دانه های کنجد خواص زیادی دارد که می توان بر اثر زیبایی آن به سلامتی پوست و مو اشاره کرد. اعتقاد بر این است که کنجد در هند به وجود آمده است، جایی که حداکثر تنوع در منابع ژنتیکی در دسترس است. تنوع زیادی در ژرم پلاسم کنجد برای صفات مختلف مطلوب مانند ارتفاع بوته، الگوی انشعاب، شکل برگ، تعداد کپسول در بغل، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه، محتوای روغن، رنگ دانه، مقاومت به آفات و بیماری‌ها و غیره، نمونه‌های کنجد از مناطق مختلف کشاورزی و بوم شناختی هند مورد مطالعه قرار گرفتند.
با استفاده از تکنیک اسید دئوکسی ریبونوکلئیک چند شکلی تکثیر شده تصادفی. نتایج نشان‌دهنده تنوع ژنتیکی بالایی بود که نشان‌دهنده تولد محصول بود. راجستان و ایالت های شمال شرقی بیشترین تنوع ژنتیکی را نشان دادند. بهره برداری از تنوع کنجد موجود در این مناطق باعث بهبود بهره وری ارقام کنجد موجود می‌شود.
- بیشتر بخوانید: کنجد سفید
مجموعه های بزرگی از کنجد در بانک ژن ملی در NBPGR، دهلی نو با 9630 نمونه برای حفاظت طولانی‌مدت در دمای 20- درجه سانتی‌گراد در ماژول‌های سرد و 255 گونه کنجد نگهداری شده در کرایوبانک وجود دارد. ژرم پلاسم کنجد شامل گونه‌های وحشی، توده‌ها و واریته‌های اصلاح‌شده و خطوط پرورشی پیشرفته است، اما وجود تعداد زیادی از توده‌های نامشخص، محدودیتی در استفاده مؤثر از تنوع ژنتیکی است.
شناسایی، مستندسازی و حفظ ژرم پلاسم کنجد برای عوامل تغذیه ای همراه با سایر صفات مورد علاقه برای حفاظت و استفاده موثر از منابع ژنتیکی کنجد ضروری است. دانه کنجد دارای اثرات ارتقا دهنده سلامت بسیاری است که برخی از آنها به گروهی از ترکیبات به نام لیگنان ها (سزامین، سزامولین، سزامینول و سزامولینول) نسبت داده شده است.
دانه کنجد همچنین حاوی لیگنان آگلیکون در روغن و لیگنان گلوکزید است. دانه کنجد سرشار از روغن است، حاوی مقادیر زیادی اسیدهای چرب غیراشباع (83-90%)، عمدتا اسید لینولئیک (37-47%)، اسید اولئیک (35-43%)، پالمتیک (9-11%) و اسید استئاریک است. (5-10%) با مقدار کمی اسید لینولنیک.
- بیشتر بخوانید: کنجد سیاه پاکستانی
خواص دانه های کنجد
دانه های کنجد خواص زیادی دارد. منبع غنی آنتی اکسیدان ها و ترکیبات زیست فعال از جمله فنول ها، فیتواسترول ها، فیتات ها، PUFA و پپتیدهای زنجیره کوتاه هستند. کیک کنجد منبعی غنی از پروتئین، کربوهیدرات و مواد مغذی معدنی است. دانه کنجد به دلیل محتوای بالای اسیدهای آمینه گوگرد و فیتواسترول ها برای تغذیه انسان اهمیت ویژه ای دارد.
عوامل آنتی اکسیداتیو (سزامین، سزامولین، سزامول، اشکال گلوکوزیله آنها، گلوکوزیدهای سزامینول و توکوفرول، روغن را بسیار پایدار می کند و بنابراین ماندگاری طولانی دارد. از ویتامین های موجود در دانه کنجد، وجود ویتامین E است. در رابطه با اثربخشی دانه کنجد به عنوان یک غذای سالم بسیار جالب است.