آجر سفال یکی از عناصر معماری مهم در سراسر دنیا است و برای ساخت و ساز ساختمان‌ها به کار می رود و این نوع آجر شکل زیبا و کاربردی دارد و برخلاف آجر ساده، برای تولید آن مراحل قابل توجهی طی می شود.
در مناطق شمالی ایران، به ویژه در استان مازندران، معماری سنتی همواره مورد توجه قرار می گیرد و ساختمان‌های سنتی در این مناطق از آجر سفال طبرستان ساخته شده‌اند که به زیبایی و تحکم بالایی برخوردار است.
یکی از عوامل مهم در جذابیت آجر سفال طبرستان نوع خاص خاک و خاصیت آن است و خاک استان مازندران که در تولید این نوع آجر به کار می رود دارای ترکیبات خاصی است که باعث می شود آجری با خواصی بسیار مقاوم و زیبا تولید شود.
طراحی آجر سفال طبرستان نیز بسیار جالب و منحصر به فرد است و شکل‌دهی برجستگی‌ها و ریز شکاف‌های پوسته آجر به یکدیگر ترکیب به شکل هنری و زیبا انجام می شود.
این طرح‌ها از آجر قدرتمندی استفاده می کنند که به ساختار فیزیکی آجر کمک می کند و آن را مقاوم در برابر اهرم‌ها و فشارهای بالا می کند.
علاوه بر زیبایی و استحکام بالا، آجر سفال طبرستان دارای خواص حرارتی کاربردی است و این نوع آجر سفال به خوبی در برابر شعله و حرارت مقاومت کرده و منبعی عالی برای حفظ حرارت در داخل ساختمان‌ها است.
از دیگر ویژگی‌های آجر سفال طبرستان می توان به مقاومت در برابر رطوبت و آب، ضد زنگ بودن و مقاومت در برابر کشش اشاره کرد.
این خواص باعث می شود آجر سفال طبرستان در سازه‌های ساحلی و مناطقی با هوای رطوبتی بالا استفاده شود.
در نهایت نکته مهمی که باید به آن توجه کرد مربوط به سازماندهی و استاندارد سازی در صنعت آجر سفال طبرستان است.
استفاده از تجهیزات و فناوری‌های مدرن در فرآوری آجر سفال باعث می شود تا محصولات با کیفیت و قابل اعتماد تولید شود.
اگرچه تولید کنندگان آجر سفال طبرستان نهایت تلاش خود را برای افزایش کیفیت و رعایت استانداردها می کنند باز هم لازم است مراقبت‌های لازم در زمینه نگهداری و نصب آجر به عمل آید.
معماری سنتی مناطق شمالی ایران، به خصوص استان مازندران، دارای آرمان‌ها و اصول طراحی منحصر به فردی است که با استفاده از آجر سفال طبرستان به واقعیت پیوسته است.
این آجر به لحاظ زیبایی و استحکام بالا، به همراه تکنیک‌های خاص ساخت و معماری مناطق شمالی، به ایجاد سازه‌هایی با طراحی متفاوت و فرهنگ محیطی و باستانی کمک می کند.
یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد آجر سفال طبرستان، رنگ طبیعی آن است و رنگ زرد مایل به قرمز به طور طبیعی در این آجر حضور دارد که به سازه‌های سنتی توان زیبایی خاصی می بخشد.
شکل‌بندی آجر سفال طبرستان نیز در عصر حاضر بسیار متنوع است و از ریز شکاف‌های ریز و درشت تا برجستگی‌هایی در سطح آجر که به نوعی طرح‌های زیبا و ویژه را شکل می دهند.
در طول تاریخ، آجر سفال طبرستان همچنان به عنوان پر طرفدارترین ماده ساختمانی در مناطق شمالی ایران باقی مانده است و این نوع آجر، به لحاظ زیبایی، استحکام و خواص حرارتی و مقاومت در برابر آب و رطوبت، همچنان از تقاضا روزافزونی برخوردار است.
نکته مهمی که باید درباره آجر سفال طبرستان در معماری سنتی مناطق شمالی ایران بدانیم، عدم استفاده از نمونه‌های بیگانه است.
این هنر باز هم توانسته است در دل معماری سنتی و مدرن جایگاهی ویژه برای خود پیدا کند و در گذر زمان، همچنان به وجود هنر معماران و استادان سنتی ایران افتخار می کند.
