|
تجارت، مسیر رشد و ثروت |
صادرات کالا از ایران به عنوان یکی از ارکان مهم توسعه اقتصادی، نیازمند دانش دقیق از فرآیندهای گمرکی است. بسیاری از تجار نوپا به دلیل عدم آگاهی از این مراحل، با مشکلات جدی مواجه میشوند. در این مقاله کاملترین راهنمای صادرات از گمرک ایران را ارائه میدهیم که شامل ۱۲ مرحله کلیدی از دریافت مجوزها تا تحویل کالا به مشتری خارجی میشود.
🔍 ۱۲ گام اساسی برای صادرات موفق از گمرک ایران
۱. شناخت مقررات صادراتی ایران (اولین گام حیاتی)
✅ قوانین ممنوعیت و محدودیتها: برخی کالاها مانند آثار تاریخی یا کالاهای استراتژیک ممنوعالصادرات هستند.
✅ مجوزهای ویژه: محصولات کشاورزی نیاز به مجوز قرنطینه، کالاهای صنعتی به گواهی استاندارد و مواد غذایی به مجوز بهداشت دارند.
✅ تعرفههای گمرکی: هر کالا کد تعرفه (HS Code) مخصوص دارد که میزان عوارض را مشخص میکند.
✅ مجوزهای ویژه: محصولات کشاورزی نیاز به مجوز قرنطینه، کالاهای صنعتی به گواهی استاندارد و مواد غذایی به مجوز بهداشت دارند.
✅ تعرفههای گمرکی: هر کالا کد تعرفه (HS Code) مخصوص دارد که میزان عوارض را مشخص میکند.
📌 نکته فوری: قبل از هر اقدامی، لیست کالاهای ممنوعه گمرک ایران را در سایت رسمی گمرک بررسی کنید!
۲. دریافت کارت بازرگانی (پاسپورت صادراتی شما)
کارت بازرگانی تنها سند معتبر برای فعالیت تجاری بینالمللی است که از اتاق بازرگانی دریافت میشود.
📋 مدارک مورد نیاز:
- اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی
- گواهی پایان خدمت یا معافیت (برای آقایان)
- گواهی عدم سوءپیشینه
- گواهی مالیاتی
- مدارک محل فعالیت (سند ملکی یا اجارهنامه)
⏳ مدت صدور: حدود ۱۵ روز کاری
۳. تعیین کد تعرفه (HS Code)
کد ۸ تا ۱۰ رقمی که هویت گمرکی کالا را مشخص میکند. این کد در:
- محاسبه حقوق گمرکی
- اخذ مجوزهای لازم
- ثبت اظهارنامه
کاربرد دارد.
🔗 منبع استعلام: سامانه TSC گمرک ایران
۴. اخذ مجوزهای جانبی (بسته به نوع کالا)
📌 پرکاربردترین مجوزها:
- سازمان غذا و دارو: برای مواد خوراکی و دارویی
- وزارت جهاد کشاورزی: محصولات کشاورزی و دامی
- سازمان استاندارد: کالاهای صنعتی
- وزارت ارشاد: محصولات فرهنگی و هنری
⚠️ هشدار: بدون این مجوزها، کالا در گمرک توقیف میشود!
۵. ثبت اظهارنامه در سامانه EPL گمرک
سیستم EPL (Electronic Permit License) بستر رسمی برای:
- ثبت مشخصات کالا
- اعلام ارزش گمرکی
- تعیین کشور مقصد
- انتخاب روش حملونقل
📌 اطلاعات کلیدی برای ثبت:
- مشخصات کامل فرستنده و گیرنده
- وزن خالص و ناخالص
- ارزش سیف (CIF) کالا
- کد تعرفه
- شماره قبض انبار
۶. ارزیابی فیزیکی و اسنادی توسط گمرک
مأموران گمرک ۳ نوع بررسی انجام میدهند:
- کنترل اسنادی: تطابق مدارک با کالا
- بازرسی فیزیکی: در صورت نیاز
- ارزیابی ارزش: تعیین قیمت گمرکی
⭐ راهکار: داشتن سابقه ترخیص سریع میتواند از بازرسی فیزیکی جلوگیری کند!
۷. پرداخت هزینههای گمرکی
💰 هزینههای احتمالی:
- حقوق گمرکی (برخی کالاها معاف هستند)
- هزینههای انبارداری
- هزینههای خدمات گمرکی
💳 روش پرداخت: از طریق درگاه پرداخت الکترونیک گمرک
۸. صدور پروانه صادراتی (سند نهایی ترخیص)
این سند رسمی شامل:
- مشخصات کامل کالا
- کشور مقصد
- جزئیات حملونقل
- مهر و امضای گمرک
۹. بارگیری و صدور بارنامه
📦 انواع بارنامه بینالمللی:
- BL (بارنامه دریایی)
- AWB (بارنامه هوایی)
- CMR (بارنامه زمینی)
۱۰. دریافت گواهی مبدأ از اتاق بازرگانی
📑 مدارک لازم:
- پروانه صادراتی
- فاکتور فروش
- پروفرما اینویس
۱۱. ثبت آماری و تسویه ارزی
📊 در سامانههای:
- سامانه جامع تجارت
- سامانه نیما (برای بازگشت ارز)
۱۲. مستندسازی و بایگانی اسناد
📂 اسناد حیاتی برای بایگانی:
- کپی تمام مجوزها
- نسخه اصلی بارنامه
- گواهی مبدأ
- فاکتورهای بانکی
📌 خدمات تخصصی برای صادرکنندگان تازهکار
اگر این فرآیند برای شما پیچیده است، میتوانید از خدمات شرکتهای مشاور صادرات مانند:
- مشاوره گمرکی تخصصی
- انجام کلیه مراحل اداری
- برگزاری دورههای آموزشی صادرات
استفاده کنید.
🔥 چکلیست فوری صادرات از گمرک
- بررسی ممنوعیت کالا
- دریافت کارت بازرگانی
- استعلام کد تعرفه
- اخذ مجوزهای ویژه
- ثبت اظهارنامه EPL
- ارزیابی گمرکی
- پرداخت عوارض
- دریافت پروانه صادراتی
- بارگیری و صدور بارنامه
- اخذ گواهی مبدأ
- ثبت آماری و ارزی
- بایگانی اسناد
💡 پیشنهاد ویژه: برای اولین تجربه صادراتی، حتماً تا جای ممکن از مشاوران و منتورهای آراد برندینگ کمک بگیرید تا آموزش دقیقتری در اختیارتان بگذارند یا انجام فرایند ترخیص و صادرات را به عهده بگیرند.