آیا از میزان فروش پسته خام در سال 1400 و درآمد ارزی چند صد میلیون دلاری صادرات این محصول برای کشور آگاه هستید؟
آیا می دانید بیش از 70 کشور دنیا از جمله واردکنندگان پسته صادراتی ایران در چند سال گذشته بوده اند؟
فروش پسته خام یا تازه
فروش پسته خام یا تازه که با پوست به بازارهای خارجی عرضه می شود یکی از مهم ترین منابع درآمد ارزی کشور است که می تواند چند صد میلیون دلار و حتی بیش از یک میلیارد دلار درآمد ارزی برای کشور به همراه داشته باشد.
- بیشتر بخوانید: پسته خام کیلویی
البته می توان پسته را بدون پوست نیز به خارج از کشور صادر کرد و حجم قابل توجهی ارز را وارد کشور نمود.
برای همین است که می توان گفت در مجموع چند درصد از درآمد حاصل از صادرات محصولات غذایی متعلق به صادرات انواع پسته به کشورهای مختلف دنیا می باشد.
با توجه به این که کشور ما جایگاه ویژه ای در تولید پسته دارد و در واقع زادگاه پسته را می توان در خاور میانه و در کشور ایران دانست، توان ما برای تولید و صادرات این محصول بسیار بالا است.
برای همین علی رغم این که کشور امریکا (که یک صد سال پیش هیچ تجربه ای از کاشت پسته و برداشت آن نداشت)، حالا توانسته است بخش بزرگی از بازار را در اختیار داشته باشد.
- بیشتر بخوانید: پسته خام دامغان
اما می توان ادعا کرد که پسته زاده تلاش مردم ایران از گذشته های دور بوده است و آمریکا یک نهال نورسیده در این عرصه است.
لازم به ذکر است در حال حاضر در بسیاری از استانهای کشور شاهد کاشت و پرورش درخت پسته هستیم که بالغ بر هزاران تن پسته به طور سالانه از آنها برداشت می شود.
خرید پسته خام
با این وجود حدود نیمی از تولید پسته کشور در استان کرمان است و برای همین است که بخش مهمی از خرید پسته خام نیز از این استان است.
به گونه ای که در سال 1400 بیش از 900 میلیون دلار صادرات و درآمد ارزی از راه فروش پسته به کشورهای خارجی نصیب کشور ما شده است که بخش قابل توجهی از آن متعلق به این استان می باشد.
- بیشتر بخوانید: پسته خام صادراتی
لازم به ذکر است که کشورهای متعددی در قاره آسیا و اروپا از جمله خریداران بزرگ این محصول بوده اند که هر یک سهم چند ده میلیون دلاری یا چند صد هزار دلاری از واردات این محصول را به خود اختصاص داده بودند.
در این بین کشور چین به عنوان بزرگ ترین خریدار در آسیا که بیشترین فروش پسته خام را به این کشور داشته ایم جایگاه ویژه ای با خرید حدود 20 درصد پسته صادراتی ایران داشته است.
لازم به ذکر است که حدود نیمی از صادرات پسته ایران به کشورهای آسیایی انجام می شود و در این میان کشورهای هند و چین نقش قابل ملاحظه ای در افزایش صادرات این محصول از ایران در چند سال گذشته داشته اند.
البته کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز از خریداران بزرگ پسته ایران محسوب می شوند و به خصوص دبی به عنوان یک بازار مصرف بزرگ برای خشکبار ایران شناخته شده است.
لازم به ذکر است در مورد این که میزان صادرات پسته در سال 1401 و یا چند سال آینده چه رشدی خواهد کرد هنوز نمی توان اظهار نظر قعطی کرد و باید منتظر آمار صادرات این محصول در سالهای بعد باشیم.
- بیشتر بخوانید: پسته خام مزمز
اما به نظر می رسد که چند بحران بزرگ صادرات این محصول در کشور را در چند سال آینده تحت تاثیر قرار خواهد داد.
بزرگ ترین بحران در عرصه بین المللی رقابت آمریکا با ایران به عنوان یک عرضه کننده نوظهور پسته در دنیا است.
بزرگ ترین بحران در عرصه داخلی نیز می تواند وقوع مشکلات و بحرانهای طبیعی مانند خشکسالی و یا حمله آفات باشد که هر یک به طور جداگانه تاثیر منفی خود را بر تولید پسته در ایران بر جا خواهند گذاشت.
لازم به ذکر است که کاشت پسته به عنوان کاری پر دردسر و وقت گیز نیاز به تلاش فراوان برای باردهی این درخت دارد و به طور حتم باید چند سال تلاش کرد تا بتوان شاهد باردهی درخت و برداشت میوه از آن بود.
به همین دلیل است که هزینه های فراوانی برای پرورش درخت در چند سال اول باید انجام گیرد تا بتوان پس از 7 تا 10 سال شاهد به بار نشستن درخت پسته و برداشت میوه از این درخت بود.
در این مدت نیاز به کوددهی مداوم به درخت می باشد و علاوه بر این باید کنترل آفات به صورت مداوم انجام شود.
برای همین بخش مهمی از موفقیت ما مرهون تلاش کشاورزان برای محافظت از این گونه گیاهی با ارزش است که می تواند ما را قادر به برداشت این محصول ارزشمند در مقیاس گسترده کند.
البته خوشبختانه نیاز آبی پسته تقریبا کم است و برای همین با آبیاری منظم می توان برداشت محصول خوبی از این درخت داشت.
همچنین این درخت در صورت خشکسالی، اگر چه بار کمتری خواهد داد، اما توان مقاومت برای شرایط سخت بدون دریافت آب برای مدت طولانی را دارد.
برای همین است که علی رغم تلاشهای زیادی که برای به بار نشستن درخت باید انجام داد، به دلیل نیاز آبی نسبتا کم درخت پسته می توان آن را به عنوان گزینه مناسبی برای کاشت در بسیاری از مناطق مرکزی کشور دانست.
به گونه ای که بخش قابل توجهی از پسته کشور از استانهای کرمان و سمنان یا سایر استانهای مرکزی برداشت می شود.
لازم به ذکر است با توجه به توسعه کشت این محصول در چند سال گذشته می توان شاهد باردهی درختان تازه کاشته شده در 7 تا 10 سال گذشته در آینده نزدیک در بسیاری از نقاط کشور بود.
برای همین امید می رود که در مجموع تولید کشور افزایش یابد و امکان افزایش صادرات پسته به خارج از کشور را تا افق 1405 داشته باشیم.
به طور حتم این مهم نیاز فعالیت بیشتر افرادی است که در صنعت تولید پسته در حال فعالیت می باشند و علاوه بر این لازم است که تلاش بیشتری برای بازاریابی به منظور یافتن مشتریان جدید در خارج از کشور در اتحادیه اروپا و قاره آسیا صورت پذیرد.