شده و پلاکت‌ها در محل زخم تجمع می‌یابند و لخته‌ای شکل می‌شوند با فعال شدن پلاکت‌ها، فاکتور‌های رشد به محل آسیب می‌روند در لخته شدن یا انعقاد خون، پروتئینی به نام فیبرین همانند سد مکانیکی جلوی خونریزی را می‌گیرد و کمک می‌کند تا پلاکت‌ها سر جای خود بمانند.
هر گونه نقص در ترمیم زخم، می‌تواند منجر به اختلالات پوستی مزمن شده و باعث انتقال عفونت به لایه‌های زیرین پوستی و حتی مرگ شود تا کنون دارویی کشف نشده که بتواند سبب تسریع روند ترمیم زخم در بدن شود از اینرو درمان زخم‌ها و سوختگی‌ها هنوز هم یکی از مشکلات اصلی چه در کشورهای پیشرفته و در کشورهای در حال توسعه می‌باشد.
برخی از گیاهان دارویی دارای اثرات آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی بوده که در بهبود زخم‌ها مؤثر می‌باشند یکی از این گیاهان، سماق است دانشمندان برای بررسی قدرت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی سماق، میزان فعالیت آنزیم میلوپراکسیداز را اندازه‌گیری نموده‌اند.
نتایج این بررسی نشان می‌دهد که عصاره سماق علاوه بر افزایش سنتز کلاژن و سرعت اپیتلیالیزاسیون که باعث انقباض زخم می‌شود، التهاب و نفوذ ماکروفاژ‌ها و نوتروفیل‌ها را کاهش داده و از این طریق بر تسریع روند ترمیم زخم تأثیر می‌گذارد.
در نهایت پس از بررسی‌های فراوان دانشمندان به این نتیجه رسیدند که، سماق گیاهی است که می‌توان جوشانده یا ضماد آن را به عنوان یک داروی مناسب برای ترمیم زخم استفاده نمود.
پس از استفاده از عصاره سماق، چه مدت طول می‌کشد تا زخم التیام یابد؟
مدت زمان بهبود زخم به عوامل مختلفی همچون سن، جنسیت، نوع تغذیه و بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت و فشار خون بستگی دارد اما به طور کلی مصرف عصاره سماق باعث بهبودی هر چه سریعتر زخم شما می‌شود اگر زخم شما عمیق باشد، بهبودی کامل آن می‌تواند بین 5 تا 8 هفته طول بکشد.
به منظور بهبودی هر چه سریعتر زخم علاوه بر مصرف عصاره سماق، باید اقدامات دیگری را نیز انجام دهید. این اقدامات شامل:
• مراقبت از زخم
• شستشوی زخم با محلول آنتی سپتیک
• برداشتن بافت‌های مرده
• استفاده از پانسمان‌های پیشرفته با توجه به نوع زخم
• جلوگیری از بروز عفونت و درمان آن
دستورالعمل‌های مهم برای جلوگیری از عفونت زخم
این دستورالعمل‌ها می‌تواند به شما در مراقبت از بریدگی‌ها و خراش‌های جزئی کمک کند:
- دست هایتان را بشویید؛
انجام این کار به جلوگیری از ایجاد عفونت کمک می‌کند.
2. خونریزی را متوقف کنید؛
بریدگی‌ها و خراش‌های جزئی معمولاً به خودی خود خونریزی‌شان متوقف می‌شود در صورت نیاز، فشار ملایمی را با باند یا پارچه تمیز بر روی آن اعمال کنید تا خونریزی متوقف شود.
3. زخم را تمیز کنید؛
زخم را با آب بشویید. نگه داشتن زخم در زیر آب جاری، خطر عفونت را کاهش می دهد اطراف زخم را با صابون بشویید اما صابون را در زخم نگذارید و از پراکسید هیدروژن یا ید استفاده نکنید؛ چرا که ممکن است تحریک کننده باشد هر گونه آلودگی یا جسم خارجی را با یک موچین تمیز شده با الکل پاک کنید اگر نمی‌توانید تمام اجسام خارجی موجود در زخم را از بین ببرید به پزشک مراجعه کنید.
4. از یک آنتی بیوتیک یا بتادین استفاده کنید؛
یک لایه نازک از یک پماد آنتی بیوتیک یا ژل نفتی بمالید تا سطح را مرطوب نگه دارد و از ایجاد جای زخم جلوگیری کندبرخی از ترکیبات موجود در برخی از پمادها می‌تواند باعث ایجاد بثورات خفیف در برخی افراد شود اگر جوش ظاهر شد، استفاده از پماد را متوقف کنید.
5. زخم را بپوشانید؛
بانداژ، گاز نورد شده یا گازی را که با نوار کاغذی در جای خود نگه داشته‌اید، بمالیدپوشاندن زخم آن را تمیز نگه می دارداگر آسیب فقط یک زخم خراش جزئی است، آن را بدون پوشش رها کنید.
6. پانسمان را عوض کنید؛
حداقل یک بار در روز یا هر زمان که باند خیس یا کثیف شد این کار را انجام دهید.
7. واکسن کزاز بزنید؛
در صورتی که استفاده از ضماد سماق اثر نکرد، حتما به درمانگاه مراجعه کنید و واکسن کزاز بزنیداگر در پنج سال گذشته واکسن کزاز نداشته‌اید و زخم عمیق یا کثیف است، تزریق واکسن کزاز برای شما الزامی است.
8. مراقب علائم عفونت باشید؛
در صورت مشاهده علائم عفونت روی پوست یا نزدیک زخم، مانند قرمزی، افزایش درد، تخلیه، گرما یا تورم به پزشک مراجعه کنید.
سخن آخر
سماق گیاهی استثنایی است که خواص درمانی فراوانی دارد در این مقاله در مورد اثر ترمیم کنندگی سماق صحبت کردیم مالیدن عصاره و پودر سماق بر روی زخم باعث بسته شدن هر چه سریعتر و التیام آن خواهد شد.
علاوه بر این، مالیدن پودر سماق به لثه‌ها و دندان‌ها سبب کاهش درد دندان، سفت شدن لثه‌ها و همچنین ترمیم زخم لثه‌ها می‌گردد اگر از آن دسته افرادی هستید که مرتبا دچار خونریزی بینی می‌شوید، حتما جوشانده سماق را با خرفه مخلوط کرده و بر روی پیشانی و بینی خود بمالید.
چنانچه تا امروز مصرف این میوه ترش مزه را جدی نگرفته‌اید، با خواندن این مطلب و دانستن خواص شگفت انگیز سماق، حتما آن را در برنامه غذایی خود بگنجانید امیدواریم که این مقاله مورد توجه و پسند شما قرار گرفته باشد.
