یکی از مهمترین محصولات باغی کشور که ارزش صادراتی بالایی دارد پسته است، اولین و مهمترین قدم در فروش و صادرات پسته فراوری پسته است، فراوری پسته با استفاده از انواع دستگاه ها و ماشین آلات کشاورزی تمام اتوماتیک با قیمت متفاوت یا به صورت دستی صورت می گیرد. در این مطلب شما را با اهمیت فراوری پسته خام و شیوه های آن آشنا خواهیم کرد. پسته دارای میوه ی شفت بوده، به این معنی که پس از رسیدن میوه پوسته ی نرم و گوشتی دارد که باید از آن جدا شود، جدا کردن پوسته ی نرم به دو علت حائز اهمیت است.
اول اختلاف در وزن پسته می باشد به این دلیل که پوسته ی نرم آبدار و سنگین است و مشتری تمایلی به پرداخت پول اضافه بابت پوست سنگین دور ریختنی ندارد، دوم اینکه پوسته ی نرم و آبدار طی عملیات انبار داری به تدریج کپک زده و انواع قارچهای ناقص روی آن رشد می کند، قارچهایی مانند Aspergilus flavus که معروف به کپک سیاه است.
این قارچ ناقص از طریق تولید مثل غیر جنسی و در شرایط دما و رطوبت بالا که در انبار به راحتی فراهم می شود به سرعت تکثیر شده و تحت شرایط مساعد مستعد تولید توکسین یا سمی به نام آفلا توکسین می باشد. افلا توکسین به عنوان یک سم در بدن انسان و جانوران صدمات زیادی وارد کرده به طوری که تجمع این سم در بدن، انسان را به ابتلا به انواع سرطانها مستعد می کند.
سازمانهای غذا و دارو در کل دنیا برای جلوگیری از ورود میوه های پسته آلوده به این سم قوانین سختگیرانه ای داشته و جلوی ورود پسته های آلوده به کشورشان را می گیرند، بنابراین وجود این پوسته های نرم، پوسته گیری ناقص، خشک نکردن صحیح پسته و انبارداری تحت شرایط نا مساعد همگی عواملی هستند که پسته را مستعد به آلودگی با توکسین کرده و به واسطه ی ممانعت از صادرات ضرر بسیار بزرگی را بر دوش باغدار تحمیل می کند.
- بیشتر بخوانید: پسته انار کرمان
با توجه به مطالب مهم عنوان شده دانستیم که فراوری پسته مهمترین گام در فروش و صادرات پسته می باشد، فراوری پسته شامل عملیات پوست گیری، جدا کردن پسته های خندان نشده و پوک، خشک کردن و در نهایت بسته بندی می باشد.
روشهای فراوری پسته:
- روش سنتی یا دستی: در روش سنتی از تعدادی کارگر استفاده شده تا کارگران با استفاده از دست و بدون هیچ گونه وسیله ی خاصی پوسته های نرم را از روی پسته جدا کنند، این روش چند ایراد اساسی دارد، اول اینکه بسیار هزینه بر است به دلیل اینکه در هجم زیاد باید تعداد نیروی زیادی را برای اینکار استخدام کرد تا قبل از اینکه پوسته ی نرم روی پسته خشک شده و غیر قابل جدا شدن شود از پسته جدا شود، دوم زمان بر بودن این روش است.
- زمان بر بودن هم هزینه را زیاد می کند و هم احتمال آلودگی پسته به آفلاتوکسین را در انبار بیشتر می کند در واقع باغدار باید هر چه سریعتر و بدون فوت وقت اقدام به پوستگیری و خشک کردن پسته کند، سومین ایراد این روش همین مداخله ی دست انسان است که می تواند انواع آلودگیها و میکروبها را به پسته منتقل کند، از آنجایی که پسته مصرف خام خوری داشته و برای مصرف پخته نمی شود تا آلودگیهای سطحی از بین برود بنابراین آلودگیهایی که با دست کارگر به آن منتقل می شود از بین نرفته و منجر به انتقال بیماریهای مختلف می شود.
- روش نیمه مکانیزه: در روش نیمه مکانیزه برای جدا کردن پوسته ی نرم پسته اکبری ازدستگاه استفاده می شود اما خشک کردن پسته به صورت سنتی و به شیوه ی پهن کردن در آفتاب انجام می شود، در این روش با توجه به اینکه پوسته گیری با دستگاه انجام می شود در هزینه ی استخدام کارگر صرفه جویی شده و از طرفی آلودگی دست کارگر و مشکل آفلاتوکسین کمتر می شود اما خشک کردن به شیوه ی پهن کردن در آفتاب ایرادات بزرگی دارد، از جمله زمان بر بودن و آلودگی گرد و خاک و هوا که بر روی پسته می نشیند، بنابراین این روش نیز صد در صد مطمئن و کارآمد نیست اما به هرحال باغداران بسیاری از این روش برای فراوری پسته های خود استفاده می کنند.
- روش مکانیزه: در این روش تمامی مراحل پوسته گیری و خشک کردن پسته با استفاده از دستگاه انجام می شود و دست هیچ گونه دخالتی در این مراحل ندارد.
- مکانیزه هوشمند: در این روش فراوری پسته نه تنها تمامی مراحل پوست گیری و خشک کردن به وسیله ی دستگاه انجام می شود بلکه جداسازی پسته مرغوب(خندان و مغز دار) از پسته های غیر خندان انجام نیز با استفاده از ادستگاه انجام می شود.
دستگاه فراوری پسته
با توجه به اهمیت بسیار زیاد فراوری پسته در توسعه و صادرات محصولات مرغوب بهتر است که از دستگاه برای انجام این عملیات در ترمینالهای پسته استفاده شود، اینکه از چه نوع ماشین آلاتی برای این عملیات استفاده شود در درجه اول بستگی به حجم کار داشته و در درجه دوم به انتخاب باغدار صورت می گیرد اما با توجه به اهمیت انجام سریع و بدون فوت وقت فراوری پسته تازه پیشنهاد می شود که حتما از دستگاه های مکانیزه یا مکانیزه هوشمند برای این عملیات استفاده شود تا هم بهداشتی تر باشد.
احتمال آلودگی به آفلاتوکسین در اثر انبارداری پایین آمده و هم در هزینه ها صرفه جویی به عمل آید، شاید در ابتدای امر اینطور به نظر بیاید که خریداری کردن دستگاه های مکانیزه هزینه بر باشد اما اگر هزینه استخدام کارگر طی سالیان دراز را جمع بندی کنید و همینطور احتمال بازگشت و ریجکت محصولات صادراتی در اثر آلودگیهای قارچی را در نظر بگیرید متوجه خواهید شد این هزینه، سرمایه گذاری اولیه بسیار بارزشی خواهد بود.
مراحل فراوی پسته:
- پوست گیری: این مرحله اصلی ترین مرحله در حذف کپک سیاه و آفلاتوکسین است و اهمیت زیادی دارد.
- شستشو: پس از پوست گیری پسته ها باید شسته شوند تا در اثر باقی ماندن رنگ پوسته ی نرم پوسته سخت پس از خشک شدن کدر و بد رنگ نشود.
- آشغال گیری: در این مرحله اشغالهای باقیمانده پس از شستشو حذف می شود.
- جدا سازی پسته های پوک: برای این کار پسته ها را داخل حوضچه آب می ریزند تا پسته های پوک روی آب قرار گرفته و جدا سازی شوند.
- گوگیری: پس از پوست گیری بخشی از پوسته که خشک شده بوده روی برخی پسته خندان باقی می ماند به این پسته ها گو می گویند، در این مرحله با استفاده از دستگاه های غلطکی گوگیری انجام می شود.
- نم گیری: این مرحله برای جلوگیری از رشد کپک روی پسته بسیار با اهمیت است.
- سورتینگ یا جداسازی: جداسازی در دو مرحله اولیه و نهایی به منظور جداسازی پسته های کج و ناجور و همینطور مشکوک به آلودگی قارچی صورت می گیرد که در صورت استفاده از دستگاه هوشمند این مرحله به راحتی طی می شود.
با توجه به اهمیت فراوری صحیح پسته استفاده از دستگاه های خوب و کارآمد با قیمت مناسب بسیار اهمیت دارد، چنانچه علاقه به ایجاد شغل در زمینه فراوری پسته دارید بهتر است با خرید دستگاه های مناسب این کار را به بهترین شکل ممکن انجام دهید، جهت دریافت مشاوره و خرید مناسب می توانید با پر کردن فرم درخواست مشاوره با مشاوران ما ارتباط برقرار کرده و از راهنماییهای ایشان بهره مند شوید.
