"زرشک" بخاطر رشد در اقلیم‌های متنوع و البته نحوه‌ی جمع‌آوری و نگهداری آن، از نظر رنگ و ظاهر در دسته بندی‌های متفاوت قرار می‌گیرد.
انواع زرشک در ایران
جالب است بدانید که محصولی به‌نام زرشک، یکی از پرطرفدارترین‌ها در ایران و البته دنیا است، که در این مقاله تلاش می‌کنیم تا انواع مختلف زرشک یا همان طلای سرخ را به شما عزیزان معرفی کنیم.
در کل زرشک به دو دسته بندی کلی دانه‌دار و بی‌دانه تقسیم می‌شود، که معمولاً نوع بی‌دانه آن به رنگ سیاه و بصورت خودرو در ایران و بعضی از کشورهای دیگر یافت می‌شود.
- بیشتر بخوانید: زرشک سیاه تازه
پرمصرفترین نوع زرشک همان مدل دانه‌دار آنها است که خود آن در سه دسته زرشک دانه اناری، زرشک زیرتالاری و زرشک پفکی به فروش می‌رسد.
زرشک سیاه یا همان زرشک کوهی بیشتر جهت آبگیری مناسب است و این در حالی است که زرشک قرمز که در بالا به آنها اشاره کردیم بصورت خشک شده روانه بازار می‌شود، که البته از نظر کیفیت و قیمت با یکدیگر تفاوت‌هایی دارد، که در ادامه مقاله حتماً بصورت مفصل‌تر به آنها می‌پردازیم.
از نظر دارویی تمامی آنها دارای خواص یکسان و صاحب فواید بسیاری هستند که بر روی سلامت بدن تاثیرات فوق‌العاده شگفت‌آمیزی دارند و به این علت زرشک معروف به طلای سرخ می‌باشد.
بربرین مهمترین و کارآمدترین ماده موجود در تمامی انواع زرشک‌ها می‌باشد که تضمین‌کننده سلامتی بدن است.
از نظر طعم کمی باهم متفاوت هستند و آن هم بخاطر اقلیمی است که در آن رشد می‌کنند ولی در مجموع دارای طعمی ترش مزه می‌باشند.
قطعاً مهمترین فاکتوری که هم در قیمت و هم در کیفیت زرشک تاثیر به‌سزایی دارد و می‌توان حتی وجه تمایزی برای آنها قائل شد روش چیدمان و خشک کردن زرشک قرمز است.
- بیشتر بخوانید: زرشک پفکی امروز
زرشک از قدیم‌الایام در بین ما ایرانی‌ها جایگاه بخصوصی داشته و مهمترین مصرفی که از این میوه باارزش داریم استفاده در غذا و معروف‌تری آن، زرشک پلو با مرغ است ولی عموم مردم و شاید به جرات می‌توان اقرار کرد که کمتر کسی از خواص بی‌نظیر دارویی آن خبر دارد.
علاوه بر مصارف بالا، استفاده در صنایع غذایی و دارویی می‌باشد و ما در ادامه به مهمترین دسته‌بندی که یکی در ایران و دیگری در کشورهای دیگر خواهان زیادی دارد می‌پردازیم.
زرشک دانه اناری
یکی از پرمصرفترین انواع زرشک در ایران همین نوع دانه اناری است، که البته ارزان‌ترین آن‌هاست که د رادامه حتماً به توضیح علت آن خواهیم پرداخت.
مصرف زرشک دانه اناری بصورت خشک شده می‌باشد و بیشتر در غذاهای ایرانی استفاده می‌شود و به دلیل کیفیت پایین‌تر نسبت به زرشک پفکی، هم ارزان‌تر و هم جایگاه بیشتری در سفره‌ی ما ایرانی‌ها دارد.
این نوع از زرشک در اقلیم گرم و خشک خراسان جنوبی و در شهرهای قائنات و بیرجند کشت و برداشت می‌شود.
شاید برای شما جالب باشد که چرا به این نوع از زرشک، دانه اناری می‌گویند، که پاسخ آن در تیره‌تر بودن رنگ آن نسبت به نوع پفکی است.
اگر بخواهیم دسته بندی دیگری از زرشک در نظر بگیریم می‌توان به نوع دانه دار و بی‌دانه و همچنین خودرو و زیرکشت اشاره کرد، که زرشک دانه اناری بصورت بی‌دانه و توسط کشاورزان، کشت و در نهایت هنگام قرمز شدن برداشت می‌شود.
علت تقسیم‌بندی زرشک قرمز به نحوه چیدمان و خشک‌کردن این میوه‌ی باارزش برمی‌گردد.
این زرشکی که در حال حاضر بصورت خشک شده استفاده می‌کنیم، ماحصل بوته‌ی خارداری بوده که توسط کشاورزان کاشته شده است و معمولاً در اوایل پاییز ما شاهد میوه‌های قرمز رنگ بیضوی شکل زیبایی هستیم که باید شروع به چیدمان آنها کنیم و اتفاقاً همین طریقه چیدن و خشک کردن ایجاد تفاوت‌ها می‌کند.
- بیشتر بخوانید: زرشک دانه اناری
برای جدا کردن میوه زرشک از درخت توسط چوب به شاخه‌ها ضربه می‌زنند تا باعث ریزش آنها شود و بعد از آن نوبت به فرآیند خشک کردن می‌رسد.
در فضای باز و زیر آفتاب آنها را پهن می‌کنند و برای جلوگیری از فساد و کپک زدن زرشک‌ها، دائماً آ‌ها را زیر و رو می‌کنند و به همین خاطر است که هم دارای رنگ تیره‌تر و البته ضرب‌خوردگی هم هستند و دارای ظاهری مچاله‌شده که در اثر تبخیر آب آنها می‌باشد.
زرشک دانه اناری معمولاً حدود 2ماه طول می‌کشد که خشک و آماده عرضه گردد که بیشتر مشتریان آن از نوع داخلی هستند.
زرشک پفکی صادراتی
معروف‌ترین و البته گران‌ترین نوع زرشکی که در مصارف عمومی قرار می‌گیرد زرشک پفکی است.
این محصول بخاطر کیفیت بسیار بالایی که دارد صادراتی است و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و حتی کشورهای اروپایی بدنبال بدست آوردن آن هستند که البته فقط می‌توان آن‌را در باغ‌های ایران و استان خراسان جنوبی پیدا کرد، که طبق آمار جهانی 95% این محصول در ایران زیر کشت می‌رود.
اگر بخواهیم از ظاهر آن حرف به میان بیاوریم باید بگوئیم که ظاهری آب‌دار و پف‌کرده دارد و رنگی روشن‌تر از زرشک دانه اناری دارد.
درختچه زرشک پفکی دقیقاً همان درختچه‌ی زرشک دانه اناری است، ولی وجه تمایز آن در روش جمع‌آوری و نگهداری زرشک‌ها است.
در این نوع زرشک، در زمان فصل برداشت که اوایل پاییز است، میوه‌ها را با شاخه جمع‌آوری می‌کنند و در فضایی سرپوشیده همانند خوشه‌های انگور آویزان یا در قفسه‌های مخصوص قرار می‌دهند.
در این روش هیچگونه ضربه‌ای به میوه زرشک وارد نمی‌شود و البته نورآفتاب هم به آنها نمی‌تابد، و در محیطی خنک به مرور شروع به خشک شدن می‌کنند.
این رویه کمی زمان‌بر می‌باشد، لذا باید صبوری به خرج داد و منتظر روز موعد که حدوداً بین 4 تا 6ماه است، باشیم.
پس از خشک شدن محصول، تمامی شاخه‌ها که حاوی زرشک هستند داخل دستگاه‌های سورتینگ مخصوص قرار داده می‌شوند و شاخ و برگ‌ها جدا شده و در نهایت آن‌چیزی که به‌دست ما می‌رسد همان زرشک مرغوب ایرانی با رنگ قرمز طبیعی است که در دنیا جای خود را روز به روز بازتر می‌کند.
برای اطمیان از کیفیت بالای زرشک پفکی کافی است به ظاهر، عطر و طعم آن نگاهی انداخت، به اینصورت که باید ظاهری مچاله شده نداشته باشد و با برداشتن مشتی از آن باید عطر زرشک بدون بو کشیدن زیاد به مشام برسد و دارای طعمی تقریباً ترش باشد و نباید به تلخی بزند و البته براقیت طبیعی داشته باشد.
