صنعت تولید تخمه آفتابگردان در کشور یکی از صنایعی است که به راحتی توان رقابت با کشورهای تولید کننده این محصول را دارد و تولیدکنندگان ایرانی تخمه علاوه بر تولید تخمه در کشور و رسیدن به مرز خودکفایی بستر و شرایط لازم در صادرات تخمه آفتابگردان را نیز دارند.
گاهی با واردات تخمه های مرغوب و پرمصرف از کشورهای همسایه مانند تخمه های ترکیه ای و صادرات آنها به کشورهای متقاضی دیگر می توان در نقش واسطه عمل نمود و به درآمد بالایی دست یافت.
تخمه یکی از تنقلاتی است که در بین مردم جهان بسیار شناخته شده و طرفداران زیادی دارد حتی برخی پرندگان مانند طوطى نیز علاقه زیادی به خوردن تخمه دارند همچنین یکی از تنقلات که به گونه ای یار جدا ناشدنی فوتبال شناخته می شود و عنوان یار دوازدهم فوتبال به خودگرفته تخمه آفتابگردان است.
تحقیقات عملی گسترده ای ثابت می کند که ترکیبات تخمه آفتابگردان عارضه افسردگی را به شدت کاهش می دهد و سبب بهزیستی و سلامتی اعصاب و سلولهای مغز می شود همچنین افرادی که از محصولات تخم آفتابگردان استفاده می نمایند کمتر به عارضه فراموشی دچار می شوند.
خواص تخمه آفتابگردان
مصرف تخمه آفتابگردان برای رفع ناراحتی‌های برونش، حنجره، مشکلات ریوی و همچنین صاف شدن صدا موثر است و علاوه بر این، خوردن آن را برای تسکین سرفه هنگام ابتلا به سرماخوردگی و به اصطلاح نرم شدن سینه هم توصیه می کنند.
تخمه آفتاب گردان منبع خوبی از منیزیم میباشد، بسیاری از مطالعات نشان داده اند که منیزیم به کاهش فشار خون و سردردهای میگرنی و همچنین سکته قلبی کمک میکند همچنین برای سلامت استخوانها و بدست آوردن انرژی ضروری است.
تقریبا دو سوم منیزیم موجود در بدن در استخوانها یافت میشود. تخمه آفتابگردان (Sunflower seed) در گمرک جهانی با کد تعرفه (HS Code) به شماره ۱۲۰۶۰۰ شناخته می شود.
کشور های برتر در صادرات تخمه آفتابگردان
عمده صادرات تخمه آفتابگردان از کشور رومانی انجام می شود و کشورهای چین، بلغارستان، فرانسه و آمریکا در رتبه های بعدی قرار دارند. رومانی با ۱۸ درصد و ۷۵۴,۶۸۹ هزار دلار از سهم بازار جهانی، چین با ۱۴ درصد و ۵۶۹,۹۱۵ هزار دلار و بلغارستان نیز با ۱۱ درصد و ۴۵۴,۱۴۸ هزار دلار رتبه های یک تا سه صادرات این محصول را دارند.
ترکیه، هلند و روسیه به ترتیب با ۹، ۹ و ۶ درصد بیشترین میزان واردات تخمه را دارا هستند. تخمه آفتابگردان را به حالت بو داده نمی توان صادر کرد و تخمه از زمانی که بخواهد بارگیری شود تا به مقصد برسد ممکن است یک ماه زمان ببرد و در این مدت زمان تخمه بوداده طعم تازگی خود را از دست می دهد و کهنه می شود علاوه بر این برخی کشور ها ممکن است تخمه را پر نمک تر یا برخی کم نمک تر بخواهند.
نرخ رشد کشورهای وارد کننده
همانطور که نمودار بالا نشان می دهد تخمه آفتابگردان از آمار رو به رشدی برخوردار است و بلغارستان، رومانی، استرالیا، اوکراین، هلند و روسیه دارای بازار با ظرفیت رو به رشد هستند و کشورهای هلند، آلمان، اسپانیا و فرانسه نیز رشد یک ساله خوبی داشته اند.
ظرفیت صادرات تخمه آفتابگردان کشورهای دنیا: با توجه به نمودار زیر کشورهای ترکیه، عراق، پاکستان، افغانستان، امارات و سوریه در آسیا و اسپانیا، فرانسه، آلمان، پرتقال و هلند در اروپا دارای پتانسیل بالا برای صادرات تخمه آفتابگردان گلپر مزمز از ایران هستند.
چین نیز دارای ظرفیت صادراتی خوبی است. کشورهای روسیه، ازبکستان، اوکراین، تاجیکستان، ارمنستان، آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان در حوزه CIS با توجه به نزدیکی به ایران مقاصد صادراتی خوبی با پتانسیل بالا برای تاجرین می باشند.
نمودار میزان پتانسیل صادراتی تخمه آفتابگردان
طبق این جدول چین، ازبکستان، روسیه، اوکراین و اسپانیا دارای بیشترین ظرفیت صادراتی تخمه آفتابگردان هستند و تاجیکستان، ارمنستان، مصر و امارات در رتبه های بعدی قرار دارند و در کشورهای ترکیه، عراق، پاکستان و افغانستان ظرفیت صادرات تخمه تمام شده است و این کشورهای دارای بازار اشباع شده برای صادرات تخمه آفتابگردان هستند.
بیشترین ظرفیت و پتانسیل صادراتی برای صادرات هندوانه از ایران را کشورهای چین، ازبکستان و روسیه دارا هستند و ایران نزدیکترین ارتباط صادراتی را با ارمنستان دارد.
بازار ترکیه بیشترین ظرفیت تقاضا را برای کالای ذکر شده دارد. چین بیشترین تفاوت بین پتانسیل صادرات و صادرات واقعی را از نظر ارزش نشان می دهد، ظرفیت باقیمانده صادرات به ارزش ۹۶٫۹ هزار دلار است.