یکی از بزرگترین معادن سنگ گچ در استان سمنان قرار دارد و به دلیل کیفیت بالایی که دارد، سنگ گچ سمنان بسیار معروف و شناخته شده است؛ این ماده از سولفات کلسیم تشکیل شده است، علاوه بر سمنان استان های بوشهر و بندرعباس هم دارای معادن سنگ گچ هستند. نام دیگر سنگ گچ، ژیپس است که از آن برای کاهش دادن شوری خاک استفاده می شود و در کشاورزی بسیار پر کاربرد است، سنگ گچ خام عمده برای تولید مصالح ساختمانی و ملات نیز کاربرد دارد و با قیمت مناسب به فروش می رسد.
سنگ گچ و پودر گچ از انفجار در این معادن حاصل می شود؛ از ویژگی های مهم سنگ گچ سمنان می توان به خلوص بالای آن و رنگ سفیدی که دارد اشاره کرد، مرغوب ترین و با کیفیت ترین نوع سنگ گچ از معادن استان سمنان استخراج می شود که رتبه اول را در کشور دارد، حجم زیادی از سنگ گچ را، آب خشک تشکیل می دهد که به این آب، آب تبلور گفته می شود.
- بیشتر بخوانید: گچ سفید اتوماتیک
سنگ گچ به حالت محلول در آب دریا وجود دارد و از نوع سنگ های رسوبی است، سنگ گچ به حالت های بلوری، مرمری، غیر بلوری و خالص وجود دارد؛ از سنگ گچ حتی میتوان برای درمان سوختگی و اگزما استفاده کرد، حتی می توان از آن در کرم های پا و یا در شامپوها هم استفاده کرد. گچ های نسوز هم وجود دارند که از آنها بیشتر در صنایع شیشه سازی و ریخته گری استفاده می کنند.
قیمت سنگ گچ
با انفجاری که در معادن انجام می شود مقدار زیادی سنگ گچ برداشت می شود، سپس سنگ گچ ها را به قطعات کوچکتر تبدیل می کنند و به کارخانه تحویل می دهند، سپس در کارخانه آنها را در دمای 180 درجه سانتیگراد حرارت می دهند تا قسمت زیادی از آب تبلورش بخار شود و به صورت کاملا خشک تبدیل شود. پس از این کار به گچی نرم تبدیل می شود که در ساختمان سازی بسیار کاربرد دارد، سنگ گچ معمولا در بیشتر استان های کشور یافت می شود که در خلوص و میزان سفیدی با هم تفاوت دارند.
تفاوت قیمت سنگ گچ هم به خاطر خلوص و رنگ سفید آن است که معمولا سنگ گچ هر چقدر سفیدتر باشد با قیمت بالاتری هم به فروش می رسد، همچنین سنگ گچ را با توجه به خلوصی که دارد دسته بندی می کنند و هر کدام را در زمینه های مختلف استفاده می کنند، با توجه به کاربردهایی که سنگ گچ دارد می توان از آن در پزشکی، تولید سیمان، قالب گیری و موارد دیگر استفاده کرد.
میزان خلوصی که سنگ گچ برای موارد ذکر شده باید داشته باشد حدود 96 درصد است، همچنین سنگ گچی که برای تولید سیمان استفاده می شود باید دارای خلوص 70 درصد باشد، پس بدیهی است که هر سنگ گچ خالص تر باشد با قیمت بالاتری هم به فروش می رسد. سنگ گچ در زمینه های پزشکی، شیشه سازی، چینی سازی، معماری، کشاورزی، مواد غذایی و بسیاری دیگر کاربرد دارد. کشور ایران منبع غنی از سنگ گچ است که صادرات آن تاثیر بسیار زیادی در درآمدهای ارزی دارد.
سنگ گچ بوشهر
از معادن سنگ گچ خام، سنگ گچ مرمری هم استخراج می شود ولی این نوع دیگر به صورت پودری نیست و بیشتر جنبه های تزئینی دارد، گچ نوعی کانی است که در طبیعت به وفور یافت می شود؛ یکی از معادن بزرگ استخراج سنگ گچ در استان بوشهر قرار دارد که در رتبه دوم بعد از سمنان قرار می گیرد و سهم عمده ای در تولید سنگ گچ کشور دارد.
از جمله ویژگی های سنگ گچ پوشهر می توان به استحکام بالا و وزن کم اشاره کرد، همچنین دارای خاصیت آکوستیک است که عایق خوبی در برابر صوت است و علاوه بر این عایق حرارت و رطوبت نیز هست و اینکه با قیمت هایی بسیار مناسب در اختیار مصرف کننده قرار می گیرد؛ از این سنگ به دلیل حالت شکل پذیری که دارد برای مجسمه سازی استفاده می شود.
سنگ گچ سفید
ناخالصی سنگ گچ باعث تیره شدن آنها می شود، یعنی هر چه سنگ گچ سفید تر باشد به معنای این است که دارای خلوص بالاتری هم هست؛ به خاص ترین سنگ گچ، ژیپس گفته می شود که این نوع بسیار شفاف و سفید است. نوع دیگری از گچ هم وجود دارد که بی رنگ است که به آن گچ سلنیت گفته می شود. از انواع مختلف سنگ گچ می توان به گچ آلاباستر، ساتین اسپار، مارین گلاس، سلنیت و ژیپست اشاره کرد؛ شاید عجیب به نظر برسد ولی از سنگ گچ سفید برای در صنعت تولید کاغذ هم استفاده می شود و میزان درخشندگی و شفافیت کاغذ به نوع گچ پر کننده آن بستگی دارد.
از تاثیرات دیگری که گچ بر روی کاغذ ایجاد می کند، می توان به افزایش کیفیت چاپ، کاهش جذب جوهر و کاهش یا افزایش ماتی کاغذ اشاره کرد؛ به جرات می توان گفت با توجه به کاربردهای فراوان گچ، ولی بیشترین استفاده ای که از گچ می شود بیشتر در زمینه ساختمان سازی است. در بسیاری از کشورها مثل ژاپن که این ماده معدنی بسیار کم است برای ساختمان سازی به جای گچ طبیعی از گچ های شیمیایی استفاده می کنند؛ از گچ برای تولید بتن استفاده می شود، بتن هایی که با این روش تولید می شود دارای نفوذ ناپذیری بالا و فرسایش بسیار کم هستند.
سنگ گچ کریستالی
ژیپس یا گچ بلوری و یا سنگ گچ کریستالی نیز نامیده می شود، گچ کریستالی که از مرغوب ترین نوع گچ است و دارای خلوص 100 درصد می باشد؛ این نوع گچ در معادن به مقدار کم و محدود وجود دارد که به طبع به دلیل کمیاب بودن و داشتن ویژگی های عالی دارای قیمت بسیار بالایی هم هست، ژیپس علاوه بر رنگ سفید در رنگ های قهوه ای، طوسی، کرم و بی رنگ نیز در طبیعت وجود دارد.
این نوع گچ برای مصارف زیادی کاربرد دارد، سنگ گچ کریستالی هم در اشکال و انواع مختلفی وجود دارد؛ در صورت استخراج ژیپس از معادن آنها را پس از دانه بندی به کشورهای دیگر صادر می کنند. از جمله کاربردهای گچ کریستالی می توان از آن استفاده کرد برای تامین کلسیم و سولفور گیاهان، خنثی کردن خاصیت قلیایی خاک، زلال و تمیز کردن آب های گل آلود و غیره می باشد، به طور کلی از این سنگ گچ به دلیل ظاهر زیبایی که دارد می توان برای تزئینات ساختمان، ساخت جواهرات، ساخت قالب های دندان، داروسازی، کشاورزی و همچنین تهیه سیمان بهره برد.