عموم مردم وسایل و اسبابی که اصول طبقه بندی بین المللی کالا در اقتصاد و در زندگی از آن استفاده می کنند را کالا می نامند، اما در علم اقتصاد طبقه بندی بین المللی کالا متفاوت است. کالا شامل وسایلی است که یک فرد برای زندگی نیاز دارد، حال چه به صورت مستقیم و چه غیر مستقیم.
معیارهای تقسیم بندی کالا
اقتصاددانان کالاها را بر اساس معیارهایی مثل: درآمد، نیازها و میزان مصرف به انواع مختلف تقسیم بندی کرده اند. در تقسیم بندی اولیه، کالاها از نظر علمی به دو دسته مجانی و اقتصادی نام گذاری شده اند.
کالاهای مجانی، کالاهایی هستند که انسان در تولید و ساخت و ایجاد آن نقش ندارد، همان کالاهایی هستند که خداوند در اختیار ما آدمیان قرار داده مثل: آب و هوا، نور و آفتاب که به صورت رایگان در اختیار ما است. ولی کالاهایی که نیاز به پرداخت هزینه و پول برای در اختیار داشتن آن داریم را، کالاهای اقتصادی نام گذاری کرده اند که خود دارای انواع متفاوتی می باشد. البته برای عنوان مجانی خیلی از اقتصاددانان معتقد نیستند، چرا که برای استفاده از همین منابع هم نیاز به هزینه از سوی انسانها است.
انواع کالای مرئی نامرئی و مصرفی
با توجه به تعریف کالا که شامل اجناس و موادی است که توسط شخصی تولید می شود و به بازار ارائه می گردد و در ازای دریافت این موارد، پول و هزینه باید پرداخت شود، کالا به انواع مختلف تقسیم می شود:
کالای مرئی: کالاهایی که قابل دیدن و قابل لمس می باشند و خاصیت ماده بودند را دارا هستند، شامل می شود، مثل: مواد غذایی و صنعتی و پزشکی کالای نامرئی: در اینجا صحبت از جسم و قابل لمس بودن نیست، ولی یکسری از نیازهای ضروری و اساسی انسانها که به صورت خدمات است رفع می شود، مثل: خدمات بیمه و خدمات آموزشی. کالای مصرفی: کالاهایی که بلافاصله بعد از تولید و ارائه در بازار مورد خرید و استفاده قرار می گیرند و معمولا برای زندگی روزانه لازم و کاربردی هستند، مثل: لوازم خانگی و تلویزیون ال سی دی کالاهای با دوام هستند و غذا و پوشاک کالاهای بی دوام می باشند.
انواع کالای تولیدی جانشینی و عمومی
کالای تولیدی: کالاهایی هستند که برای تولید کالایی دیگر خریداری و تولید می شوند، به آن کالای واسطه ای هم گفته می شود، مثل: ورق فولاد برای صنعت خودرو سازی.
البته یک کالا یا محصول امکان دارد بسته به نوع استفاده جزء کالاهای مصرفی یا واسطه ای باشد، مثل: سیب درختی، برای یک خانواده کالای مصرفی و برای یک کارخانه دار محصولی جهت تولید کمپوت می باشد. هدف از خرید یا مصرف برخی کالاها این است که از تمام آنها در یک راستا استفاده می شود، مثل: خرید تلفن همراه که شامل شارژر، هدفون و قاب می شود یا خرید خودرو که لاستیک هم مورد استفاده قرار می گیرد. کالای جانشین: کالاهایی هستند که در هنگام خرید می توان به جای کالای مورد نظرمان، خریداری کنیم که همان هدف مورد نظر ما با کالای جایگزین شده هم انجام شود، مثل: خرید شکر به جای قند یا فندک به جای کبریت. کالای عمومی: شامل محصولات و خدماتی است که فرد به تنهایی تامین و ایجاد نمی کند و از بازار تهیه نمی شود و استفاده از آن به صورت عمومی و مشترک می باشد، مثل: استفاده از پارکها.
انواع کالای لوکس و دیجیتال
کالای لوکس یا تجملی: خود کالا به تنهایی خاصیت لوکس یا تجملی را ندارد، بلکه تغییر میزان درآمد افراد جزء این گروه قرار می گیرد، مثلا یک کالا برای یک خانواده کالای مصرفی محسوب می شود و برای گروهی دیگر با سطح درآمد متفاوت کالای لوکس محسوب می شود، مثل: کالایی چون مبلمان اداری کالای دیجیتال: به این کالاها، کالای مدرن هم می گویند. با توجه به فناوری اطلاعات ایجاد می شود و از طریق وسایل الکترونیکی می توان از آن استفاده کرد، مثل: فیلم و موسیقی. در مجموع کالاها اسمهای مختلفی دارند که حتی در این مطلب اعلام نشده، مثل: کالای باکیفیت، مرغوب، استاندارد و سفارشی که البته این اسامی ثابت نیستند. هر کشوری تنها یک کالا یا محصولی را تولید و مصرف نمی کند، مسلما مجموعه ای از کالاها را مورد استفاده قرار می دهند. نکته بعدی این است که قرار گرفتن یک محصول در یک گروه از کالاها ثابت نیست و دائم تغییر می کند، حتی یک محصول ممکن است در دو گروه از کالا قرار گیرد، بسته به موقعیت و نوع مصرف آن، این تفاوتها وجود دارد. نویسنده: نجمه رسولی مدیر استراتژیک تجارت و صادرات آرادبرندینگ