با تغییر کاربری اراضی مختلف که در گذشته برای کشت و کشاورزی به کار می رفت و اکنون به خانه سازی و گسترش فضای شهری اختصاص یافته، لازم است تا از همان میزان اراضی که در اختیار داریم، بیشترین بهره برداری را به عمل آورده و نیاز جمعیت به مواد غذایی را تامین نماییم.
آبیاری قطره ای تحت فشار
یکی از راه هایی که می توان به این امر کمک کرد و بخشی از نیاز کشور و دنیا به مواد غذایی را تامین نمود، این است که به شیوه های نوین کشاورزی رو بیاوریم و از تجهیزات مدرن و سیستم آبیاری قطره ای تحت فشار در این زمینه بهره بگیریم.
شیوه آبیاری قطره ای یکی از مدرنترین و کارآمدترین روشهای آبیاری مزارع و زمینهای کشاورزی است که این روش آبیاری همچون آبپاش آبیاری بارانی که به نام آبیاری موضعی نیز شناخته می شود.
برای آبیاری همه محصولات کشاورزی، از بزرگ ترین درختان میوه گرفته تا کوچک ترین گیاهان، همچون انواع سبزیجات و صیفی جات کاربرد دارد و قادر است نیاز کشاورز در همه زمینه ها را بر آورده کند.
شما با تنها یک بار نصب و راه اندازی آبیاری موضعی، می توانید حتی تا چندین سال از این سیستم استفاده نمایید و هزینه های جاری خود، اعم از هزینه تامین آب و کود، هزینه کارگران برای انجام عملیات آبیاری و کود دهی، حق الزحمه کارگران برای هرس علوفه هرز و غیره را تا حد مطلوب و چشمگیری کاهش دهید.
- بیشتر بخوانید: سیستم آبیاری تحت فشار زمین کشاورزی
علاوه بر این که با کم کردن از هزینه های جاری می توانید سود کنید، از طرفی هم با افزایش محصول برداشتی سود چشمگیر و قابل توجهی به دست آورید که هدف هر کشاورز و تولید کننده ای همین است.
آبیاری تحت فشار قطره ای
این روش که یکی از پر بازده ترین روشهای آبیاری تحت فشار قطره ای است که در عرصه کشاورزی صنعتی به کار گرفته شده، به این صورت کار می کند که با یک دستگاه پمپ، فشار لازم برای جریان یافتن آب را تامین کرده و آب مصرفی را وارد لوله های اصلی یا مادر می کنند.
لزوما آبی که وارد سیستم می شود، نباید آب شرب شهری باشد، زیرا امروزه از آبهای شور برای این منظور استفاده می شود و هم چنین در برخی موارد، علی الخصوص برای آبیاری فضاهای سبز شهری از فاضلاب تصفیه شده استفاده می کنند.
پس از آن که آب درون لوله های اصلی جاری شد و از آن جا به لوله های فرعی یا بالهای آبیاری سرازیر شد.
البته غیر از شیرآلات آبیاری تحت فشار، از طریق منافذی در پای گیاه بیرون می آید و خاک محل مورد نظر را مرطوب نگه می دارد و گاهی اوقات این منافذ را روی خود لوله یا شلنگ مخصوص ایجاد می کنند و گاهی نیز از انواع قطره چکانها برای این منظور استفاده می کنند.
در صورتی که از قطره چکان استفاده نمایید، می توانید سرعت و فشار بیرون آمدن آب از بال آبیاری را تنظیم و کنترل کنید.
اما در صورتی که از شلنگهای مخصوص آبیاری قطره ای یا نوار تیپ استفاده کنید، آب از روزنه ها خود به خود خارج می شود و کشاورز هیچ کنترلی روی سرعت و فشار آب خروجی ندارد.
سیستم آبیاری قطره ای
کارآمدترین سیستم انتقال آب و مواد مغذی برای رشد محصولات زراعی، سیستم آبیاری قطره ای است که این آب و مواد مغذی را مستقیماً به ناحیه ریشه گیاه، در مقادیر مناسب و در زمان مناسب می رساند.
بنابراین هر گیاه دقیقاً آنچه را که نیاز دارد، برای رشد بهینه دریافت می کند و کشاورزان را قادر می سازد تا بازدهی بالاتری تولید کنند و در عین حال در مصرف آب و کودها و انرژی صرفه جویی کنند.
سیستم آبیاری قطره ای نزد کشاورزان بسیار محبوب است و مورد استقبال گسترده آنان قرار گرفته است؛ چرا که با استفاده از لوله پلی اتیلن آبیاری قطره ای این روش، توانسته اند خرج خود را کاهش داده و درآمد خود را افزایش دهند.
یکی از مهمترین قطعات در سیستم آبیاری بارانی، همان قطره چکانها هستند که می توان در صورت استفاده از آنها، میزان آب خروجی را تعیین و تنظیم نمود و از این طریق، همان میزان آبی که گیه برای رشد و ثمر دهی نیاز دارد را به آن رساند.
- بیشتر بخوانید: سیستم آبیاری تحت فشار
این قطره چکانها یا دریپرها مقدار کمی از آب را نزدیک محل روییش گیاه بر روی خاک ریخته و آن موضع را همیشه خیس و مرطوب نگه می دارند.
به همین جهت است که بیش از حدود 90 الی 95 درصد آبی که استفاده می شود، بدون این که تبخیر شود، صرف رویش علوفه هرز شود یا به منابع آب زیر زمینی تبدیل شود، مستقیما به مصرف گیاه می رسد.
به همین جهت، علاوه بر این که گیاه همیشه سیراب است و می تواند بیشترین ثمر دهی از طریق این نوار آبیاری قطره ای پلاک دار را داشته باشد، از طرفی هم در مصرف آب تا حد بسیار زیادی صرفه جویی می شود.
همان طور که پیشتر نیز اشاره کردیم، به جای دریپر، می توانید از نوار تیپ و شلنگ مخصوص آبیاری قطره ای هم برای آبیاری قطره ای بهره بگیرید.
ولی این نوار تیپها قابلیت یک بار مصرف دارند و فصلی هستند، به این معنا که وقتی عملیات کاشت و برداشت محصول انجام شد و طول دوره آبیاری به پایان رسید، نوار تیپ را جمع آوری می کنند؛ چرا که دیگر قابلیت مصرف مجدد را نخواهد داشت.
- بیشتر بخوانید: سیستم آبیاری بارانی ویل موو
این در صورتی است که دریپرها می توانند حتی تا 5 الی 6 سال برای شما کار کنند، به شرط این که به طور اصولی و درست از آنها مراقبت نمایید.
نکته: در صورتی که نوع محصول شما به گونه ای است که تنها یک سال باید در زمین کاشته شود یا در صورتی که هر سال باید زمین تحت کشت را تعویض نمایید، بهتر است از همان نوار تیپها بهره بگیرد.
- بیشتر بخوانید: آبیاری تحت فشار زمین کشاورزی
انواع مختلف قطره چکانها بنابر این که توان تحمل چه میزان فشار آب را داشته باشند، به سه دسته تقسیم می شوند، پرسی، باز شونده و ضد چکه.
شما می توانید سیستم آبیاری قطره ای خود را به دو روش انجام دهید، اول سیستم آبیاری قطره ای زیر سطحی و دوم سیستم آبیاری قطره ای رو سطحی.
عملکرد و میزان بازدهی هر یک از این روشها با هم متفاوت است که می خواهیم در ادامه به بررسی هر کدام از این روشها بپردازیم و مزایای هر یک را بیان نماییم.
سیستم آبیاری ممکن است از نوع سیستم آبیاری قطره ای زیرسطحی باشد یا سیستم آبیاری رو سطحی که اجزا و روش عملکرد هر یک متفاوت است.
سیستم آبیاری تحت فشار
اولین روش، مدل آبیاری قطره ای روی سطح زمین است که برای انجام این مدل آبیاری، تعداد مشخصی قطره چکان از برندهای مختلف یا انواع گوناگون همچون نوار تیپ آبیاری زیر سطحی ، اعم از خارجی و داخلی در روی و زیر سطح زمین تعبیه شده.
با فاصله حدود 50 سانتی متر از هم (و شاید در برخی موارد کمی بیشتر) در یک ردیف بر روی لوله آبیاری و یا درون لوله آبیاری قرار می گیرند.
آب از لوله اصلی به بالهای آبیاری یا لوله های فرعی سرازیر شده و سپس از قطره چکانها خارج می شود و در پای درختان میوه یا سایر گیاهان کاشته شده می ریزد تا همه منطقه زیر کشت به طور یکنواخت آبیاری و آب رسانی شوند.
- بیشتر بخوانید: سیستم آبیاری
در مدل دوم آبیاری قطره ای زیر سطح زمین دیگر به جای این که قطره چکانها را بر روی سطح زمین و در نزدیکی گیاه قرار دهند، آن را در داخل سطح زمین و کنار ریشه گیاه قرار می گیرد و آب مورد نیاز آن را تامین می کند.
در این روش، آب بسیار کمتری نسبت به آبیاری رو سطحی مصرف می شود و این مدل از آبیاری موضعی مناسب مناطقی است که به دلیل شیب زیاد زمین، آب بر روی زمین نماند و از محل اصلی خود حرکت کند.
سیستم های ابیاری تحت فشار
با استفاده از مدل آبیاری قطره ای زیر سطحی که از انواع سیستم های ابیاری تحت فشار است، دیگر نیازی به تسطیح زمینهای نا هموار کشاورزی نیست؛ چرا که دیگر همچون گذشته از روش غرقابی برای آبیاری استفاده نمی شود که آب در شیب زمین سرازیر شود و خاک را بشوید و سبب فرسایش آن شود.
در این روش، آب به صورت قطره قطره در موضع مورد نظر ریخته و صرفا خاک آن ناحیه را مرطوب می کند تا ریشه گیاه بتواند از آن استفاده نماید.
از مزایای آبیاری قطره ای زیر سطحی که نسبت به آبیاری قطره ای رو سطحی دارد، این است که عبور و مرور کارکنان و افراد و همچنین ماشین آلات کشاورزی در آن با سهولت بیشتری انجام می شود و دیگر لوله ها و قطره چکانها و غیره دست و پا گیر نیستند.
از طرفی، آب مستقیما در کنار ریشه گیاه خارج می شود و نسبت به نمونه رو سطحی، به اندازه کمنری هدر می رود که در نوار آبیاری تیپ قطره ای همچنین هست.
در این روش ممکن است خروجی قطره چکانها به دلایل مختلف مسدود شود؛ به عنوان مثال، ریشه گیاه یا درخت سبب انسداد خروجی نازل گردد.
برای رفع این مشکل می توان از لوله های قطره چکان داری استفاده کرد که در زمان تولید به آنها مواد باز دارنده زده شده و یا می توان مواد باز دارنده را به طور دوره ای به محل تزریق کرد.
در صورتی که نازلها بر اثر خاک مسدود شده باشند، می توان این مشکل را با استفاده از قطره چکانهای آنتی سیفون، شستن لوله ها با اسید و یا به کار بردن شیرهای خلا شکن حل کرد که در صورت انجام اقدامات فوق، ذرات خاک دیگر به داخل قطره چکان نفوذ نمی کنند تا سبب انسداد آن گردند.
سیستم آبیاری قطره ای تحت فشار
در صورت نصب و راه اندازی سیستم آبیاری قطره ای تحت فشار در زمینهای نا هموار، دیگر نیازی به هموار کردن زمین و آماده سازی آن برای آبیاری نیست که در بیشتر موارد، هزینه های گزاف و سنگینی بر روی دست کشاورز می گذارد.
علاوه بر این، تمام قسمتهای زمین آبیاری نمی شوند و بنابراین، علوفه هرز امکان رشد نخواهند داشت و وقتی بتوان از رشد علوفه در زمین پیشگیری کرد.
علاوه بر آن که در مصرف آب و کود و هزینه های مربوط به نیروی انسانی صرفه جویی می شود، از طرفی نیز می توان سرعت فرسایش خاک را تا حد چشمگیری کاهش داد.
برخی گیاهان و مواد غذایی کاشته شده، توان زیادی از خاک می گیرند و برای همین کشاورزان مجبور می شوند یک سال در میان یا چند سال در میان (بسته به نوع محصول کاشته شده) زمین تحت کشت را عوض نمایند.
در صورتی که بتوان از رشد علفهای هرز پیشگیری نمود، سرعت فرسایش خاک نیز کاهش می یابد و زمین کشاورزی برای مدت طولانی تری قابل استفاده خواهد بود که اینها تنها بخشی از فواید و مزایای سیستم آبیاری موضعی یا قطره ای است.
در صورتی که در مزرعه یا گلخانه خود چند نوع محصول کاشته باشید که هر کدام نیاز به میزان معینی آب در طول شبانه روز داشته باشند.
با استفاده از روش آبیاری قطره ای می توانید میزان خروجی آب از قطره چکانها را بر مبنای میزان نیاز همان گیاه تنظیم کنید تا هیچ کدام بر اثر کمبود آب یا استفاده بیش از حد آب دچار آسیب و خرابی نشوند.
پیشتر هم اشاره کردیم که قطره چکانها بر اساس این که قدرت تحمل چه میزان فشاری داشته باشند، به انواع مختلفی تقسیم می شوند که در ذیل می خواهیم مهم ترین شاخص دسته بندی آنها را معرفی نماییم.
دبی آب خارج شده یا میزان فشار آب، موضع جای گیری آنها، تعداد خروجی نازل، برند و شرکت سازنده، چینش منافذ تعبیه شده بر روی قطره چکان و مواردی از این قبیل.
با توجه به این موارد، قطره چکانها را به انواع مختلفی تقسیم بندی کرده و از هر کدام در مواقع مشخصی استفاده می کنند که اگر قطره چکان درون لوله آبیاری قرار گرفته باشد، به آن قطره چکان در خط یا in line و اگر بر روی لوله قرار گرفته باشد، بر خط یا on line می گویند.
این که قطره چکانها با چه فاصله ای در محل تحت کشت قرار گیرند، بستگی به نوع محصول کاشته شده و میزان آب مصرفی آن دارد و از هر مزرعه به مزرعه دیگر متفاوت است.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این باره، اطلاع قیمت و نحوه خرید و راه اندازی سیستم آبیاری قطره ای یا موضعی به روش رو سطحی یا زیر سطحی می توانید با شماره های درج شده در سایت تماس بگیرید و سوالات خود را با ما در میان گذاشته، از مشاوره رایگان در این باره بهرمند شوید.
با قرار دادن اطلاعاتی همچون ابعاد و مساحت زمین تحت کشت، نوع خاک، انواع محصولات کشت شده، درجه شیب یا ناهمواری زمین و مواردی از این قبیل در اختیار مشاوران ما، می توانید از بهترین و مناسب ترین سیستم آبیاری که برای استفاده شما مناسب باشد، آگاهی یافته و آن را راه اندازی کنید.