در تحلیل کالا صادراتی نیاز است تا مرحله به مرحله پیش برویم که خروجی بهینه ای به دست بیاوریم، زیرا اگر به مواردی همچون سرمایه اجتماعی یا علاقه به حوزه توجه نداشته باشیم ممکن است وسط کار به مشکل بربخوریم.
مراحل تحلیل کالاهای صادراتی
در این مقاله قصد داریم مراحل تحلیل کالاهای صادراتی را مورد بررسی قرار دهیم. اولین مرحله تحلیل این است که کد تعرفه کالا در گمرک را به دست بیاوریم. یعنی بررسی کنیم که کالای مورد نظر در دنیا با چه کد تعرفه ای مصرف میشود. بعضی از کالاها کد تعرفه ندارد یعنی کد تعرفه مشخص و و شفافی برای آنها وجود ندارد. مثلا پودر گوجه فرنگی کد تعرفه ی درستی ندارد.
و ما برای اینکه بتوانیم آن را صادر کنیم باید با کد تعرفه گوجه فرنگی یا رب گوجه فرنگی یا سس کچاب صادرات خود را انجام دهیم. در نتیجه عملا در آمار گمرکات دنیا واردات آن و ورود آن مشخص نمی شود. هر کالایی که میخواهد از کشور خارج شود یک مرحله دارد که به گمرک رفته و اسناد آن را اعلام میکنیم وگمرک اظهار نامه ی آن را ثبت کرده و اجازه می دهد.
که آن کالا را صادر کنیم. این رویه معمولی در ایران و در دنیاست و کالایی که میخواهد وارد یک کشور شود باید در گمرک آن کشور مشخصات محصول ثبت شود که کالایی با این مشخصات وارد شد. در اتاق های بازرگانی و اتاق های گمرکی دنیا همه این اطلاعات جمع آوری می شود و مجموع این اطلاعات به شما به عنوان یک خریدار و فروشنده نشان میدهد که در کدام کشورها، مشابه کالای شما خریداری یا فروخته شده است.
اولین مرحله در تحلیل کالاهای صادراتی
اولین مرحله این است که نگاه کنید محصول چه وضعیتی دارد و آیا در گمرکهای دنیا تعریفی برای خود این محصول شده است و آیا این محصول با این مشخصات تعرفه ی خاصی دارد.
به عنوان مثال کد تعرفه حیوانات زنده در گمرک های دنیا با ۰۱ شروع می شود. ولی بعضی از حیوانات هستند که اصلاح نژادی شده اند و واقعا مشخص نیست که چه حیوانی هستند و در کد تعرفه گمرکی، هیچ تعریفی ندارند. راه حل این است اگر به طور مثال به بز نزدیک تر است کد تعرفه بز و اگر به گوسفند نزدیک تر است کد تعرفه گوسفند برای آن در نظر گرفته شود.
پس عملا این محصول آماری ندارد. حال فکر کنید که میخواهید یک محصول اصلاح نژاد شده، تغییر داده شده و شکل خاص پیدا کرده را در بازار جهانی عرضه کنید و نمیدانید که این محصول چه تفاوت هایی دارد و چه تعریفی دارد و هر کدام از اینها ماجراهای خاص خود را دارند. بعضی از محصولات هستند که آماری از آنها وجود ندارد.
زیرا به اصطلاح چمدانی حمل و نقل می شوند. در بعضی از کالاها بخشی به صورت چمدانی و بخشی به صورت گمرکی و ثبت تعرفه وارد می شوند. به عنوان مثال در نقره جات، اشخاصی هستند که به تانزانیا-دار الاسلام نقره صادر میکنند. به طور معمول اکثرا نقره جات به صورت چمدانی حمل و نقل می شوند و در گمرک ها اظهار نمی شوند و بدون گمرک وارد شده و عرضه میشوند.
گمرک های کشورهای توسعه یافته اطلاعات دقیقی دارند ولی گمرکهای کشورهای جهان سوم و ضعیف دنیا اطلاعات دقیقی ندارند. اگر شما اطلاعات گمرک عراق را بخواهید در دسترس نیست اما اطلاعات گمرکهای ایران نسبتا شفاف است. اگر به کشورهای اروپایی بروید به صورت کاملا شفاف است و عدد ۸ رقمی کالا کاملا مشخص است و دقیق وارد شده است و جزئیات کامل اطلاعات کالا وجود دارد.
بررسی کالا بر اساس کد تعرفه
کد تعرفه را بدست می آوریم و بر اساس کد تعرفه در چند مرحله کالا را بررسی می کنیم. اول گمرکات ایران را بررسی می کنیم که آیا آن کالا صادر می شود یا نه، به چه کشورهایی صادر می شود و با چه حجمی و با چه رقمی صادر شده است، در سالهای گذشته و سالهای بعدش چقدر تغییرات داشته است و چرا؟ چون باید بدانیم که در ایران رقیبی داریم یا خیر؟ آیا کسی هست که بخواهد در این زمینه رقابت کند؟ آیا در ایران فعالیتی شده است و مورد توجه قرار گرفته است یا خیر؟
بررسی در سطح دنیا
سپس این بررسی ها را درکل دنیا انجام میدهیم. زیرا دیدگاه درست صرفا این نیست که فقط کشور خودمان را در نظر بگیریم. این اشتباه است که بگوییم یک محصول چه مقدار از ایران صادر شده است، در نتیجه خوب است یا خیر. در حال حاضر چنین تحلیل می شود که چون یک محصول زیاد صادر می شود پس در نتیجه خوب است. خیر.
اینگونه نیست، اکثر محصولاتی که از ایران صادر می شود خیلی خوب نیست. در بیشتر مواقع اعتقاد ما بر این است که محصولی که شخص می خواهد صادر کند نوعی خود زنی محسوب می شود. زیرا در همین بازار می تواند محصول خود را به فروش برساند و یک ایرانی دیگر را نیز از سود بازار این محصول بهره مند کند.
اکثرا ما در این بازار برای فروختن کالا فقط دنبال کاهش قیمت هستیم. این روش کاملا اشتباه است. یعنی خودزنی اقتصادی و صادراتی داریم و خودمان، خودمان را نابود می کنیم تا بتوانیم محصولمان را در کشور مورد نظر به فروش برسانیم. به چه قیمت؟ به قیمت اینکه چندین صادر کننده به آن کشور ورشکست شوند تا ما در آن بازار، بازاری پیدا کنیم. چه بسا که ممکن است خودمان ورشکست شویم تا صادر کننده های دیگر.
شناخت جامعه هدف در صادرات
در نتیجه یک مسیر این است که بررسی کنیم کد کالا در گمرکات دنیا به چه صورت است و براساس اطلاعاتی که بدست می آوریم باید مخاطب های خود را بشناسیم و بدانیم چه قشرهایی هستند. آیا اینان مردمی هستند که کالا را در سطح بالایی می خواهند یا در سطح متوسط. چرا میخواهند خرید کنند. اخلاق و رفتارشان به چه صورت است.
با این اطلاعات شناخت مخاطب حاصل می شود. کدام جامعه هدف درحال حاضر مصرف کننده موجود کالا است. این اطلاعات را از محصول بدست می آوریم. و در مورد شما نیز از یک طرف از شما می پرسیم که شما چه سرمایه های اجتماعی دارید و چه اطرافیانی دارید و به چه محصولاتی آشنایی دارید. سرمایه های اجتماعی خود شما را نیز کسب میکنیم.
پس از یک سو در مورد محصول اطلاعات بدست می آوریم و از یک سو سرمایه های های اجتماعی شما را بدست می آوریم. این دیدگاه کلی ما نسبت به تمام محصولات ایران است. ما در مورد تمام محصولات ایران تحقیق کرده ایم و اطلاعات آن را بدست آورده ایم.
اهمیت شرایط شخصی در انتخاب زمینه فعالیت
از طرفی دیگر از خود شما نیز پرسیده می شود که شما بر روی چه محصولی می خواهید فعالیت کنید. و هنگامی که شما میگویید روی چه محصولی میخواهید فعالیت کنید باید بررسی شود که شما در چه شهری زندگی می کنید و چند سال دارید و در گذشته چه فعالیتهایی انجام داده اید و به چه چیزهایی علاقمند هستید.
نمی شود شخصی که در رشته ادبیات کلاسیک درس خوانده است در کار میوه و تره بار گذاشته شود. شخصی که تحصیلات ادبیات کلاسیک ندارد را می توان در کارهای سخت تر و خشن تری گذاشت. یا هنگامی که دکتری برای خرید یک سری تجهیزات پزشکی تماس میگیرد باید شخصی با او صحبت کند که حوصله دادن توضیحات تکنیکال را داشته باشد. شخصی که اهل بحث های تکنیکی و مطالعه زیاد است را نمی توان در کاری گذاشت که فقط یک محصول ساده است.
پس با توجه به سرمایه های اجتماعی شما اطلاعات را بدست می آوریم. اگر ما کسی را نشناسیم برای شما قشر بندی می کنیم. و نظر شما را نسبت به حوزه های مختلف جویا می شویم. شما بین همه موارد نظرات خود را میگویید و مشخص می شود که شما به کدام گرایش علاقه مندتر هستید. سپس به شما می گوییم در حوزه هایی که شما قصد کار کردن در آن را دارید چه گرایش هایی وجود دارد. ما به شکل هایی مختلف تحلیل کالا انجام داده ایم.
و کالاهای مختلف را معرفی کرده ایم که شرایط فعالیت را دارد؟ سپس با توجه به استعداد و علاقه مندی های شما آن حوزه به شما معرفی می شود. نه یک حوزه بلکه چندین حوزه به شما پیشنهاد میشود. بعد از آنکه حوزه را دیدید تصمیم می گیرید که کدام گرایش را انتخاب کنید. برای مثال اگر بخواهید در حوزه ساختمان فعالیت کنید.
بیش از ۲۰۰ نوع کالا وجود دارد و قاعدتا به شما کالای مشخصی پیشنهاد نمی شود که به طور مثال بر روی سیمان فعالیت کنید. فعالیت در سیمان به شخصی پیشنهاد می شود که حتما کارخانه دار باشد. زیرا سیمان محصولی نیست که غیر از کارخانه دار بتواند در آن فعالیت کند. شاید ما بتوانیم شرایط را برای آن ایجاد کنیم ولی باید خودتان صاحب کارخانه باشید.
یا اینکه رئیس هیات مدیره باشید یا شریک باشید و یا سهام دار باشید یا اینکه خود صاحب کارخانه باشید در غیر اینصورت فعالیت در سیمان بیهوده است. ما سرمایه اجتماعی شما را بررسی می کنیم و اگر شما چیزی نشناسید، ما لیست کل کارخانه های کشور را داریم و اگر اطلاعی نداشته باشید کارخانه ها را به شما معرفی میکنیم. هیچ شهری وجود ندارد که هیچ کارخانه ای نداشته باشد. سپس وارد بحث تکنیکال می شویم.