آیا میدانید تولید پسته در رفسنجان و استان کرمان در سال 1400 چه میزان بوده است و سهم هر یک از شهرستانهای سیرجان و زرند از تولید این محصول چند تن ارزیابی شده است؟
به طور حتم نمی توان به طور دقیق به محاسبه مجموع تولیدات استان کرمان در حوزه تولید پسته پرداخت و بخش مهمی از آماری که در اختیار ما قرار میگیرد به طور تقریبی به تولید این محصول در این استان یا سایر استانهای کشور اشاره دارد.
با این وجود به طور حتم استان کرمان بزرگ ترین تولید کننده پسته در ایران در طول چند دهه گذشته بوده است و برای همین است که هر ساله بالاترین حجم و وزن تولید و فروش پسته را در کشور دارد. در بین شهرستانهای قرار گرفته در استان کرمان نیز شهرستان رفسنجان رتبه اول تولید پسته را در سالهای گذشته از آن خود کرده است.
برای همین است که بخش مهمی از صادرات استان متعلق به تولیدات برداشت شده در شهرستان رفسنجان است. لازم به ذکر است بنا بر بررسی انجام شده در سال 1400 پیش بینی تولید حدود 22 هزار تن پسته در این شهرستان شده بود که به دلیل مشکلاتی مانند بروز خشکسالی و تغییرات اقلیمی کمتر از میزان تولید پیش بینی شده در سال 99 بوده است.
اما در کل تولید رفسنجان در بین سایر شهرستانهای استان بیشتر بوده است و برای مثال تولید پسته رفسنجان از مجموع تولید پسته در سیرجان و زرند نیز بیشتر بوده است. به گونه ای که بر اساس پیش بینیهای صورت گرفته در سال 1400 حدود 8 هزار تن پسته از شهرستان سیرجان برداشت میشده است و در زرند نیز برداشت پسته به همین میزان پیش بینی شده بود که در مجموع به طور قابل ملاحظه ای کمتر از تولید پسته رفسنجان است.
لازم به ذکر است که استان کرمان شهرستانهای دیگری نیز دارد که هر یک سهمی از تولید این محصول را در اختیار دارند. به خصوص شهرستان کرمان به عنوان مرکز استان با تولید حدود 7500 تن پسته در سال 1400 رتبه برتر را پس از شهرستانهای رفسنجان، زرند و سیرجان در اختیار داشته است.
- بیشتر بخوانید: پسته کله قوچی
شهر بابک و راور نیز هر یک با پیش بینی تولید به ترتیب حدود دو هزار و پانصد و هزار تن پسته در رتبه های بعد قرار گرفته اند. لازم به ذکر است تولید پسته شهرستان انار بیش از راور و شهر بابک بوده و در حدود 7 هزار تن پیش بینی شده بود.
برای همین با در نظر گرفتن تولیدات متفرقه استان کرمان میتوان مجموع تولید پیش بینی شده برای این استان را در سال 1400 در حدود 60 هزار تن در نظر گرفت. این میزان تولید نشان میدهد که مناطق مختلف در استان کرمان در این سال حدود کمتر از نیمی از تولید پسته کشور را در اختیار داشته اند.
با این وجود تولید پسته در سال 1400 در مقایسه با سال 99 کاهش قابل ملاحظه ای داشته است و برای همین است که صادرات آن نیز کاهش یافته بود. لازم به ذکر است که عوامل متعددی بر روی کاهش تولید تاثیر میگذارند که برای مثال در سال گذشته بیشترین تاثیر در استان کرمان به دلیل خشکسالی بوده است.
البته باید ذکر شود که استان خراسان رضوی در این سال بنا بر پیش بینی صورت گرفته حجم قابل توجهی پسته برداشت کرده است که چند ده هزار تن (حدود 35 هزار تن) براورد میشود. چندین استان دیگر مانند استان یزد و خراسان جنوبی نیز هر یک با چند هزار تن تولید پسته در رتبه های برتر در بین سایر استانهای کشور قرار داشته اند.
لازم به ذکر است اگر چه در برخی از فصول در استان کرمان شاهد خشکسالی و کاهش تولید بوده ایم، اما ممکن است در برخی از استانهایی که تولید کمتری دارند شاهد بهبود برداشت با توجه به شرایط اقلیمی و یا کنترل آفات هستیم.
همچنین باید اشاره شود که استان سمنان یکی از استانهایی است که در حال حاضر با تولید چند هزار تن در سال جایگاه خاصی در تولید این محصول در دشتهای مرکزی کشور دارد اما نکته جالب در مشارکت کشاورزان استان فارس در تولید پسته کشور است که پس از استان سمنان بنا بر پیش بینیها بیشترین برداشت را داشته اند.
لازم به ذکر است که علاوه بر کرمان و شهرستان رفسنجان به عنوان قطب تولید پسته ایران، در بخشهای مختلف کشور بیش از 20 استان به صورت کلی یا پراکنده در تولید و برداشت پسته کشور مشارکت دارند و برای همین است که ممکن است در هر استان با حدود هزار تن تولید در سال امکان تامین بخشی از نیاز داخلی هر بخش از کشور را داشته باشیم.
با این وجود باید ذکر شود که بخش عمده از تولید پسته ایران به خارج از کشور صادر میشود و سهم بازار داخل از مصرف این محصول محدود میباشد.
- بیشتر بخوانید: پسته رفسنجان
لازم است بدانید با توجه به اهمیت تولید پسته در کشور، هر ساله آمار تولید کشور در حوزه برداشت و صادرات پسته به صورت رسمی در اختیار جامعه قرار میگیرد و برای همین است که میتوان به مقایسه تولیدات هر استان و میزان صادرات این محصول به هر یک از مقاصد و بازارهای هدف در خارج از کشور پرداخت.
بر این اساس میتوان گفت که در سال گذشته تولید پسته در کشور در حدود 150 هزار تن برآورد شده بود که از این میزان بیش از 130 هزار تن آن به خارج از کشور صادر شده است. این آمار نشان میدهد که بخش عمده ای از تولید این محصول در کشور همان طور که ذکر شد در بازارهای منطقه ای و بین المللی عرضه میشود و سهم خانوارهای ایرانی در حدود 10 تا 20 درصد تولید این محصول در داخل است.
این میزان عددی بین 10 تا 20 هزار تن است که با توجه به جمعیت کشور نشان از مصرف سرانه کمتر از پانصد گرم پسته به ازای هر ایرانی است. لازم است مصرف پسته به طور معمول به صورت خام یا بو داده به همراه سایر مغزیجات در رژیم غذایی صورت میپذیرد.