اقتصاد انسان موفق

گفتیم اگر انسان می­خواهد در زمینه اقتصاد ،انسان موفقی باشد باید ۴ دسته بندی را از حیث زمان رعایت کند و غیر از این­ها را کنار بگذارد. در مقاله قبل ۲ تا از این ۴ مورد را بیان کردیم و ۲ تا از این دسته بندی را برای این مقاله می گذاریم. اما لازم می­ دانم که یک مروری به  قبل بزنم تا عزیزان تا حدی به صورت فشرده در جریان عرض قرار بگیرند و بعد موضوع را با دو بحث جدید شروع کنم.

یکی از آن ۴ زمینه ­ای که انسان باید در تقسیم بندی شروع خودش به آن مشغول باشد ایامی است که انسان در آن ایام در خلوت و تنهایی است، اگر در زندگی شما این فضا وجود ندارد بدانید دچار ضعف فکری شدیدی خواهید شد، دچار افسردگی­ های شدیدی خواهید شد، چون نفس انسان اگرچه با اجتماع و با مردم انس دارد اما انس شدیدتر آن با خودش است. انسان تنها به دنیا می ­آید و تنها هم از دنیا می­رود، آن لحظه ­ای که شما بدنیا آمدید کسی با شما نبوده است و لحظه ­ای هم که از دنیا می­روید کسی با شما نیست. یعنی اول و آخرش به صورت فردی زندگی می­ کنید و اعمال و رفتارهای شما هم با خود شماست و تنهاست و به خود شما مربوط است. این است که در عصر کنونی ما عده زیادی دچار خود فراموشی هستند یعنی تمام تمرکزشان بر چیزی غیر از خودشان است. مثلاً شخصی تمرکزش به ماشینش است، به خونه­ اش است، به ساعتش است، به موبایلش است، به پولش است و این­ها همه غیر از خودش است. آیا ماشین انسان، خود انسان است؟ آیا پول انسان، خود انسان است؟ نه این طور نیست. انسان درگیر پدرش است، مادرش، خواهرش و برادرش و اقوام و بستگانش است، این­ ها خود انسان هستند؟ این است که اکثر مردم در عصر کنونی ما دچار خود فراموشی هستند

این است که یکی از زمان­ هایی که باید در زندگی ۲۴ ساعته شما باشد و اگر نیست بدانید در عرصه ثروتمندی دچار ضعف­ های شدیدی خواهید شد زمانی است برای خلوت خودتان، هیچکس نباشد و فقط خودتان باشید

بخش دومی را در خلوت­ها مطرح کردیم و آن بخش باب تفکر است. عزیزان، بدانید آنچه همه انسان­ها را زمین می­زند و هلاک می­ کند هوا و هوس­ های انسان است. چون انسان وقتی می­خواهد پیشرفت کند، این پیشرفت­ همراه با یک سری سختی­ هاست و نفس با این سختی ­ها موافق نیست. شما وقتی می ­خواهید پشت سر هم به چند تا مشتری جواب بدهید می­بینید که یک چیزی از درون به شما فشار می­ آورد و آن، فشار نفسانی است، فشار جسمی نیست. دست شما خسته نشده، زبان شما خسته نشده، رمق روحی ندارید.

وقتی می ­خواهید در بحث برند سازی برای سایت ­های خودتان برند سازی کنید، نفس شما اجازه نمی­ دهد و الاّ کار سختی نیست، عملگی و بنایی که نمی ­خواهید انجام بدهید، بلکه فقط می­ خواهید دو تا دست را حرکت بدهید و تایپ کنید، آن قدر کالری خاصی از شما نمی ­رود پس چرا نمی ­توانید انجام بدهید؟ چون با نفس و هوای نفس مخالف است، خوش گذرانی نیست، کار سختی است؛ چون خوش گذرانی نیست نفس مخالفت می ­کند و شما را با یک کار آسان­ تر که با نفس سازگارتر باشد میل می­ دهد و تا شما بر خودتان مسلط نشوید به هیچ پیشرفتی نمی ­رسید.

تمام انسان­های بزرگ اولین کاری که کرده ­اند این بود که بر خودشان مسلط شدند. نفس انسان مثل یک مرکب می­ ماند، آنهایی که رانندگی یا اسب سواری کرده­ اند این تجربه را دارند. آن اوایل درست است که تو پشت فرمون نشستی، درست است که پشت است نشستی اما این اسب است که تو را می ­برد، ماشین است که تو را می ­برد، تو بر ماشین مسلط نیستی بلکه ماشین بر تو مسلط است. اما بر اثر تکرار و تمرین و تجربه این انسان است که بر ماشین و بر اسب مسلط می­ شود، نفس هم مثل یک مرکب است.

اکثر مردم این مشکل را دارند که نفس­ هایشان بر آنها سوار است در نتیجه می­ دانند که این کار خیر است اما نمی ­توانند انجام بدهند، نفس نمی­ گذارد. می­ دانند که این کار شر است، خطا است، اشتباه است، اما انجام می­ دهند چون نفس می­ گوید که انجام بده. این است که رسول گرامی اسلام حضرت محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله) می­ فرمایند: «بهشت در لفّافه سختی­ هاست و جهنم در لفّافه خوشی­ ها» تمام گناهان و خطاها را نگاه کنید در لحظه، یک لذت آنی به انسان می­­ دهد و تمام عبادات را نگاه کنید در آن لحظه سخت است. این است که در خطاها، انسان به لحظه، خوش می­ گذراند اما پیامدهای آن زشت و کریه است اما در پیشرفت­ ها و رشدها، در لحظه به انسان سختی می ­رسد اما در پیامدش زیبایی و دلنشینی را دارد. این جا نیاز است که انسان دارای یک قدرتی باشد که بر نفس خودش مسلط بشود. از آن خوشی­ های لحظه­ ای دست بردارد و خودش را به یک سری سختی ­ها وادار کند تا در پسِ آن به خیر و سعادت و رشد برسد.

امیرالمومنین (ع) فرمود: «برای مقابله و جهاد با نفس، سلاحی قوی­تر از تفکر وجود ندارد». اگر می­ خواهیم بر نفس خودمان مسلط شویم باید بجنگیم، این یک جهاد است. در زندگی­ هایتان نگاه کنید، چه بسیار کارهایی که خودتان تشخیص دادید بد است اما انجام دادید چون بر نفس­تان مسلط نبودید، نفس شما را می­ بُرد، می­ دانستید که این کار خطا است اما می­ رفتید. و چه بسیار کارها که می­ دانستید درست است اما نفست نمی­ کشید که انجام بدهی، روحت و وجودت کشش انجام آن کار را نداشت. من جمله آن­ها شنیدن یک سخنرانی است. یک سخنرانی یک ساعت است، از یک ساعت که بگذرد نفس­ها به تکاپو می ­افتد، گوش دادن سخت می­ شود، بعضی­ ها به ۲۰ دقیقه و بعضی­ ها به ۵ دقیقه خسته می­ شوند.

اما حالا اگر بخواهید بنشینید کنار هم و جوک بگویید، از همان چرندیاتی که عوام مردم برای هم زیاد تعریف می­ کنند صحبت کنید، ساعت ­ها روی صندلی می ­نشینید و صحبت می­ کنید. یک ساعت صحبت شنیدن سخت است چون نفس باید به فکر بیفتد و فکر کردن کار سختی است. عادت نکرده که فکر کند بلکه به بی­ مبالاتی عادت کرده است و این که با الواطی، هرزه­ گی و عیاشی شب را روز و روز را شب کند. این نفس تحمل یک سختی و یک فشار را ندارد. این نه تنها در مسئله شنیدن سخنرانی بلکه در تمام کارهایی که انسان را به پیشرفت می ­رساند دچار این سختی است. تمام کارهایی که انسان را به موفقیت می ­رساند سختی­ های لحظه ­ای دارد.

هزاران سخنران از موفقیت گفتند  اما کسی موفق نشد، چون سخت است، باید کارهایی انجام بدهی که آن کارها دشوار است، نفس­ های ما توان و تحمل کشش آن کارها را ندارد این است که با وجودی این که می­ دانیم آن کار خوب است اما آن را انجام نمی­ دهیم. کارهای بد را با این که می ­دانیم بد است مرتکب می­ شویم چون با این نفس نجنگیدیم. این که می­ گویم یک وقتی را برای خلوت با خودتان بگذارید، یک وقتی را برای دعا و مناجات با خدا بگذارید، یک وقتی را برای تفکر بگذارید، به این دلیل است که تفکر نفس­ های شما را سرکوب می­ کند. یک خلوتی انتخاب کنید و با خودتان فکر کنید. یاد مرگ، یاد نعمت­های خدا، یاد اشتباهاتی که در زندگی­ ها کردیم، یاد خوبی­ هایی که دیگران به ما رساندند و خیلی چیزهای دیگر، این فکر کردن نفس ما را سرکوب می­کند. این است که انشاءالله عزیزان شروع کنند و برای این باب تفکر وقت بگذارند اوایل می ­فهمند. می ­خواهی ۱۰ دقیقه وقت بگذاری و فکر کنی اما انگار می­خواهی کوهی را بکَنی، نفست چون عادت ندارد نمی­ گذارد. ۲۴ ساعت هر کار دیگری می­کنی اما ۱۰ دقیقه می­خواهی به مرگ فکر کنی، به دقیقه دوم نرسیده در فکر دخترخاله، پسرخاله، رفیق، بازار و همان خوشی­ ها فرو می­روی و از فکر اصلی خودت خارج می ­شوی.

یک کد از رسول خدا بدهم که برای خودشناسی خیلی خوب است که انسان خودش را بهتر بشناسد. پیغمبر می­فرماید: «منافق زمانی که سکوت می­کند، فکرش در لغویات است و یا این که فکری نمی­کند».منافق وقتی ساکت است یا اصلاً فکری نمی­ کند، یا به همان چرند و پرندهای خودش فکر می­ کند و معلوم می­ شود که وجود این شخص پر از نفاق است. ولی مؤمن چون سکوت می­ کند در یاد خداست، یا در یاد چیزی که خدا به آن امر کرده است.. اما اگر روزی ۱۰ دقیقه، ۲۰ دقیقه یا نیم ساعت را وقت بگذارید و فکر کنید امید است که انشاءالله بر نفس خودتان مسلط شوید و یواش یواش فکرهای شما درست شود، از این به بعد هر وقت که ساکت شدید درست فکر می­کنید. مثلاً در اتوبوس که نشستید بهترین فرصت برای شما است که بر مشکلات خودتان فائق شوید.

خیلی­ ها وقتی پشت چراغ قرمز متوقف می­ شوند و یکی دو دقیقه طول می­ کشد اعصاب آن­ها به هم می­ ریزد، صادقانه بگویم این دسته اهل تفکر و فکر کردن نیستند چون اگر اهل تفکر بودند همین یک دقیقه را که پشت چراغ قرمز منتظر بودند به تفکر مشغول می­ شدند، به حل مشکلاتی که در روز داشتند می­ پرداختند و فرصت­ هایی از این دست در شبانه روز زیاد است چون وجود ما عادت نکرده که در لحظه­ های سکوت فکر کند به همین دلیل به او سخت می­ گذرد. گوش دادن به سخنرانی به این دلیل سخت است که مجبور هستی در این یک ساعت به این جمله­ ها فکر کنی، تحلیل کنی و آنالیز کنی که سخنران چه می ­گوید؟ کجای حرفش غلط است و کجای آن درست است؟ این فکر کردن­ ها مغزی را که تا الان فکر نکرده است را خسته می­کند. اما اگر در این مدت سخنرانی از  بخواهند پیام بازی هم بکند می­ تواند سه ساعت سخنرانی گوش کند و پیام بازی کند چون لازم نیست فکرش را درگیر کند.

این است که توصیه اکید دارم وقتی برای فکر را جدا کنید نگویید که این رشدی به ما نمی ­دهد، باعث پول سازی نمی ­شود، این طور نیست چون سرآغاز پول سازی با تفکر است. چون شما عزیزان، می ­خواهید تاجر شوید، نمی­ خواهید عمله و بنا شوید، اگر می­ خواستید بنا بشوید باید تمریناتی را انجام دهید که دست­های شما قوی شود. اگر می­ خواستید فوتبالیست بشوید باید کاری می­ کردید که پاهای شما قوی شود، اگر می­ خواستید کشتی­ گیر شوید باید دست­ها و پاهایتان قوی می­شد، اگر می­ خواستید بازیگر شوید باید اندام دیگری از شما رشد می­کرد، شما می­خواهید تاجر شوید و آنچه که یک تاجر نیاز دارد عقل است. تاجری موفق­ تر است که عقل معاش او قوی­ تر است. و مبارزه با نفس است که عقل را رشد می­ دهد چون عقل و نفس مقابل و مخالف هم هستند. آن کسی که عقلش بالاتر است همان کسی است که بر نفس خودش چیره شده است. آن کسی که نفسش بالاتر است همان کسی است که عقل خودش را رها کرده است. برای این که عقل را موفق کرده و نفس را ذلیل کنیم و بر آن مسلط بشویم، بهترین یاری رسان، بهترین اسلحه و بهترین کمک به آن، فکر کردن است.

فکر کردن را در برنامه­ های روزانه خودتان بگذارید خواهید دید که تجارت ­های شما و فن بیان­ های­تان رشد می­کند، سودهای شما زیاد می ­شود و مشتری­ های شما به شما خوب پول می­ دهند. چون می­ خواهیم فشرده بگوییم دیگر بحث را باز نمی­ کنیم، هفته قبل بخش­ های دیگری از مزایای فکر کردن را و مزایای خلوت را بیان کردیم. دومین بخشی که در هفته قبل گفتیم وقتی است که انسان برای معاش خودش و برای طلب روزی خودش می­ گذارد و هر کسی شغلی دارد. ما به این­جا رسیدیم که شغل­مان را در تجارت قرار دهیم، در نتیجه در این قسمت دوم که بحث امرار معاش است.

ما امرار معاش را از نظر تجارت بررسی کردیم. عزیزانی که این کارها را انجام بدهند نفع­ ها را می­ فهمند. گفتیم چهار قسمت کنید .

قسمت اول: آن مخصوص به این است که انسان تجارت را هر روز بیشتر یاد بگیرد

قسمت دوم : این که در تجارت به فکر شناخته شدن نسبت به آن جامعه هدفی که وجود دارند اقدام کند، حالا اگر بحث نوشتن محتوا روی سایت­های خودش است، اقدام کند، اگر می­خواهد از طریق سایت­ های دیگر معروف کند، اقدام کند، اگر می­خواهد از طریق شبکه­ های اجتماعی تبلیغ کند معروف کند، به فکر معروف کردن در عرصه تجارت باشد، این دومین وقت در تجارت است

قسمت سوم: این است که وقتی را برای ارتباط با مشتری­ های خودش قرار دهد، صحبت کند، مذاکره کند، تلفنی، حضوری، تلگرامی، پیامکی و امثال این­ها که باشد. و بخشی را در ارتباط با تأمین کننده­ هایش که به آن­ها نزدیک شود، بار خودش را ببیند، ارتباط بگیرد، اعتماد بین خودش و تأمین کننده را به گونه ­ای زیاد کند که انگار تأمین کننده جزئی از خودش است. افرادی را در شهرهای مختلف داشته باشد که ­آن­ها بتوانند فرایند دیدن بارش را، فرایند ارسال بار و امثال این­ها را تسهیل کنند.

این­ها مواردی بود که در هفته قبل صحبت کردیم، اما صحبت به دو بخش دیگر رسید از تقسیم بندی زمانی که در شبانه روز داریم، یعنی بحث سوم، زمان سوم چه کنیم؟ سومین کاری که باید انجام داد و باید برای آن وقت گذاشت، ارتباط داشتن و همنشینی و همکلامی با دوستان و نزدیکان است. این­ها مسائلی نیست که من بخواهم در عرصه خانواده صحبت کنم، بحث اقتصادی می­کنم، فکرهای شما منحرف نشود. دید و بازدید از پدر و مادر اقتصاد است، این که این کار ثواب آخرت دارد به جای خودش. ارتباط با دوستان تاجرتان در کنار هم، اقتصاد است.

امیرالمومنین (ع) می­ فرماید: «مومن باید وقتی از زندگیش را با برادرانی بگذراند که او را بر عیوبش واقف سازند». وقتی را برای ارتباط با پدر و مادرتان، با برادر، خواهر، دوست، رفیق، آشنا بگذارید، این ارتباطات، این صله رحم­ها که در روایات زیاد شنیدید صله رحم روزی را زیاد می­ کند، صله رحم عمر را زیاد می­ کند. خدا لعنت کند بخش زیادی از این شبکه اجتماعی را که چه خیر بزرگی را از شما عزیزان گرفت، اگر می­ دانستید در یک دیدار با مادر، در یک دیدار با خاله و عمو، پول وجود دارد دست از یک سری نکبت­ ها و یک سری وقت­ های بی­ فایده در یک سری جاها بر می­ داشتید، رها می­ کردید. من چقدر مؤکد گفتم و امروز هم بنا دارم آخر صحبت­ هایم بگویم اما در کمتر کسانی اثر گذاشت که باید وقتی از عمر خودتان، وقتی از شبانه روز خودتان را به حل مشکلات برادران و خواهران خودتان مشغول باشید. حالا این برادر و خواهر، بعضی وقت­ ها فامیلی است، نسبی و سببی است و بعضی وقت­ها برادر و خواهر ایمانی است، دوستی و رفیقی است، هم مرام و هم کیش بودن است

وقتی را برای ارتباط با پدر و مادرتان، با برادر، خواهر، دوست، رفیق، آشنا بگذارید، این ارتباطات، این صله رحم­ها که در روایات زیاد شنیدید صله رحم روزی را زیاد می­کند، صله رحم عمر را زیاد می­ کند.

اگر می­ دانستید که خداوند چه خیرهای بزرگی و چه برکت­ های بزرگی و چه افزایش رزق و روزی بزرگی در حل مشکلات فامیل و در حل مشکلات مومنین قرار داده است، چه بسا همه اقتصاد و تجارت رها می­کردید و به همین کار مشغول می­ شدید. نمی­ خواهم بگویم که دچار این افراط و تفریط­ ها بشوید، اما آنقدر خدا خیر قرار داده است در این که شما در فامیل باشید، بین دوستان باشید و مشکلاتی که می­بینید را در حد توان خودتان برطرف کنید. خیر عجیبی را خداوند در این کار قرار داده است بالاخص اگر آن فامیل و یا آن دوست مؤمن باشد. پیغمبر (ص) فرمود: «اگر کسی گره­ ای در کارش افتاده است، گره ­ای از کار مؤمن باز کند، خدا وعده کرده است که هفتاد گره از او بر می­دارد». یعنی اگر انسان یک گره از کار یک مومن باز کند خداوند هفتاد گره از کار آن شخص باز می­کند. من و شما هزاران گره به کارهایمان هست اما به جای این که ببینیم خدا برای حل مشکلات ما چه کارها و چه راه­ حل­ هایی را قرار داده است، مشغول شبکه­ های اجتماعی و اینستاگرام و فالو و کانال و این­ ها شده­ ایم.چقدر بدبختی، چقدر بیچارگی؟ آیا خدا واقعاً خواسته که ما در حقارت و در ذلّت زندگی کنیم؟ من از شما می­ پرسم آیا بر این اعتقاد هستید آن خدای ارحم الراحمینی که شما را خلق کرده است شما را برای این نفله زندگی کردن آفریده است؟ یا خداوند شما را برای مقامات بزرگ خلق کرده است؟ و خودتان، خودتان را لایق ذلت، مسکنت و بدبختی کردید.

اما آنها گفتند ما با این چیزهایی که تو ما را بالا می­ بری نمی ­توانیم زندگی کنیم، می­ شود به همان سبک قبلی که خودمان داشتیم زندگی کنیم؟ قبل از آن بت­ پرست بودند، مشرک بودند، موسی آنها را نجات داد و به یک روستایی برد و دیدند که در آن روستا یک بتی را گذاشتند و آن را می­ پرستند. به موسی گفتند: آیا می­ شود که تو هم یک بت برای ما بیاوری و ما آن را بپرستیم؟ بعد از این همه زحمتی که موسی کشید و آنها را از این نیل و از آن بلاها نجات داد اما آخر به این جا رسیدند. قال اتستبدلون الذی هو أدنی بالذی هو خیر، آیا شما واقعاً آن چه که پایین­ تر و پست­ تر است را به آن چه که بهتر است تبدیل می­ کنید؟ اهبطوا مصراً فان لکم ما سألتم، بروید و برگردید به همان مصر، چون مصر منطقه­ ای بود که این­ها در بدبختی زندگی می­ کردند، که آن جا همان چیزی است که شما دنبال آن هستید

انقدر کار را به جایی رساندند که خودشان مهر ذلت یعنی ذلیل بودن را بر پیشانی­ هایشان نصب کردند، مهر مسکنت، یعنی بدبختی، نداری، فقر، مهر غضب خدا بر پیشانی­ های آن­ها نصب شد. خیلی از ما واقعاً دچار همین بدبختی ­ها شدیم. بعد دلیل می ­آورد، ذَلکَ بِانَّهُم یَکفُرونَ بِآیاتِ الله، چون به نشانه ­های خدا پشت کردند، به راه­ هایی که خداوند برای رشد انسان قرار داده است بی­ اعتنا هستند. شما در طول شبانه روز چقدر به مشکل بر می­ خورید؟ چقدر گره بر کار شما است؟ چقدر دچار همین ذلت ­ها و بدبختی ­ها در طول شبانه روز هستید که با آن دست و پنجه نرم می ­کنید؟ این همه جستجو می­ کنید، می­ گردید، وقت می ­گذارید چقدر سرچ می­ کنید بگردید که رسول خدا برای فرار از این بدبختی ­ها چه راه هایی داده است؟ من مشکل مالی دارم پیغمبر چه راهی داده است؟ ما راه­ ها را می­ گوییم اما باز هم کسی اعتنا نمی­ کند.

دو تا راه پیغمبر گفته است من آن دو راه را بگویم، شاید آن­ها که باورشان بشود عمل کنند. پیغمبر فرمود: «آن کسی که می­ خواهد دچار فقر نشود در عصر پنجشنبه­ ها، چهل بار سوره مبارکه نصر را بخواند». بسم الله الرحمن الرحیم، اذا جَاءَ نَصرُالله وَ الفَتح، و رأیت النَاس یَدخُلونَ فی دینِ الله افواجا فَسَبّح بِحَمدِ ربّک فاستغفِرهٌ انّهُ کانَ تَوّابا. این را چهل بار بخوانید، فقط ده دقیقه وقت می­گیرد. یعنی هر کس می­خواهد دچار فقر نشود، یک راهش این است. فرمود: کسی می­خواهد دچار فقر نشود، اگر دختردار شد به نیت پیغمبر اسم دخترش را فاطمه دختر پیغمبر بگذارد، این نیت­ ها، عزیزان، مهم است که به چه نیتی انسان کاری را انجام بدهد، به نیت پیغمبر اسم پسرش را محمد بگذارد. خیلی­ ها می­ گویند این­ها مبانی اقتصادی نیست. چرا همه این­ها مبانی اقتصادی است، ما به این­ها عمل کرده ­ایم و پولدار شدیم، این­ ها مباحث اقتصادی است که ما مطرح می­ کنیم، عده ­ای باور می­ کنند و عده ­ای باور نمی­ کنند.

کافر شدن که شاخ و دم نمی­ خواهد، همین حرف­هاست همین که درستی این حرف­ها را باور نداشته باشی یعنی کافر شده ­ای، یعنی پشت کرده ­ای. خدا می­ گوید: چون به نشانه ­های خدا برای رستگاری انسان پشت می­ کنند، ما مهر ذلّت و مسکنت را بر پیشانی آن­ها می­ گذاریم.چقدر خداوند نفع قرار داده است از این که تو گره­ ای از کار مومنی برداری، این را امتحان کنید عزیزان. وقت بگذارید در طول شبانه روز، حتی ۳ ساعت یا ۴ ساعت وقت بگذارید و در بین فامیل و دوستان خوب و مومن خودتان بگردید و دو تا کار انجام دهید:

این که غمی، گره ­ای، مشکلی از مشکلات آنها بردارید، یعنی جا دارد که انسان ۳ ساعت، ۴ ساعت از وقتش در شبانه روز به این امر اختصاص داده شود که در بین فامیل و دوستان مومنش یک کاری انجام دهد تا یک نفر را شاد کند.

با فامیل خودتان، مثلاً خاله­ تان که سه ماه است از او خبر ندارید تماس بگیرید و احوالش را جویا شوید و ابراز دلتنگی کنید و ببینید که چقدر خوشحال می­ شود؟ می­ دانم که از این کارها نکرده ­اید، چون وقت ندارید. الان من  این کارها را می­ گویم می­ گویید وقت ندارید چون وقت­ ها را با چیز دیگری پر کرده ­اید و وقتی می­ خواهیم که آن کارها را نکنید فکر می ­کنید که با انجام ندادن آن کارها شب و روز شما سپری نمی­ شود. امام صادق (ع) فرمود: «آنقدر امر و نهی خداوند زیاد بوده است که اگر انسان بخواهد امر و نهی خدا را انجام بدهد وقت نمی ­ماند که کار دیگری انجام دهد» وقتی نمی­ ماند بخواهد فخر فروشی کند، وقتی نمی­ ماند بخواهد غیبت کند، وقتی نمی­ ماند بخواهد شراب بخورد، وقتی نمی­ ماند بخواهد زنا کند. طرف فکر می­کند که اگر تلویزیون نگاه نکند چه کاری باید بکند؟ فکر کرده است که خدایی که این شخص را خلق کرده است وقت آزادی آفرید که تلویزیون نگاه کند که اگر نگاه نکند دیگر نمی­داند باید چه کار کند؟ ۲۰۰ سال پیش که تلویزیون نبود همه آنها مُردند؟ روزی ۳ ساعت، ۴ ساعت وقت بگذارید و مشکلات مؤمنین را برطرف کنید، وقت بگذارید و غمی از دل دوستان مؤمن­تان بردارید، وقت بگذارید و فامیلی را شاد کنید. ماشین پدرتان را بشورید ببینید چقدر دلش را شاد کرده ­اید، این ­ها رابطه مستقیم با پول دارد، پولدار می ­شوید، امتحان کنید. من چطور این را به شما اثبات کنم؟ ما می­ گوییم نمونه­ های زیادی داریم که از این راه پولدار شدند، اما شما نمی­ آیید که این نمونه­ ها را ببینید. می­ گوییم خودتان امتحان کنید تا پولدار شوید اما باز امتحان هم نمی­ کنید، پس چطور می­ شود اثبات کرد؟ شما می­ خواهید یک حرفی بزنیم که با عقل شما بخواند اگر با عقل شما می ­خواست بخواند خود تو می­شدیم، همان آدم بدبخت و بیچاره و ندار می­ شدیم. ثمر عقل تو همان چیزی است که الان هستی، پس من باید یک حرفی بزنم که با عقل تو نخواند و عقل تو آن را تصدیق نکند که اگر عقل تو بفهمد در آن صورت، تو شدی. این که عقل تو با این حرف­ها سازگار نیست یعنی این حرف­ها درست است، می­توانی امتحان کنی و بعد نتیجه را ببینی.

من ۵ تا موضوع امروز انتخاب کردم که بیان می­کنم اما موارد دیگری هم هست اما این ۵ مورد از مزخرف­ ترین، بیهوده ­ترین و هرزترین کارهایی است که شما انجام می­ دهید. قسم خوردن ندارد اما بگویم زشت ­تر، پست ­تر و کثیف ­تر از فاحشه ­گری است، دروغ نگفته ­ام اما درک شما نمی­رسد. یک فاحشه در روز ۲ ساعت، ۳ ساعت، یک کاری انجام می­ دهد و تمام می­ شود در حالی که تو با این ۵ موضوع یک عمر است که می­گذرانی، یک عمر است که این عمرت را هدر می­دهی. من نیت نداشتم که این را بگویم اما این دوست عزیزمان که امروز قرآن را خواند با این آیه شروع کرد و به یاد من انداخت: «بسم الله الرحمن الرحیم، والعصر، إنَّ الانسانَ لَفی خُسر، قسم به عصر یعنی همین زمان، همه مردم دارند ضرر می­کنند، همه دارند خسارت می­ بینند مگر آنهایی که ایمان آوردند و عمل صالح انجام دادند، به حق و به خدا تمسّک و توسل جستند و آن را توصیه کردند و  همدیگر را به صبر توصیه می­ کنند جز این­ ها همه مردم ضرر کردند. وقت­ های شما پر شده است، بخدا قسم این ۵ تا کار را رها نکنید به رشدی نمی­ رسید، اگر هم برسید حقیر و سخیف است، چون وقت­ های زیادی را از شما می­ گیرد. ما الان گفتیم ساعت خواب ۸ ساعت است، در صورتی که ساعت خواب ۶ ساعت است، دو ساعت هم حمام رفتن و دوش گرفتن و غذا خوردن هم هست. این که بعضی­ ها می­ پرسند که ما چه کاری بکنیم؟ مشخص است، تفکر که نمی ­کند، نمازی هم که نمی ­خواند، دو ساعت این­جا اضافه می­کند. امرار معاش هم که، الان اکثر جوان ­ها بیکار هستند، ۸ ساعت هم اینجا آزاد شد، جمعاً ۱۰ ساعت آزاد می­شود، مشخص است  این شخص اگر تلگرام نرود چه کاری دارد انجام دهد؟ هیچ وقت و زمانی را برای رسیدگی به امور دوست و فامیل و آشنا نگذاشته است، ۳ ساعت هم اینجا خالی شد و با آن ۱۰ ساعت کلاً ۱۳ ساعت می­شود، اما وقتی این کارها را انجام دهی دیگر وقت آزادی برای تو نمی­ ماند. ۵ تا کار است که اگر این ۵ تا کار باشد نمی ­رسیم کارهای دیگر را انجام دهیم. این ۵ تا کار را از زندگی خودتان حذف کنید، شما را به هرکس دوست دارید این ۵ کار را حذف کنید، این کارها شما را بیچاره می­کند. نمی­ دانم با فن بیان خودم چطور شما را از شدت بیچاره کردن­تان آگاه کنم؟ با همه وجودم می­ خواهم فریاد بزنم که این ۵ تا کار را رها کنید که شما را بدبخت کرده است، شما را به فلاکت و بیچارگی انداخته است، شما را به خدا، دست از این کارها بردارید.

این است که نیاز نیست شما همه خبرها را دنبال کنید، خود جهان همه آن خبرها را به تو می­رساند. تو دنبال کننده اخبار نباش. خدا چقدر خوب است که ما یک عالمه کارگر مفت داریم، اطرافیانی که می­ نشینند و دو ساعت خبر را گوش می­دهند و سپس چکیده و مهم آن را به ما می­ گویند، این خیلی خوب است. چرا من باید بشوم آن شخصی که دو ساعت گوش می­دهد؟ اخبار ساعت ۲ را نگاه می­کند، ساعت ۹ شب را نگاه می­ کند، بی­بی سی و این­ها همه را می­بیند. من و تو تاجر هستیم، تاجر را چه به این حرف­ها؟! امیرالمومنین به مالک اشتر گفت: «ای مالک! عده­ ای هستند که می­ خواهند حکومت تو را به خطر بیندازند، در این بین، تو با تاجران کاری نداشته باش، چرا که آنان ضربه زننده به حکومت­ها نیستند. تاجر دنبال این است که بارش را بفروشد، تاجر به سیاست چه کار دارد؟ تاجر به فرهنگ چه کار دارد؟ عزیز من! تو مسئول فرهنگی نیستی. امیرالمومنین فرمود: «قوام مال مردم با تاجران می­چرخد». یعنی کسی که شغلش تجارت شد باید دغدغه ­اش اقتصاد آن فضا، اقتصاد شهرش و اقتصاد آن زمینه تجاری که در آن هست باشد، ما را به سیاست چه کار است؟ ما را چه به فرهنگ و هنر؟ ما با این­ ها اصلاً کاری نداریم. ما با هر چیزی که به اقتصاد مربوط است کار داریم. ما اگر می­ گوییم که خبر گوش نده به خاطر آن چیزی که در خبر گفته شده نیست، ما اصلاً به خبر داخل و خارج کاری نداریم، ما اصلاً با اخبار کاری نداریم، ما سرمان در تجارت خودمان و اقتصاد خودمان گرم است. خدایی الان شما به تجارت بچسبید و ۴ تا کاری که برای شما تعریف کردم، ۸ ساعتی که گفتم بینی و بین الله کم نگفتم؟ یعنی بخواهید بچسبید و جواب مشتری­ ها را بدهید، پیگیری کارهای آن­ها را بکنید ۸ ساعت کم نیست؟ برند سازی خودتان را قوی ­تر­ بگیرید، ۸ ساعت کم نیست؟ دیگر وقتی برای گوش دادن به خبر برای شما نمی­ ماند.

پنجمین نکته که متأسفانه شایع و زیاد است و باز در مردها از زن­ها بیشتر است، پیگیری کردن و دنبال کردن ورزش­ هاست. جام ملت­های آسیا چی شد؟ هر چی شد؟ ببرد به تو پولی می­دهند؟ ببازد از تو پولی می­گیرند؟ یکی از دوستان می­گفت تمام فوتبال­ ها را دنبال می­ کند، اگر ورزش می­ کردید دلم نمی ­سوخت و خوشحال بودم اما تو ۳ ساعت وقت می­ گذاری تا ببینی که چه کسی و چه شکلی ورزش کرد؟ فلان بازیکن چه­ طوری توپ را شوت کرد؟ خجالت بکش، چقدر این کار حقارت است؟! دو میلیون نفر بنشینند نگاه کنند که اصغر چه­ طوری شوت زد؟

عمرها هدر رفته است. من می­ گویم شما در زمره آن­ها نباشید، آن­ها که می­ خواهند، نگاه کنند. یک نفر می­ گفت شما می­ خواهی برنامه ۹۰ را تعطیل کنی. من می ­خواهم این ۵۰، ۶۰ نفری که در جمع ما هستند و می­ خواهند تاجر بشوند نبینند، برای آن­ها زشت است، بقیه نگاه کنند. ۷۰ میلیون، ۸۰ میلیون نفر برنامه ۹۰ را ببینند، شما نبینید. من رئیس مجموعه خودم هستم، بیرون از این­جا به من ربطی ندارد، ما می­ خواهیم بچه­ های آراد، نبینند چون ما کارهای مهم­ تری داریم، ما بیکار نیستیم بنشینیم و برنامه ۹۰ ببینیم. من هم اگر بیکار باشم باید وقت خودم را با این برنامه ۹۰ و ۱۰۰ و ۱۲۰ پر کنم.حالا تصور کنید که این ۵ تا کار را از زندگی خودتان حذف کرده ­اید. می­ خواهیم چند دقیقه ­ای با این تصور زندگی کنیم تا ببینیم این چند دقیقه به کجا می­ رسیم؟ پس آهنگی گوش نمی­ دهیم، فیلم و سریالی نمی­ بینیم، کانال­ های تلگرام و اینستاگرام را پاک کردیم، خبرها را دنبال نمی­ کنیم، فوتبال و والیبال و هندبال نمی­ بینیم و دنبال نتیجه آن هم در سایت­ ها نیستیم، حالا ببینید چقدر وقت اضافه برای شما ایجاد شد؟ تازه شما می­ توانید نفس بکشید. این ۵ تا کار را که حذف کردید تازه می­ توانید آن ۳ تا کار را که گفته شد انجام بدهید، حالا می­ توانید تفکر کنید، می­ توانید قرآن بخوانید، می­توانید فکر کنید، می­توانید دعا کنید، می­توانید به فامیل رسیدگی کنید، می­ توانید برندسازی خودتان را قوی کنید، با مشتری­ ها با تمرکز بیشتری صحبت کنید. اما واقع قضیه این است که آن سه کاری که گفتم برای نفس خیلی سخت است و اصطلاحاً نفس نمی ­کشد که بتواند این­ ها را انجام بدهد. این تقسیم بندی که من گفتم از خودم در نیاوردم بلکه عیناً عین روایتی بود که برای شما باز کردم.

امام کاظم (ع) مورد چهارم را که بیان می­کند می­ فرماید با این چهارمی، سه مورد دیگر انجام می­ شود. یعنی اگر چهارمی را نداشته باشی موفق به انجام آن سه مورد اول هم نمی ­شوی چون به نفس فشار می­ آید. شما نفس را یک کارگر در نظر بگیرید، چون وقتی بخواهی عاقلانه زندگی کنید نفس مثل یک کارگر است؛ کارگر را در طول ۲۴ ساعت بخواهی پشت سر هم از او کار بکشی، یک روز، دو روز، سه روز کار می­ کند اما روز چهارم یا فرار می­ کند یا مریض می شود، نفس هم همین­جور است. این است که باید یک مقدار هم به آن برسی یعنی اگر ۲۴ ساعت از آن کار می­کشی، یک ساعت هم به او حال بدهی. این است که امام (ع) می­ فرماید: «لذت­ های حلالی که خداوند برای بندگانش آزاد قرار داده است که مجاز است انجام بدهد». چه لذتی بالاتر از هم نشینی و هم­ کلامی و ارتباط بین زن و شوهرها و بهترین لذت، همنشینی با همسران است. من اگر یک سری شرم و حیاها نبود یک لذت ­هایی را در همین­جا و در همین بحث یاد می­ دادم که اصلاً امتحان نکردید. من یکی را پناه بر خدا؛ می­ گویم امتحان کنید. پیغمبر فرمود: «چه لذتی بالاتر از این که مردی به بدن عریان همسرش نگاه کند» اما مثل گنجشک نباشید که بپرد. این­ها را وقتی ما در زندگی نداریم نفس­مان آن لذت­های حلال را بهره نبرده است. چون از لذت حلال بی­ نصیب هستیم نفس ما نمی­کشد این است که خواهان یک کار کثیف می­ شود.

سفر لذت است، دست زن و بچه را بگیرد، اگر مجرد است با خواهر و برادرش، با دوستش به مسافرت برود، امتحان کنید، یکی از بهترین لذت­هایی که خداوند قرار داده است مسافرت است. خدا رو شکر که خدا شغل شما را تجارت قرار داده است، گوشی که دستت باشد، اینترنت و لب تاب هم هست، با لب تاب و گوشی هر جا که دلت می­خواهد می­توانی بروی، اگر کارمند بودی باید ساعت ۸ صبح امضاء می­زدی اما الان افسار دست خودت است. اگر فلان جا گیر هستی بدان که خودت، خودت را گیر کردی عزیز من. خدایی که تو را خلق کرد هیچ گیری و غل و زنجیری به دست و پایت نبست، هر جا که نگاه می­کنی خودت غل و زنجیری بود که بر پای خودت بستی. دانشگاه داری، غل و زنجیرش را خودت به پایت بستی، کارمند فلان جا هستی و باید امضاء بزنی، خدا غل و زنجیرت نکرد خودت کردی،  فلان جا و فلان چیز است که باید حتماً آن جا باشی، بچه را باید به مدرسه ببری، همه این­ها غل و زنجیرهای خودتان است، هیچ­کدام از این­ها را نه خدا گفت، نه قرآن گفت، نه پیغمبر گفت، خودتان بر خودتان بست زدید و خودتان را بسته ­اید. این است که آزادگی­ ای که خدا به شما داده بود را خودتان به اسارت تبدیل کردید و الاّ خدا شما را آزاد آفرید و می­ توانستید با همین آزادگی زندگی کنید و هر وقت دلتان خواست سفر بروید.

یکی از بهترین لذت­ها غذاهاست. خانم­ ها تنوع غذایی را یاد بگیرند. واقعاً درس اقتصاد دارم می­ دهم چون وارد یک فضاش آشپزی می­ شوم فکر نکنید این­جا جلسه آشپزی است، این­جا جلسه اقتصاد است. چون باید غذای خوب بخوری، غذای لذیذ بخوری. وقتی غذای لذیذ خوردی، جسم لذیذ دیدی، جای لذیذ دیدید، وقتی این لذت­ ها را تجربه کنی نفس تو ارضاست. دیگر نمی­ خواهد در شبکه اجتماعی بخواهی در گروه مخ آن دختر را بزنی، دیگر نیاز نداری که کلیپی نگاه کنی که نصف آن یک دختری سر و مویش را بیرون انداخته است نگاه کنی و این­جوری شهوت خودت را ارضا کنی چون بهتر از آن را خودت داری. وقتی نفست با لذت­ های حلال ارضا نیست اینجاست که به حرامش می ­افتی. آن­هایی که مجرد هستند به فکر ازدواج باشند، تا ازدواج نکنند بخش زیادی از این توفیقات محقق نمی­ شود، توانستند ازدواج دائم بکنند، نتوانستند ازدواج موقت بکنند، ازدواج کنند. اگر قبل از این­که وارد اتاق بشوید نیم ساعت با همسرتان صحبت کنید، مرد بدن همسرش را نگاه کند، زن صحبت­های مردش را ده دقیقه بشنود، خواهید دید که بزرگترین لذت این جهان را بردید. وقتی این­طور شد تو دیگر نیازمند اینستاگرام نمی­ شوی، تو دیگر نیازی نداری شهوت خودت را با دیدن فیلم و کلیپ و سریال ارضاء کنی. کسانی که می­گویند فیلم را برای شهوت نگاه نمی­ کنند، به والله دروغ می­گویند اگر غیر از این است ببینید وقتی بازیگر زنی در یک فیلمی خوشگل­تر است طرفدارهای آن فیلم بیشتر هستند، پس معلوم می­شود بحث، بحث جنسی است. مگر غیر از این است که اگر در اینستاگرام یک نفر از دخترهای خوشگل­تر و بی­ حجاب­ تر استفاده کند، فالوهایش بیشتر است، پس معلوم می­شود که بحث جنسی است. این بحثی بود که غرب در سال ۱۹۸۵ مطرح کرد تحت عنوان قلقلک جنسی و گفتند که فیلم­ های مستهجن را نمی­ شود همه جا دید، نمی ­شود با فامیل و پدر و مادر فیلم مستهجن دید، بیائیم و قلقلک جنسی بدهیم و دختری بیاوریم که یک مقداری موی سرش بیرون است بقیه آن را خودش تصور می­کند. این شهوت­ ها را مرحله به مرحله به ارضاء برسانیم. اگر انسان بیاید همین را در بستر حلالش محقق کند چه می­ شود؟ می­دانم تعداد بسیاری از شما ارتباط خوبی با همسران خودتان ندارید، ارتباط خوبی با برادران­تان ندارید و چه لذت بزرگی است. امتحان کنید یک روز دست خواهرتان را بگیرید و او را به یک مسافرتی، یک جنگلی، یک کویری ببرید و غروب آسمان را نگاه کنید، این­ها لذت است اما شما این لذت­ها را درک نکرده ­اید و نچشیده ­اید.

خیلی لذت­ های دیگر وجود دارد، از لذت­ های بزرگ خواندن است، قرآن خواندن لذت دارد، دعا خواندن لذت دارد، کتاب خواندن لذت دارد. خیلی از شما مطالعه ندارید و کتاب نمی­ خوانید. امیرالمومنین فرمود اگر کسی با کتاب حقی که خدا تأییدش کرده است انس بگیرد هیچ­وقت افسرده نمی شود، هیچ­وقت تنها نمی ­شود. امام سجاد (ع) می­ فرماید: «اگر من را در جزیره­ ای تنها بگذارند که هیچ­کس نباشد، اگر قرآنی به دست من بدهند دیگر تنهایی را حس نمی­ کنم». امام سجاد حافظ قرآن است پس چرا می­ گوید قرآن به دست من بدهند؟ چون باید این چشم کلمات را ببیند. فقط بحث خواندن نیست، بحث چشم است که کلمات را نگاه کند و خیلی لذت­ های دیگر.

حالا یک تقسیم بندی زمانی انجام می­ دهیم که چطور از شبانه روزمان، ۲۴ ساعت را داشته باشیم و می­ بینید که چطور به همه این­ها می ­رسید و یک زندگی پاک، مطهر و پر از پیشرفت­ های اقتصادی خواهید داشت و دیگر هیچ­ وقت به زندگی دیگری بر نمی ­گردید. اول صبح که شروع شد:

خوب است که نیم ساعت قبل از نماز صبح بیدار شوید، این زمان بهترین زمان برای راز و نیاز با خدا است، برای مناجات، برای تفکر، تا طلوع آفتاب. این یک زمان برای تفکر و مناجات گذاشتیم، یکی این­جا گذاشتیم و یکی هم آخر شب، موقع خوابیدن وقت می­گذاریم یعنی یکی، دو ساعت آنجا و نیم ساعت هم موقع خواب. همیشه عزیزان تمرین کنند که قبل از خواب، ۲۰ دقیقه، نیم ساعت فکر کنند و بخوابند یا حتی اگر بخوابی چشم­ هایت سریع بسته می­ شود و خوابت می­ برد، چند دقیقه بنشین و فکر کن بعد بخواب. این جدای از حالاتی است که خستگی بر انسان غالب شده است، این در حالت­های طبیعی است. پس وقت تفکر و خلوت ما معلوم شد که اول صبح و آخر شب است. امام صادق فرمود: «نحنُ سیّاسون اللّیل و سیّاحون النهار، ما اهل بیت، خانواده­ای هستیم که تمام سیاست­ گذاری­های خودمان را شب انجام می­دهیم». یعنی نقشه­ ها و برنامه­ های­مان را شب انجام می­ دهیم، سیاح یعنی کسی که در سیاحت است، روز را به سیاحت مشغول می­شویم. اگر ساعت دو و سه بعدازظهر داری خیلی فکر می­کنی بدان که وقتش این موقع نیست، الان وقت کار است، وقت فکر، شب است یا بین الطلوعین که حالات تاریکی است، فکر کردن مال آن موقع است، ساعت ۲ و ۳ بعدازظهر وقت فکر کردن نیست. درست است که باید این کارها را انجام بدهید اما اگر در زمان درست انجام ندهید مضحک جلوه می کند. در بچ های خودمان دیدم که وقت مناجات را سرظهر گذاشتند، وقت دعا خواندن و مناجات سر ظهر نیست. دوستان ما در وقت روز مانند شیر در عرصه جنگ هستند، شب­ها مانند موش خاشع می­شوند. حالت مناجات حالت خضوع است، حالت تفکر حالت خضوع است و مال روز نیست مال شب است. این کار اول­مان است.

کار دوم ما امرار معاش بود. امرار معاش از اول صبح است تا نزدیکی­ های غروب است. در این ۸ ساعت کار کنید، ۵ ساعت مفید کار کنید، ۳ ساعت ناهار می­ خورید و کارهایتان را انجام می­ دهید. حتی شما خداروشکر تاجر هستید و فضاها دست خودتان است. خوب است که صبح بیدار شدید یک ساعت مانده به نماز ظهر یک ساعت بخوابید. این خواب قیلوله است که اگر آن را داشته باشید بعدازظهر هم باز سرحال هستید. اگر گوشی­ های شما زنگ می­ خورد بعد که بیدار شدید نگاه می­ کنید ببینید چند تا تماس ناموفق دارید و تماس می­ گیرید، هیچ عیبی هم ندارد. الان برای شما خیلی خوب شد، مردم تقریباً از ساعت ۱۰ به بعد زنگ می­زنند و شما از ۸ تا ۱۰ می­توانید فایل­ های آموزشی را یاد بگیرید یا تولید محتوا انجام بدهید یا فرآیندهای دیگر برند سازی خودتان را در این زمان می­توانید داشته باشید یا بیدار شدید و نگاه می­ کنید و به کسانی که در تلگرام پیام دادند جواب می­ دهید. ساعت ۱۰ مردم بیدار می­شوند و زنگ­ های شما شروع می­ شود تا ساعت یک، از ساعت یک دوباره تماس­ ها افت پیدا می­ کند و یکی هم غروب زنگ­ ها شروع می­ شود که البته زنگ­ های غروب را می­ توانید جواب ندهید و همه را صبح خودتان تماس بگیرید، چون به خودتان بسته ­اید که تا ساعت ۴ بعدازظهر کار می­ کنید و این خیلی رسمی­ تر و شیک­ تر است و می­ گویند که این آدم هرجایی نیست که نصف شب هم جواب بدهد. تا ساعت ۴ بعدازظهر جواب می­ دهید، یک تعداد پیام و زنگ می­ ماند که فردا با این­ها تماس می­ گیرید و توضیح می ­دهید که ساعت کاری ما تا ساعت ۴ است و به این دلیل نتوانستم پاسخ شما را بدهم اما الان در خدمت شما هستم. یعنی همه فضای کاری شما تا ساعت ۴ بسته می­ شود، یک مقدار به حیوانات نگاه کنید، تمام چهارپایان غروب که شد در خانه­های خودشان هستند. الحَمدُلله الذی جَعَلَ اللَّیلَ سُباتاً، سپاس خدای را که شب را مایه آرامش قرار داد. اما اکثر شما، شب چره شدید، شب­ ها بیرون هستید. شب مال بیرون بودن نیست، حیوانات را ببینید شب در خانه­ های خودشان هستند. خروس همین است، مرغ همین است، کبوترها همین هستند، گاو، الاغ، شتر، خر، همه همین هستند، شب که می­شود به آغل خودشان می­روند. پس غروب را در منازل خودتان باشید. پس کار دوم ما هم تا ساعت ۴ و ۵ است.از ساعت ۴ و ۵ داریم تا ساعت ۷ و ۸ شب که هنوز اصطلاحاً سرشب است و این فضا، همان فضایی است که برای رسیدگی به فامیل و دوستان می­باشد. ۷ و ۸ شب هم آدم یا به منزل می­رود و یا ورزشی را انجام می­دهد و به تفریحات سالمش می­رسد، به لذت­های حلالش می­رسد. ساعت ۱۰ شب هم می­خوابد، این که ساعت ۱۰ می­خوابد داستانی است. ما الان نگاه می­کنیم همه ساعت ۲ و ۳ می­خوابند. شما با این ساعت، عمراً بتوانید نماز صبح بخوانید

این روایت را بگویم و حرف آخرم باشد و این را جدی بگیرید. شخصی که یهودی بود محضر امام جواد (ع) رسید و سوالی مطرح کرد و گفت که اگر این سوال من را جواب بدهید من یقین می­ کنم که شما آدم عادی نیستید. پرسید: من در کتاب موسی دیدم چه زمانی است که در طول شبانه روز که نه روز است و نه شب است؟ امام فرمود: «بین فجر اول و فجر دوم» یعنی همین بین الطلوعینی که معروف است یعنی از اذان صبح تا طلوع آفتاب، امام فرمود این ساعت نه روز است و نه شب است. پرسید: پس از چه زمانی است؟ امام فرمودند: «اوقاتی است از اوقات بهشت که خداوند در این زمان برای مومنان گشایش، فرج و افزایش رزق و روزی را قرار داده است و ظالمان را در این زمان تقدیر می ­کند که هلاک سازد». حتی جالب است آن معاویه ملعون می­ دانست و بین الطلوعین همیشه بیدار بود. یک بار عمروعاص از معاویه پرسید که چرا بین الطلوعین همیشه بیدار هستی؟ گفت: خداوند مقرر کرده است که ظالمان را در این زمان هلاک کند. من در این زمان بیدار می­ مانم و از او می­ خواهم که من را هلاک نکند و ۳۰ سال حکومتش طولانی شد. یعنی خبیث­ ها هم می­ دانستند که این زمان را اگر بیدار باشند می­ توانند هلاکت خودشان را عقب بیندازند. یعنی بیدار ماندن در این زمان برای مومن و کافر، برای هر دو گروه نافع است.  این است که امتحان کنید و بیدار ماندن این زمان تابع زود خوابیدن در شب است. من از شما سوال می­کنم ساعت ۱۰ شب تا یک صبح که بیدار هستید چه کاری می­کنید؟ همان ۵ قلمی است که من گفتم را انجام می­ دهید، اینستاها، تلگرام،آهنگ­ها، فیلم­ ها، خبرها و فلان و فلان را در آن ساعت گذاشته­ اید و چون آن ساعت را با این­ ها پر کرده­ اید نمی­ توانید زود بخوابید. چون زود نمی­ خوابید مثل بعضی­ ها الان در جلسه می­ خوابند.